GSM-R ruszy w tym roku?

Budowa i wdrażanie GSM-R w Polsce toczy się od 2011 roku i od samego początku napotyka na spore problemy. Jak opisywaliśmy na łamach CyberDefence24, według terminów z 2018 roku, z początkiem stycznia br. system analogowy miał zostać wyłączony. Tak się jednak nie stało, ponieważ trwa spór między PKP PLK oraz wykonawcą inwestycji budowy GSM-R, firmą Nokia. Obecnie toczy się postępowanie mediacyjne przed prokuratorią.

PLK: pełna eksploatacja GSM-R od listopada

Sprawie GSM-R i powiązanemu z nią systemowi ERTMS poświęcono wtorkowe posiedzenie senackiej Komisji Infrastruktury. Przedstawiciele spółki PKP Polskie Linie Kolejowe zapewnili w jego trakcie, że celem firmy w dalszym ciągu jest kontynuacja budowy łączności cyfrowej na polskiej sieci kolejowej.

Narodowy zarządca infrastruktury przedstawił także informacje dotyczące konkretnych działań podejmowanych w ramach cyfryzacji kolei. Założono m.in. wymianę 789 radiotelefonów na nastawniach, które oparte są na tranzystorach i służą od kilku dekad, w celu wdrożenia „nowego Radio-Stopu”.

Ujawniono również szczegóły dotyczące obecnej sytuacji z GSM-R. PKP Polskie Linie Kolejowe zakładają, że 15 lipca br. rozpocznie się eksploatacja obserwowana systemu na linii kolejowej nr 9 między stacjami Warszawa Praga oraz Mleczewo i potrwa do końca września. Z kolei „stałe” uruchomienie GSM-R na tej oraz kilku innych liniach ma nastąpić w listopadzie. Przypomniano również, że wartość projektu wynosi 2,15 mld zł, zaś roszczenia wykonawcy wynoszą 3 mld zł (obie kwoty netto).

W przypadku ETCS sytuacja wygląda nieco inaczej. Obecnie poziom 1 (L1; niewymagający GSM-R) funkcjonuje na 181,5 km linii, zaś poziom 2 (L2) na 484,7 km szlaków. W eksploatacji jest również 13 centrów sterowania. Dane dotyczące budowy systemu na liniach wskazują, dlaczego tak istotne jest doprowadzenie sprawy GSM-R do końca: L1 jest montowany jedynie na 13 km, zaś L2 – aż na 1755 km. PKP PLK zakłada, że do połowy stulecia ETCS poziomu 2 będzie zainstalowany na 9,7 tys. km linii.

2400 roszczeń Nokii, poważne wady łączności analogowej

Obecny na posiedzeniu przedstawiciel wykonawcy inwestycji zapewnił, że nie doszło do zejścia z placu budowy, pomimo trwającego sporu. Złożono 2400 roszczeń do PLK, spośród których rozpatrzono jedynie 100 od 2018 roku

Niemniej, budowa GSM-R na polskiej sieci kolejowej ma być przykładem dobrej współpracy między Polską a krajami nordyckimi. Ma to jednocześnie być „papierek lakmusowy” polskiej zdolności do transformacji cyfrowej. Według przedstawiciela Nokii, nie będzie transformacji cyfrowej polskiej kolei bez dokończenia projektu GSM-R.

Uwagi dotyczące komunikacji radiowej przekazał także Prezydent Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce Leszek Miętek. Wskazał m.in. na incydenty, do których doszło w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy i prowokowanie szczęścia co do potencjalnej katastrofy kolejowej (20 minut po zakończeniu posiedzenia komisji doszło do starcia dwóch pociągów w Stargardzie). 

Problemem jest także komunikowanie szczegółów dotyczących transportu ładunków niebezpiecznych (TWR) między maszynistami i dyżurnymi ruchu, które na łączności analogowej (VHF) można z łatwością podsłuchać. Przedstawiciele PKP PLK odpowiedzieli, że procedury TWR w spółce są zmieniane; odpowiadając na inne pytanie poinformowano, że według założeń ETCS w wersji Limited Supervision (LS) nie będzie montowany na stałe, tylko w przypadku opóźnień w realizacji inwestycji.

Co z cyfryzacją w PLK?

W trakcie posiedzenia Komisji poruszono także styczniowe zmiany w zarządzie spółki. 15 stycznia br. pojawiła się bowiem informacja o odwołaniu Piotra Kubickiego z funkcji członka zarządu i dyrektora ds. transformacji cyfrowej. Posłanka Paulina Matysiak zapytała, czy decyzja ta miała wpływ na podejście zarządcy infrastruktury do cyfryzacji sieci kolejowej. Przedstawiciele PKP PLK odpowiedzieli, że obowiązki zostały podzielone między pozostałych członków zarządu.

Jednocześnie wyjaśniono, że zarząd spółki nie składał zawiadomienia do prokuratury, ale firma ma prowadzić analizę działań poprzednich władz. Głównym celem, jaki postawił sobie zarządca infrastruktury w sprawie GSM-R jest kontynuacja mediacji z Nokią i utrzymanie umowy.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].