Kompetencje cyfrowe uczniów to „niemiła niespodzianka”. Wyniki nie napawają dumą

Od kwietnia br. trwa IT Fitness Test, który ma zweryfikować, co tak naprawdę potrafią polscy uczniowie i nauczyciele w zakresie umiejętności cyfrowych. Test miał trwać do 31 lipca br., ale – jak informowaliśmy jako pierwsi – został przedłużony na prośbę partnerskich państw: Czech i Węgier (oprócz tych trzech krajów, w teście bierze udział jeszcze Słowacja).

Jak pokazuje najnowszy ranking indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) z 2022 roku, Polska zajmuje 24. miejsce na 27 państw Unii Europejskiej.

Kraje Grupy Wyszehradzkiej, w tym Polska, stwierdziły jednak, że ranking ten może nie oddawać rzeczywistości i przeprowadzą własny test.

18 tys. osób do tej pory wzięło udział w teście

Jak się dowiedzieliśmy, do tej pory udział w teście wzięło blisko 18 tys. osób. Spośród nich ok. 10 tys. rozwiązało wersję dla szkół podstawowych.

„Liczymy na duży wzrost zainteresowania testem we wrześniu i październiku, kiedy to szkoły ponadpodstawowe będą chciały sprawdzić, z jakim bagażem kompetencji cyfrowych trafiają do nich nowi uczniowie, zaczynający naukę w szkole średniej. Szkoły podstawowe z kolei powinny wykorzystać ten czas, by sprawdzić, czy uczniowie klas 7 i 8 są gotowi, by dalej rozwijać się w sferze umiejętności cyfrowych na kolejnym etapie edukacji, czy też należy poświęcić ostatni rok lub dwa lata ich nauki w podstawówce na uzupełnienie ewentualnych braków” – mówi CyberDefence24.pl Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska, który bierze udział w inicjatywie.

Spośród polskich szkół wyróżniać się ma m.in. II LO im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Olsztynie (400 osób wypełniło tam test) czy SP nr 4 z oddziałami integracyjnymi im. Władysława Stanisława w Namysłowie (ponad 200 uczniów).

Największe problemy: cyfrowe narzędzia biurowe

Z rankingu DESI wynikało, że największym problemem w naszym kraju są właśnie umiejętności cyfrowe – w kategorii „kapitał ludzki” notujemy największą lukę w porównaniu do pozostałych państw - Polska zajmuje 24. miejsce z wynikiem poniżej średniej we wszystkich wskaźnikach. Tylko 43 proc. osób w wieku od 16 do 74 lat posiada co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe, podczas gdy średnia unijna to 54 proc. Z kolei 57 proc. Polaków ma co najmniej podstawowe umiejętności tworzenia treści cyfrowych, kiedy unijna średnia wynosi 66 proc.

Z aktualnych wyników IT Fitness Testu, jakie redakcji CyberDefence24.pl przekazał Związek Cyfrowa Polska, można wyciągnąć wniosek, że zarówno w szkołach średnich, jak i podstawowych najwięcej trudności sprawiają uczniom pytania dotyczące obsługi cyfrowych narzędzi biurowych. Średni wynik w tej kategorii to 26 proc. poprawnych odpowiedzi dla szkół ponadpodstawowych i 38 proc. w szkołach podstawowych.

„Uczulam jednak, że nie są to wyniki ostateczne. Być może czas, w którym obowiązywała nauka zdalna nie był wystarczający, aby opanować w pełni korzystanie z edytorów tekstu czy arkuszy kalkulacyjnych, a uczniowie nie pracują z nimi z własnej woli tak często, jak nam się wydaje” – zaznacza Michał Kanownik.

Najlepiej? Z bezpieczeństwem

Pocieszający jest fakt, że najlepiej uczestnicy testu wypadają w dziale: „bezpieczeństwo i systemy komputerowe”. Ich wyniki są powyżej łącznej średniej ze wszystkich kategorii: odpowiednio 54 proc. w szkołach średnich i 58 proc. w podstawowych.

„To wynik, który powinien nas cieszyć w kontekście rosnącej liczby cyberataków. Młodzież zdaje się mieć solidne podstawy, by rozwinąć umiejętność zapewnienia sobie bezpieczeństwa w świecie cyfrowym i dobrą intuicję, jak dbać o swoje dane i prywatność” – ocenia szef Związku Cyfrowa Polska.

Zdaniem Kanownika, poziom kompetencji cyfrowych uczniów polskich szkół „może okazać się dla wielu osób niemiłą niespodzianką”.

„Średni odsetek poprawnych odpowiedzi na pytania w szkołach podstawowych i średnich nie przekracza 50 proc. Możemy zatem wnioskować, że sam fakt wychowywania i nauki w otoczeniu technologii cyfrowych nie gwarantuje wysokiego poziomu umiejętności ich wykorzystania. Drugą - bardzo istotną moim zdaniem kwestią - jest wyraźna niechęć nauczycieli do sprawdzania własnych umiejętności. To niepokojący sygnał. Szczególnie, jeśli przyczyną tego stanu rzeczy jest świadomość nauczycieli co do niezbyt wysokiego poziomu ich kompetencji, to czeka nas wiele pracy w tym zakresie” – stwierdza prezes Związku Cyfrowa Polska.

IT Fitness Test ma być punktem wyjścia do podjęcia określonych działań, by – jak widzimy obecnie – poprawić poziom cyfrowych umiejętności w szkołach. Po jego przeprowadzeniu mają zostać przygotowane rekomendacje dla szkół i nauczycieli.

Jak się dowiadujemy, mają one dotyczyć m.in. wykorzystania i rozwoju kompetencji cyfrowych w toku nauczania różnych przedmiotów czy wdrożenia środków, które pozwolą na poprawę poziomu umiejętności wśród nauczycieli. Test ten ma być przeprowadzany co roku, by regularne badać poziom kompetencji w polskich szkołach i monitorować skuteczność podjętych działań.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].