#CyberMagazyn: Wybory europejskie to moment na poważną dyskusję o cyberbezpieczeństwie

Współczesne społeczeństwa coraz bardziej polegają na technologiach informatycznych, które zintegrowane są z różnymi aspektami życia codziennego, w tym z procesami wyborczymi. W czasie rozwoju technologii rośnie również ryzyko cyberzagrożeń. Cyberprzestrzeń staje się polem bitwy, na którym obecni są nie tylko cyberprzestępcy, ale także państwa dążące do realizacji swoich strategicznych interesów. Szczególnie istotne jest to w kontekście wyborów, które są fundamentem demokracji. Rosnąca zależność od systemów informatycznych czyni je atrakcyjnym celem dla różnorodnych form cyberataków.

Wpłynąć na wyborców

Jednym z najczęstszych i zarazem najtrudniejszych do wykrycia zagrożeń są działania dezinformacyjne. Mają one na celu wpłynięcie na opinię publiczną i zniechęcenie obywateli do udziału w wyborach lub zmniejszenie zaufania do systemu wyborczego. 

Kampanie dezinformacyjne mogą być prowadzone za pomocą mediów społecznościowych, fałszywych stron internetowych oraz rozsyłania fałszywych wiadomości. Często mają charakter subtelny, manipulując faktami lub tworząc fałszywe narracje, które podważają legitymację procesów wyborczych. 

Ataki DDoS, czyli wywołać problemy

Ataki typu DDoS (Distributed Denial of Service) to kolejna istotna forma zagrożeń. Polegają na przeciążeniu systemów komputerowych ogromną ilością fałszywego ruchu internetowego, co skutkuje ich niedostępnością. 

W kontekście wyborów, takie ataki mogą być skierowane na strony internetowe komisji wyborczych, systemy rejestracji wyborców czy platformy do elektronicznego głosowania. Atak DDoS może uniemożliwić obywatelom rejestrację do głosowania lub dostęp do informacji wyborczych w kluczowych momentach.

Największe zagrożenie dla wyborów?

Najbardziej zaawansowaną formą cyberataków są włamania do systemów wyborczych. Cyberprzestępcy, korzystając z luk w zabezpieczeniach, mogą uzyskać nieautoryzowany dostęp do baz danych wyborców, manipulować nimi lub nawet zmieniać wyniki głosowania. Tego typu działania są szczególnie niebezpieczne, ponieważ mogą podważyć fundamentalną zasadę demokracji: wolne i uczciwe wybory. 

Przykładem może być próba ingerencji w wybory prezydenckie w USA w 2016 roku, gdzie podejrzewano, że zagraniczni aktorzy starali się wpłynąć na wynik wyborów poprzez ataki na systemy wyborcze.

Coraz częściej za cyberatakami stoją nie tylko indywidualni cyberprzestępcy, ale także państwa, które dążą do realizacji swoich interesów geopolitycznych. Takie działania mogą mieć na celu destabilizację sytuacji politycznej w danym kraju, osłabienie jego pozycji na arenie międzynarodowej czy wspieranie prorosyjskich kandydatów. Państwa trzecie mogą dysponować zaawansowanymi narzędziami i zasobami, które pozwalają im na przeprowadzenie skomplikowanych operacji cybernetycznych.

Dezinformacja i fake newsy jako zagrożenie dla wyborów do Parlamentu Europejskiego

Współczesne społeczeństwo jest narażone na różnego rodzaju zagrożenia związane z dezinformacją i fake newsami, które stanowią poważne wyzwanie dla demokratycznych procesów. Zjawisko to, choć nie nowe, zyskało na znaczeniu w erze cyfrowej, gdzie informacje mogą być szybko i szeroko rozpowszechniane za pośrednictwem mediów społecznościowych i innych platform internetowych. 

Dezinformacja i kampanie fake newsów mają na celu manipulację opinią publiczną, co może prowadzić do zniechęcenia obywateli do udziału w wyborach, polaryzacji społeczeństwa oraz podważenia zaufania do samego procesu wyborczego. 

Przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 roku zaobserwowano znaczący wzrost aktywności grup dezinformacyjnych. Organizacje często działające z zagranicy, skupiły się na tworzeniu i rozpowszechnianiu fałszywych informacji, które miały na celu wpłynięcie na preferencje wyborcze obywateli. Dezinformacja dotyczyła różnorodnych tematów, od fałszywych doniesień o kandydatach, przez nieprawdziwe informacje o procedurach wyborczych, aż po manipulację danymi ekonomicznymi i społecznymi. Takie działania mogły skutecznie wprowadzać chaos informacyjny, a to w rezultacie mogło zniechęcić niektórych wyborców do uczestnictwa w głosowaniu, a innych nakłonić do podejmowania decyzji na podstawie nieprawdziwych informacji.

Co robi Unia?

Unia Europejska podjęła w ostatnim czasie szereg inicjatyw mających na celu ograniczenie wpływu dezinformacji na procesy wyborcze. Jednym z kluczowych kroków było wprowadzenie kodeksu postępowania dla platform internetowych, takich jak Facebook, Twitter i Google. Kodeks zobowiązuje te platformy do bardziej aktywnego i szybkiego reagowania na zgłaszane przypadki dezinformacji. Muszą współpracować z niezależnymi organizacjami fact-checkingowymi, aby skutecznie weryfikować i usuwać fałszywe informacje.

Kodeks postępowania dla platform internetowych, wprowadzony przez Unię Europejską, zawiera szereg wytycznych i zaleceń, które mają pomóc w walce z dezinformacją. Platformy są zobowiązane do:

1. Weryfikacji i usuwania fałszywych informacji. Współpraca z niezależnymi organizacjami fact-checkingowymi ma na celu szybkie identyfikowanie i usuwanie fałszywych treści.
2. Przejrzystości reklam politycznych. Platformy muszą zapewnić większą przejrzystość w zakresie reklam politycznych, w tym ujawnianie, kto stoi za daną reklamą i jakie fundusze zostały na nią przeznaczone.
3. Wzmocnienia bezpieczeństwa kont. Platformy są zobowiązane do wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń, które mają chronić konta polityków, kandydatów i innych osób zaangażowanych w proces wyborczy przed atakami hakerskimi.
4. Edukacji użytkowników. Promowanie świadomości wśród użytkowników na temat dezinformacji i umiejętności krytycznego myślenia w odniesieniu do treści, które napotykają w sieci.

Unia Europejska wspiera również organizacje fact-checkingowe, które odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu i weryfikacji informacji krążących w internecie. European Fact-Checking Standards Network (EFCSN) prowadzi intensywne działania mające na celu identyfikowanie i obalanie fałszywych informacji. Dzięki współpracy z platformami internetowymi, organizacje fact-checkingowe mogą szybko reagować na przypadki dezinformacji, publikując sprostowania i dostarczając użytkownikom rzetelne informacje. 

Kolejnym istotnym aspektem walki z dezinformacją jest edukacja społeczeństwa. Unia Europejska prowadzi kampanie, które mają na celu zwiększenie świadomości obywateli na temat zagrożeń związanych z dezinformacją oraz rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia. Edukacja medialna, zarówno w szkołach, jak i dla dorosłych, jest kluczowym elementem w budowaniu odporności społeczeństwa na manipulację informacyjną.

Aby wybory były bezpieczne

Wybory do Parlamentu Europejskiego odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości Unii Europejskiej, a zapewnienie ich integralności i bezpieczeństwa jest priorytetem. Aby skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom cybernetycznym, państwa członkowskie UE powinny zwiększyć inwestycje w rozwój i utrzymanie bezpiecznej infrastruktury IT, intensyfikować współpracę międzynarodową z organizacjami takimi jak NATO, oraz przeprowadzać regularne ćwiczenia symulacyjne ataków na systemy wyborcze. 

Edukacja obywateli Europy i szkolenia dla osób zaangażowanych w proces wyborczy są kluczowe dla zwiększenia świadomości zagrożeń i odporności na dezinformację. Jednolite wytyczne dotyczące cyberbezpieczeństwa, bazujące na najlepszych praktykach np. z krajów nordyckich oraz partnerstwa z sektorem prywatnym, mogą znacząco poprawić ochronę procesów wyborczych. Implementacja tych rekomendacji zapewni, że wybory do Parlamentu Europejskiego będą bezpieczne i transparentne, odzwierciedlając wolę obywateli i wspierając rozwój demokratycznych wartości w Europie.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].