Co Polacy myślą o sztucznej inteligencji? Wyniki badania

Sztuczna inteligencja na dobre zagościła w mediach, zmieniając sposób, w jaki powstają informacje, jak są analizowane oraz jak trafiają do odbiorców. AI staje się nie tylko narzędziem, lecz także jednym z głównych czynników transformacji całej branży medialnej. Wraz z jej rozwojem pojawiają się nowe możliwości, ale i wyzwania.

Badanie zrealizowane przez Ogólnopolską Grupę Badawczą dotyczyło świadomości oraz postaw Polaków wobec sztucznej inteligencji w mediach. Co tak naprawdę myślimy o AI?

AI w mediach

Przyjrzyjmy się najciekawszym wynikom badania. Aż 93% ankietowanych deklaruje świadomość, że dziennikarze wykorzystują sztuczną inteligencję w telewizji, radiu oraz na internetowych portalach informacyjnych.

Jednocześnie 64% respondentów nie ufa, że media i dziennikarze korzystają z AI w sposób właściwy i w pełni kontrolowany. Co więcej, 80% badanych obawia się, że rosnące wykorzystanie sztucznej inteligencji może prowadzić do spadku rzetelności i wiarygodności przekazu.

Z kolei kwestia przejrzystości jest dla odbiorców niemal bezdyskusyjna. 96% ankietowanych uważa, że treści generowane przez AI powinny być wyraźnie oznaczane.

Korzyści i zagrożenia

Wśród najważniejszych korzyści płynących z wykorzystania AI w mediach Polacy najczęściej wskazują ułatwiony dostęp do zagranicznych treści dzięki automatycznym tłumaczeniom materiałów. Na kolejnym miejscu pojawia się oszczędność czasu przy tworzeniu oraz pozyskiwaniu informacji. Wielu respondentów dostrzega również rozszerzenie możliwości wizualnych i estetycznych

Jeśli chodzi o zagrożenia, najczęściej wymieniano ryzyko manipulowania opinią publiczną za pomocą sztucznie generowanych treści co może prowadzić do wzrostu dezinformacji. 40% ankietowanych zwróciło uwagę na problem tak zwanych halucynacji AI, czyli sytuacji, w których sztuczna inteligencja generuje błędne lub nieprawdziwe informacje z powodu swoich technologicznych ograniczeń.

AI czy człowiek?

Na pytanie o preferowaną formę przekazu Polacy odpowiedzieli niemal jednogłośnie. Aż 96% ankietowanych zdecydowanie woli materiały przygotowane w całości przez ludzi niż sztuczną inteligencję. Można więc stwierdzić, że na razie technologia nie zagraża tradycyjnej pracy dziennikarzy.

Respondentów zapytano też o emocje towarzyszące kontaktowi z treściami generowanymi przez sztuczną inteligencję. 60% badanych zadeklarowało, że czuje się niepewnie i wybiera przekaz stworzony przez człowieka. Zaledwie niecałe 4% akceptuje materiały w pełni przygotowane przez AI, niezależnie od tego, czy są to audycje radiowe, telewizyjne, czy artykuły internetowe.

AI a wizerunek zmarłych

Sztuczna inteligencja może uczynić nas niemal „nieśmiertelnymi”. Nasz głos lub wizerunek może zostać odtworzony i wykorzystany. Już wcześniej mieliśmy do czynienia z użyciem głosu zmarłego muzyka do dokończenia utworów z niewydanego albumu. Jak zapatrują się na to Polacy?

Gdy zapytano o akceptację dla wykorzystania wizerunku zmarłych w kontekście artystycznym, 65% respondentów odpowiedziało, że tego nie akceptuje. Oznacza to, że większość badanych nie zgadza się na odtwarzanie postaci zmarłych w nowych piosenkach, filmach czy innych dziełach rozrywkowych.

Jeszcze wyraźniej przedstawiają się odpowiedzi na pytanie o wykorzystanie wizerunku zmarłych w publicystycznych rozmowach i materiałach medialnych. Aż 94% ankietowanych sprzeciwiło się takiemu zastosowaniu. Jako przykład można przywołać audycję Radia Kraków, w której wykorzystano głos Wisławy Szymborskiej. Decyzja ta spotkała się z krytyką i wzbudziła silne negatywne emocje wśród odbiorców.

Największą akceptację uzyskało wykorzystanie wizerunku zmarłych w celach edukacyjnych. Tutaj sprzeciw wyraziło 52% badanych, co oznacza, że około połowa Polaków akceptuje takie zastosowania. Przykładem może być wykorzystanie wizerunku Marii Skłodowskiej-Curie w ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-informacyjnej Ministerstwa Energii „Czas zrozumieć atom”.

Wnioski

Wyniki badania jasno pokazują, że choć sztuczna inteligencja na stałe zagościła w mediach, Polacy podchodzą do niej z dużą ostrożnością. Doceniamy korzyści, jakie może przynieść, jednak jednocześnie obawiamy się utraty rzetelności przekazu, manipulacji i technologicznych błędów. Kluczowa pozostaje potrzeba transparentności, bo niemal wszyscy respondenci chcą wiedzieć, kiedy treści tworzy człowiek, a kiedy algorytm.