#CyberMagazyn: Pandemia samotności. Sztuczna inteligencja jeszcze ją pogłębi?

Koniec pandemii koronawirusa, która mogła być jedną z przyczyn wzrostu poczucia samotności u wielu osób, w teorii powinien oznaczać początek końca „pandemii samotności", trawiącej dużą część świata. Wiele wskazuje na to, że tak się nie stało.

Rośnie izolacja młodych...

Najnowszy raport pt. „Our Epidemic of Loneliness and Isolation opublikowany przez The U.S. Surgeon General's Advisory on the Healing Effects of Social Connection and Community" pokazuje jasno – Amerykanie coraz bardziej nie radzą sobie z samotnością. Aktywność społeczna spada, a ludzie izolują się od innych bardziej niż miało to miejsce jeszcze parę lat temu.

Badania, które przytoczył magazyn „Business Insider" zwracają uwagę na jeszcze jedną, istotną kwestię. Poczucie samotności jest szczególnie obserwowalne w gronie osób w wieku 15-24 lata.

Czas, który młodzi Amerykanie spędzają z przyjaciółmi dramatycznie się skurczył w porównaniu do tego, co mogliśmy obserwować jeszcze 20 lat temu. Na początku XXI wieku młodzi spędzali średnio 2,5 godziny dziennie ze znajomymi. Dziś jest to niecałe 40 minut.

Problem, choć opisywany w kontekście Amerykanów, niewątpliwie dotyczy też innych społeczeństw, w tym polskiego.

...i poczucie samotności

Czynników wpływających na taki stan rzeczy jest kilka. Niewątpliwie jednym z nich są nowe technologie, w tym smartfony. Mówiły o tym chociażby wyniki opublikowane przez naukowców z University of Pennsylvania w 2018 roku, które jasno wykazały, że media społecznościowe podsycają poczucie samotności u korzystających z nich osób.

O problemie mówią też badania przeprowadzone w Polsce. W ostatnim czasie opublikowany został raport Future Minds, który wskazywał między innymi na to, że co dziesiąty młody człowiek w wieku 15-20 lat twierdzi, że może funkcjonować bez smartfona najwyżej godzinę. Więcej na temat tego raportu i jego wyników pisaliśmy na łamach CyberDefence24.

O czym nam to mówi? O tym, że to smartfon jest dziś w głównej mierze światem tego człowieka i o tym, że to narzędzie jest tym, co pochłania w dużej mierze jego czas wolny, zamykając na spotkania z rówieśnikami w świecie realnym lub – w najlepszym przypadku – ograniczając jakość tychże spotkań.

Sztuczna inteligencja pogorszy sprawę?

Zastanawiając się nad kwestią samotności, możemy zadać sobie pytanie, czy przyszłość może przynieść nam poprawę obecnej sytuacji. Niestety, jestem w tym wypadku pesymistą, a powodem mojego zakłopotania jest sztuczna inteligencja.

Rozwój sztucznej inteligencji – choć w wielu sytuacjach przyniesie nam wiele korzyści – doprowadzi też do zastąpienia (przynajmniej częściowo) rutynowych wymian społecznych. Przesyłka doręczona przez znajomego nam kuriera czy listonosza, sprawy bankowe czy urzędowe załatwione przy „okienku" przy współpracy z urzędnikiem – to wszystko może zniknąć już niedługo.

AI zastąpi część ludzkich działań, a to sprawi, że tzw. „słabe więzi społeczne", do których zaliczamy proste i regularne spotkania z nieznajomymi, budujące w nas chociażby poczucie przynależności, zostaną jeszcze bardziej okrojone i zredukowane. To zaś sprawi, że samotność będzie zjawiskiem trawiącym społeczeństwo z jeszcze większą intensywnością.

Problem chatbotów

Z dużą obawą patrzę też na rozwój chatbotów. Coraz doskonalsze i bardziej „ludzkie" odpowiedzi wygenerowane przez nie doprowadzą do tego, że dla części z osób interakcja z drugim człowiek stanie się zbędna. Po co pytać kogoś o pomoc w rozwiązaniu mniej lub bardziej skomplikowanego zadania, skoro zaraz zrobi to za nas sztuczna inteligencja (bez żadnych oczekiwań wobec nas, bez lepszych i gorszych humorów, itd.)? Takie pytania będziemy zadawać sobie coraz częściej.

Podsumowując, owszem, już niedługo pomocna dłoń drugiego człowieka będzie dla nas w wielu momentach zbyteczna - wyręczą nas maszyny. Problem w tym, że my – bardziej zindywidualizowani i pozornie niezależni od innych – jeszcze mocniej się na nich zamkniemy. Ze szkodą dla nas, naszej psychiki i całego społeczeństwa.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].