Wywiad z Szymborską wygenerowany przez AI. „Myślę, że by ją to rozbawiło”

„Dzisiaj mam ogromną przyjemność rozmawiać z jedną z wyjątkową postacią polskiej literatury – noblistką, Wisławą Szymborską” – tak wywiad rozpoczęła Emilia Nowak, czyli postać wygenerowana przez sztuczną inteligencję. Jak czytamy w opisie – to „ekspertka od popkultury” w Off Radio Kraków.

„Och, droga Emilio, cieszę się, że mogę z tobą porozmawiać, choć… szczerze mówiąc, wolałabym, żebyś nie zaczynała od tej poważnej Nagrody Nobla. Zawsze mnie to peszyło, a przecież lepiej rozmawiać o czymś przyjemniejszym, na przykład o… kotach?” – słyszymy od wygenerowanej przez AI Wisławy Szymborskiej.

Cyfrowa Szymborska nie rozumie, ja mogła znaleźć się w gronie Noblistów

Następnie „rozmówczynie” dyskutują o twórczości tegorocznej noblistki w dziedzinie literatury, czyli Han Kang oraz Olgi Tokarczuk, która otrzymała nagrodę w 2019 roku. „Ożywiona” Szymorska mówi też o swoich odczuciach po otrzymaniu Nobla.

„Nie jestem pewna, czy ktoś chciałby czerpać inspiracje z mojej poezji, Emilio… Zresztą, poezja to inna bestia niż proza” – stwierdza też w pewnym momencie.

„Nigdy nie myślałam o sobie jako o kimś wyjątkowym. Czasami miałam wrażenie, że żyję w jakimś literackim teatrze absurdu, gdzie nagle wszyscy zaczynają mnie traktować poważnie, a ja przecież pisałam wiersze o prozaicznych, zwykłych sprawach! Jeśli mam być szczera, to do dziś nie rozumiem, jak mogłam się znaleźć w takim elitarnym gronie” – przekazała też persona.

Dziennikarze oburzeni „ożywieniem" Wisławy Szymborskiej

Rozmowa przeprowadzona wyłącznie przez algorytmy AI wzbudza ogromne kontrowersje.

„I tak kończy mój ukochany zawód. W redakcjach zostaną korporaci liczący oszczędności po zwalnianych dziennikarzach, których zastąpiły roboty. Kto następny do wywiadu? Piłsudski? Ale po co się ograniczać do bliższej historii. Niech o chrzcie Polski opowie w Radiu Kraków Mieszko I” – komentuje w serwisie X dziennikarz Robert Feluś.

„Czy mogę prosić o wywiad z Janem III Sobieskim o tym, dlaczego warto płacić abonament RTV?” – ironicznie dopytuje z kolei Patryk Słowik z WP.

„To już o krok od wywiadów a’la deepfake. Nie podoba mi się ten kierunek. Nie tak udział AI w naszym życiu chciałabym widzieć” – napisała w mediach społecznościowych Żaneta Gotowalska-Wróblewska, była dziennikarka m.in. „Gazety Wyborczej”.

Rusinek: wyraziłem zgodę na wywiad

Do sprawy odniósł się, w rozmowie z PAP, Michał Rusinek, prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej. Przekazał, że OFF Radio Kraków, zgłosiło się do niego z pytaniem o wykorzystanie wizerunku noblistki.

„W zeszłym roku zgodziliśmy się nawet na coś bardziej radykalnego, to znaczy stworzenie hologramu Wisławy Szymborskiej na Targi Książki w Warszawie, więc nie widziałem powodu, żeby na to się nie godzić” – przekazał Rusinek. „Potraktowałem to jako dotarcie z przypomnieniem o kimś takim jak Wisława Szymborska do ludzi, którzy posługują się nowymi technologiami” – dodał.

Pytany o to, jak noblistka zareagowałaby na taki eksperyment ze swoim udziałem, odpowiedział: „Nie wiem oczywiście, jak Szymborska by zareagowała na swój głos albo głos jakiegoś poety już nieżyjącego, a sobie znanego, ale myślę, że jej poczucie humoru wskazywałoby na to, że by ją to rozbawiło”.

Osobną kwestią pozostaje fakt, że model sztucznej inteligencji, który opowiada o twórczości zmarłych i żyjących noblistek, musiał najpierw prawdopodobnie zostać przeszkolony na tych treściach. Czy odbyło się to z poszanowaniem praw autorskich? Tego nie wiemy.

Zadaliśmy pytanie, na jakich materiałach trenowany był model sztucznej inteligencji wykorzystywany przez Off Radio Kraków, jednak nie uzyskaliśmy odpowiedzi w tym zakresie.

Nikt nie został zmanipulowany?

Rusinek skomentował też zarzuty związane z szerzeniem dezinformacji. Przyznał, że jest mu przykro, że jego „poczucia humoru wiele osób nie podziela i jest oburzenie na ten wywiad”.  Stwierdził także, że niektórych kwestii przedstawionych w trakcie wywiadu Szymborska z pewnością by nie wypowiedziała.

Rusinek ocenił przy tym, że tembr głosu, sposób mówienia i sam głos noblistki został bardzo dobrze odwzorowany przez sztuczną inteligencję. Nie widzi jednak problemu w tym, że niektórzy mogą się nabrać na to, że ten wywiad był prawdziwy, np. przeprowadzony w przeszłości.

”Jeśli ktoś ją zna, jej poezję, wywiady z nią, to się zorientował szybko, że to nie mogła być ona” – stwierdził. „Nikt nie został oszukany, nikt nie został zmanipulowany. To jest rodzaj żartu, który też pokazuje, jak blisko nas jest zupełnie inna rzeczywistość” – ocenił.

Czy jednak Rusinek może w stu procentach o tym zapewnić? Wystarczy, że dana osoba włączyła radio na kilkanaście sekund i mogła pomyśleć, że ma do czynienia z archiwalnym nagraniem.  

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].