#CyberMagazyn: Czy będą kolejne Cyfrowe Bliźniaki?

Piątek 17 października był istotnym dniem dla zastosowania nowych technologii w polskiej gospodarce. Jak informowaliśmy na naszych łamach, na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego podpisano porozumienie dotyczące projektu Cyfrowy Bliźniak URE. Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski, który był jednym z sygnatariuszy, wskazał, że tego typu inicjatywy decydują o sprawności administracji publicznej i firm.

Procedury największą przeszkodą

Podpisanie dokumentu poprzedziło bezpośrednio XXVI Konferencję WPiA UW „International Regulatory Coordination of AI”. Otwierający ją panel, moderowany przez redaktora naczelnego Dziennika Gazety Prawnej Tomasza Pietrygę, poświęcono zarówno projektowi Cyfrowego Bliźniaka URE, jak i cyfryzacji administracji. Wzięli w nim udział:

• dr Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji;
• Renata Mroczek, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki;
• dr hab. Filip Elżanowski, Kierownik Centrum Transformacji Energetycznej.

Jak ujawnił w odpowiedzi na pytanie o początki projektu dr Elżanowski, w wyniku analiz i badań ustalono, że przy transformacji energetycznej największym problemem są skomplikowane procedury. Najbardziej pomocna dla konkurencyjności gospodarki może być z kolei konkurencyjna administracja.

„Nie porywaliśmy się na to, żeby zmieniać procedurę administracyjną czy akty prawne; szukaliśmy trzeciej drogi. Po rozmowie z panem ministrem doprowadziła ona do wniosku, że sztuczna inteligencja może być szansą dla administracji, szczególnie na etapie postępowania dowodowego. Pracownicy organów administracji mierzą się (tam – red.) z gigantyczną ilością pracy analitycznej” – wyjaśnił kierownik CTE.

Standerski: trzeba łączyć sektory

Zapytany o kwestię zgodności dokumentu ze Strategią Cyfryzacji Państwa wiceminister Standerski potwierdził, że projekt jest jednym z elementów jej wykonania. Wyjaśnił przy tym, że wśród celów SCP znalazły się usprawnienie działania administracji publicznej czy zwiększenie produktywności przedsiębiorstw. Dzięki temu ma wzrosnąć konkurencyjność gospodarki. Obecnie zaś Polska znajduje się na drugim etapie wdrażania Strategii.

„Jednocześnie z kolejnym elementem wprowadzania Strategii Cyfryzacji Państwa jesteśmy również na tym etapie rewolucji technologicznej w zakresie technologii przełomowych. Teraz jest moment na konkretne wdrożenia, które będą przekładać się już na cele w postaci skrócenia czasu postępowania, zwiększenia produktywności, skrócenia łańcuchów dostaw lub optymalizacji działań w przedsiębiorstwach” – przekazał wiceszef resortu cyfryzacji.

Dzięki temu, że wcześniej zadbaliśmy o podstawową infrastrukturę, dzisiaj mogliśmy podpisać to porozumienie, nie bojąc się, że skończą nam się karty lub zabraknie miejsca w centrach danych. (Pokazujemy – red.) innym, że można i zachęcamy inne sektory, inne instytucje do podążania tymi śladami, ponieważ tylko tak w dzisiejszych czasach możemy realizować nasze strategiczne cele. To zauważyła Komisja Europejska w osobie pani przewodniczącej von der Leyen podczas szczytu w Paryżu, gdzie stwierdziła, że dotychczasowe inwestycje unijne nie dadzą rady, jeżeli chodzi o wyścig z innymi kontynentami. Trzeba łączyć sektor publiczny z sektorem prywatnym.
Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji

„Dorośliśmy, żeby zmierzyć się z AI”

Dlaczego jednak Urząd Regulacji Energetyki zdecydował się na taki krok? Według prezes Mroczek, chodzi o korzyści: cyfryzacja z wykorzystaniem sztucznej inteligencji może pomóc w pracach prowadzonych przez instytucję. Wśród przyczyn znalazły się m.in. ochrona danych, bardzo duża liczba tychże, czy odpowiedzialność za pieniądze. Za wszystkie analizy czy komponenty odpowiadają z kolei pracownicy, którzy muszą się mierzyć z dużym ciężarem odpowiedzialności za budżet Polaków korzystających z ciepła systemowego.

