Ukraina masowo kupuje chińskie drony. Źródło danych dla Pekinu?

Drony stanowią ważny element wojny w Ukrainie. Ich możliwości starają się wykorzystać SZU. Nasz wschodni sąsiad rozwija „armię dronów”, o czym regularnie informuje wicepremier i minister transformacji cyfrowej Mychajło Fedorow. 

Ukraińskie siły dysponują bezzałogowcami różnych firm. Jednak w dużym stopniu korzystają z produktów chińskiego DJI. 

Premier naszego wschodniego sąsiada Denys Shmyhal podczas Kyiv International Economic Forum 2023 potwierdził taki stan rzeczy. Przekazał, że Kijów kupuje 60 proc. światowej produkcji modelów firmy DJI (cena np. DJI Mavic 3 to kilka tysięcy złotych).

Drony DJI

Co na to przedsiębiorstwo? „Jesteśmy zaskoczeni słowami premiera Ukrainy, ponieważ nie posiada on wiedzy o skali produkcji DJI. Wypowiedź ma nic wspólnego z rzeczywistością i wprowadza w błąd w odniesieniu do zaangażowania firmy w wojnę w Ukrainie” – wskazuje producent dronów z Shenzhen w komentarzu dla serwisu C4isrnet.

Firma publicznie potępia wykorzystywanie swoich produktów do celów wojskowych. Na łamach naszego portalu jednoznacznie podkreśliła, że jej drony są przeznaczone wyłącznie do użytku cywilnego. „W przeciwieństwie do innych firm z branży, nigdy nie produkowaliśmy sprzętu wojskowego, nigdy nie dostosowywaliśmy naszych produktów (do celów wojskowych – red.) ani (…) nigdy nie wprowadzaliśmy na rynek lub sprzedawaliśmy produktów do użytku bojowego w żadnym kraju” – stwierdziła DJI. 

Drony na Ukrainie

Według doniesień New York Times, między styczniem a czerwcem Ukraina miała wejść w posiadanie milionów chińskich dronów i części zamiennych, pochodzących od europejskich pośredników. W tym samym czasie Rosja otrzymała od firm z Państwa Środka bezzałogowce o wartości 14,5 mln dol.

Ukraina. Drony w boju

Cywilne drony mają wiele zastosowań na ukraińskim froncie. Przykładowo, żołnierze SZU ukrywający się w m.in. piwnicach, przy użyciu komercyjnych bezzałogowców i łączności satelitarnej dzięki Starlinkom, stanowią podstawę ognia artylerii. Wojskowi prowadzą obserwację terenu dzięki kamerom wbudowanym w drony i dzięki temu koordynują ostrzał rosyjskich pozycji, będąc „na łączach” z zespołem artyleryjskim. 

Bezzałogowce mogą służyć również do przenoszenia niewielkich ładunków i precyzyjnych uderzeń na wybrane cele. Więcej na ten temat przeczytacie w tekście: Drony, Starlinki, artyleria. Tak Ukraińcy atakują pozycje Rosjan.

Ryzyko ze strony Chin

Czy korzystanie z dronów chińskiej produkcji przez wojsko jest ryzykowne? Na myśli przychodzi od razu przekazywanie wrażliwych danych do Państwa Środka. Mówimy tu o informacjach szczególnej wagi, np. uzbrojeniu, taktyce sił zbrojnych, lokalizacji.

Amerykanie zwrócili uwagę na tę kwestię. Jak informowaliśmy, na wiosnę senatorowie USA zaalarmowali Jen Easterly, dyrektor Agencji ds. Cyberbezpieczeństwa i Bezpieczeństwa Infrastruktury USA (CISA), w sprawie dronów właśnie tej konkretnej firmy DJI.  „(…) biorąc pod uwagę wykryte powiązania firmy (DJI – red.) z Komunistyczną Partią Chin, użycie jej dronów w tak wrażliwych obszarach może stanowić niedopuszczalną lukę w systemie bezpieczeństwa” – stwierdzili w piśmie. 

Chińskie prawo

Senatorowie podkreślili, że Pekin dąży do realizacji strategii wojskowo-cywilnej fuzji, w efekcie czego ma dochodzić do zacierania się granicy między armią a sektorem cywilnym. 

Narodowa Agencja Cyberbezpieczeństwa i Bezpieczeństwa Informacji Czech (NUKIB) wskazała, że chińskie prawo nakłada obowiązek współpracy z państwem. Przytacza m.in. zapisy Prawa bezpieczeństwa narodowego Chin z 2015 r. (wprost zobowiązuje wszystkich obywateli i firmy z tego kraju do współpracy z władzą i służbami w zakresie bezpieczeństwa narodowego) oraz przepisy dotyczące wywiadu z 2017 r. (każda organizacja musi wspierać działania wywiadowcze Państwa Środka).

Warto także pamiętać, że w październiku 2022 r. Pentagon uznał DJI za „chińską firmę wojskową”, a więc stanowiącą ryzyko dla bezpieczeństwa USA. Dotyczy to m.in. pozyskiwania wrażliwych danych i przekazywania ich chińskiemu wojsku.

Nie ma dowodów

Należy jednak podkreślić, że obecnie ma jednoznacznych dowodów wskazujących na to, że drony DJI przekazują dane władzy, służbom i wojsku Państwa Środka. „Przestrzegamy praw wszystkich krajów, w których prowadzimy działalność” – stwierdziła firma DJI dla naszego portalu.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].