Estonia kontra RODO. UODO: Polska powinna obserwować sprawę

Sprawa wydawała się banalną. Jak podaje Urząd Ochrony Danych Osobowych w swoim komunikacie, mieszkaniec Estonii zwrócił się z pytaniem do Rahapesu Andmebüroo (Biuro ds. prania brudnych pieniędzy, RAB), czy estońskie lub zagraniczne instytucje bądź organy otrzymywały od podmiotu informacje o podejrzeniach ws. prania przez niego brudnych pieniędzy, a także o istnienie dokumentacji kontrolnej. 

Sprawa estońska stała się europejską

W obu przypadkach RAB odmówił Estończykowi odpowiedzi. Skarga do organu nadzorczego Andmekaitse Inspektsioon (AKI) poskutkowała ponownym rozpatrzeniem sprawy, ale Biuro pozostawało nieugięte. Kolejna skarga zaowocowała środkiem tymczasowym w postaci zobowiązania do przekazania informacji z powodu praw osoby zapisanych w RODO. 

RAB ponownie odmówił, tym razem tłumacząc się walką z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu oraz utrzymaniem wszystkich danych w tajemnicy. Kolejne kroki obywatela spowodowały zajęcie się sprawą przez sądy – w tym Sąd Najwyższy Estonii – a także ponownie przez AKI. Estoński sąd zwrócił się z pytaniami do Trybunału Sprawiedliwości UE, jak powinny być interpretowane estońskie przepisy w kontekście RODO oraz dyrektywy policyjnej UE 2016/680.

Procedura ważna dla Polski. Niejasne zapisy ustawy

Dlaczego jednak sprawą zainteresował się polski Urząd Ochrony Danych Osobowych? Według stanowiska Prezesa instytucji Mirosława Wróblewskiego, rozstrzygnięcie sprawy przed TSUE ma znaczenie także w kontekście polskich regulacji, stąd nasz kraj powinien przystąpić do postępowania.

„Należałoby przyjąć, że działania podmiotów analityki finansowej nie mogą w całości być regulowane przez przepisy dyrektywy policyjnej, która pozwala państwom, w niektórych przypadkach, ograniczać niektóre prawa w związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa” – czytamy w komunikacie UODO.

Według szefa Urzędu, kluczowym dla Polski elementem jest brzmienie ustawy wdrażającej dyrektywę policyjną, czy niezmienione zapisy ustawy z 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

„Nie wynika (z ustawy z 2018 roku – red.) jasno, czy osoba, której dane osobowe były przetwarzane przez instytucję finansową, ma prawo do skorzystania z prawa do uzyskania informacji na temat okoliczności takiego przetwarzania na podstawie RODO” – zaznacza Prezes UODO.