„Z jednej strony zderzamy się z argumentami przedsiębiorstw, które pokazują jakie są ich potrzeby, jakie są ich koszty, a z drugiej mamy równoważyć te interesy z interesami odbiorcy. To jest wpisane w nasze postępowanie. I widzę tutaj absolutnie przestrzeń dla sztucznej inteligencji do tej analizy danych, która mądrze pokierowana i mądrze nauczona będzie elementem wspierającym” – wyjaśniła szefowa Urzędu Regulacji Energetyki.

Jak z kolei zauważył dr Elżanowski, od kilku miesięcy nad projektem pracuje w trybie ciągłym 26-osobowy zespół. W jego skład wchodzą eksperci z Ministerstwa Cyfryzacji, Centralnego Ośrodka Informatyki i Urzędu Regulacji Energetyki. Uczestnictwo wszystkich sygnatariuszy powiadomienia ma z kolei być spowodowane wiarą, że może on zmienić administrację.

Nie za 20 lat, nie za 15 lat, tylko na etapie wdrożeniowym będzie pierwsza cegiełka. Do tej cegiełki dostawimy kolejną cegiełkę i będziemy mieli cyfrowego bliźniaka, a może w przyszłości i cyfrowy Urząd Transportu Kolejowego, inne cyfrowe organy administracji centralnej. To jest specyfika tych organów - one wydają stosunkowo nie tak dużo decyzji, ale mają tak istotne znaczenie gospodarcze, że tamta analityka i moce obliczeniowe (umożliwią odciążęnie – red.) tych osób, które na dziś po prostu muszą przeprowadzać te rzeczy. Dorośliśmy do tego, żeby z tą technologią się zmierzyć; żeby odpowiedzieć sobie na pytanie czy konkurujemy o zasoby, czy tworzymy zasób wspólny, bo to akurat jest bardzo ważne, jeżeli chodzi o transformację energetyczną.
dr hab. Filip Elżanowski, Kierownik Centrum Transformacji Energetycznej

Chętnych wielu, korzyści też, ale ktoś musi zacząć

O ile Cyfrowy Bliźniak może zostać stałym modelem współpracy na linii administracja-uczelnie, tak są potrzeby związane tego rodzaju kooperacją. Zapytany o braki w mechanizmach wiceminister Standerski odpowiedział, że nie ma barier, ale jest potrzeba inspiracji oraz zainicjowania procesów według zasady „ktoś musi zacząć”. Takim przykładem były dokumenty dotyczące wdrażania modeli językowych w urzędach Częstochowy, Gdyni i Łodzi, po podpisaniu których zaczęły się zgłaszać kolejne podmioty.

„Każdy taki lider ma za sobą całą falę innowatorów. I tak będzie też zapewne w przypadku porozumienia, które zostało podpisane dzisiaj - liderzy zapewne pociągną za sobą falę innowatorów. To jest też w moim przekonaniu naturalne, ponieważ tak wyglądały wszystkie poprzednie rewolucje technologiczne: zawsze był lider, który nadawał ton i pokazywał, w jakim kierunku powinno to iść i później podążali pozostali, czasem udoskonalali, czasem zmieniali w szczegółach rozwiązania, ale ta podstawa pozostawała” – wyjaśnił wiceszef resortu cyfryzacji.

Prezes Renata Mroczek przyznała również, że jej urząd liczy na wiele korzyści z tego porozumienia. Oprócz uproszczenia postępowania administracyjnego, wymieniła m.in. wpływ na proces taryfowania, wyciąganie lepszych wniosków z obrazu rynku ciepła czy analizowanie sprawozdań przedsiębiorstw ciepłowniczych.

Postępowanie wzorcowe może być skrócone już o kilka miesięcy. (Najczęściej – red.) są to błędy dotyczące zarówno braku załączników, jak i błędów rachunkowych - ktoś gdzieś czegoś nie doda, wniesie korektę w jednym miejscu, a w drugim nie. To także pozwoli wprowadzić zniżkową taryfę zdecydowanie szybciej. To jest też efekt w kieszeni każdej osoby korzystającej z ciepła systemowego, bo może zacząć płacić mniej za to ciepło już dzisiaj, a nie za kilka miesięcy.
Renata Mroczek, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki