OFF Radio Kraków kończy eksperyment z AI. "Cel został osiągnięty"

Projekt miał na celu wywołanie dyskusji o szansach i zagrożeniach związanych ze sztuczną inteligencją – pisze redaktor naczelny OFF Radio Kraków Marcin Pulit w oświadczeniu, które zostało opublikowane na stronie rozgłośni oraz w mediach społecznościowych. „I to się udało” – komentuje Pulit.

Projekt miał trwać trzy miesiące, został jednak zakończony po tygodniu. „Zebraliśmy tak wiele obserwacji, opinii, wniosków, że uznaliśmy, iż jego kontynuacja jest bezcelowa” – czytamy.

Teraz stacja wróci do formuły programu głównie muzycznego, nadawanego online oraz w systemie DAB+.

Kontrowersje wokół działań Off Radio Kraków

Eksperyment został mocno skrytykowany przez środowisko dziennikarskie. Były redaktor OFF Radia Kraków Mateusz Demski przekazał, że w związku z wykorzystaniem sztucznej inteligencji pracę straciło kilkunastu współpracowników. Marcin Pulit odpierał te zarzuty twierdząc, że sytuacja ta była związana z niską słuchalnością.

Ogromne kontrowersje wzbudziło także wygenerowanie wywiadu z Wisławą Szymborską. Pojawiły się zarzuty, że „rozmowa” nie była wystarczające dobrze oznaczona, jako stworzona przez AI oraz że mogła wprowadzać odbiorców w błąd.

OFF Radio Kraków nie przedstawiło także informacji na temat modelu sztucznej inteligencji,z którego korzystano, ani na jakich danych był on trenowany.

Ministerstwo Cyfryzacji zainteresowało się eksperymentem

Działaniami stacji zainteresował się minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski oraz wiceszef resortu Dariusz Standerski. „Zwróciłem się do OFF Radio Kraków z informacją o podstawowych założeniach AI Act i z prośbą o informację czy sztuczna inteligencja spełnia tam warunki godnej zaufania” – przekazał wiceminister.

Co ciekawe Pulit w oświadczeniu sugeruje, że eksperyment może przydać się Ministerstwu w pracach nad ustawą wdrażającą AI Act.

Nasz eksperyment pokazał, jak wiele kwestii wymaga regulacji, a nasze radiowe doświadczenia mogą zostać wykorzystane podczas prac nad ustawą.
Marcin Pulit, redaktor naczelny OFF Radio Kraków

Merytoryczna dyskusja czy postprawda?

Z oświadczenia Pulita można wyczytać, że nie ma on sobie nic do zarzucenia. Nie odpowiada na krytykę. Z jednej strony pisze, że udało się wywołać „merytoryczną dyskusję”. Trwający tydzień eksperyment miał pokazać, „jak wiele obszarów jest nieuregulowanych – ochrona wizerunku, identyfikacja treści tworzonych przy wsparciu AI, prawa autorskie”. 

Za chwilę jest mowa o „ostrych sądach formułowanych na podstawie fałszywych doniesień” oraz o „mechanizmach postprawdy”, której doświadczyło radio i nastawieniu mediów na wywoływanie emocji.

W oświadczeniu nie wskazano jednak rzekomych fake newsów dotyczących rozgłośni. Nie wiadomo także, czy planowane jest przywrócenie zwolnionych prowadzących. Pada natomiast zapewnienie, że działania OFF Radio Kraków były od początku transparentne.

Od początku dbaliśmy o transparentność, czytelne oznaczanie treści generowanych przy użyciu narzędzi sztucznej inteligencji i wyraźnie komunikowaliśmy, że nie zamierzamy zastępować ludzi maszyną, a mimo tego doświadczyliśmy, jak działają mechanizmy postprawdy, jak fakty tracą na znaczeniu w zestawieniu z opowieścią, przemawiającą do emocji odbiorców i ich osobistych przekonań. Dla nas, ludzi radia, i całego środowiska dziennikarskiego w Polsce powinna to być ważna lekcja.
Marcin Pulit, redaktor naczelny OFF Radio Kraków

Udział badaczy w projekcie

W oświadczeniu zaznaczono, że projekt stacji „jest przedmiotem badań profesora Stanisława Jędrzejewskiego z Akademii Leona Koźmińskiego oraz grupy naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego”.

Nie przedstawiono jednak założeń badania (poza wywołaniem dyskusji), szczegółów jego przeprowadzenia oraz wyników.

Redakcja CyberDefence24.pl zwróciła się do prof. Jędrzejewskiego oraz UJ z pytaniami w tej sprawie. O komentarz poprosiliśmy także OFF Radio Kraków. Czekamy na odpowiedź.

AKTUALIZACJA (26.11):

Marcin Kubat, rzecznik prasowy Uniwersytetu Jagiellońskiego odpowiedział nam, że „nie ma żadnej współpracy pomiędzy Uniwersytetem Jagiellońskim a Radiem Kraków na poziomie instytucjonalnym”. „Żaden taki dokument dotyczący »eksperymentu« związanego z AI w radiu nie został wypracowany. Sprawa dotyczy słownej umowy pomiędzy Redaktorem Naczelnym Radia Kraków a emerytowanym profesorem UJ. Pewnie więcej szczegółów dotyczących tej współpracy można uzyskać w Radiu Kraków” - odpowiedział.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].