Spór o nadzór nad AI w Polsce

Ustawa wdrażająca unijny Akt o sztucznej inteligencji wciąż znajduje się na etapie prac rządowych. Po skierowaniu jej w połowie września do prac w Stałym Komitecie Rady Ministrów, wywiązała się wielotygodniowa dyskusja nad tym, kto powinien sprawować nadzór nad AI w Polsce.

Głównym konkurentem Ministerstwa Cyfryzacji w tym sporze jest resort finansów i gospodarki. Jak opisywaliśmy w połowie listopada, Ministerstwo Finansów chce, aby nadzór nad AI sprawował departament Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE). Dzięki temu, nie trzeba byłoby czekać na powstanie nowego podmiotu.

MC: organ nadzoru musi być niezależny

Z drugiej strony, Ministerstwo Cyfryzacji również nie chce odpuścić. Jak czytamy w odpowiedzi na pytania naszej redakcji, powierzenie Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji zadań związanych z nadzorem jest optymalne ze względu na zagwarantowanie jego niezależności, a także możliwość zapewnienia kompetencji na odpowiednim poziomie. Uniknięto by przy tym konfliktów w zakresie kompetencji oraz interesów.

Resort przypomina, że przygotował dwie wersje swojej propozycji. W obu z nich, komisja miałaby funkcjonować jako ciało kolegialne związane z nadzorem rynku. Oprócz przewodniczącego i jego dwóch zastępców, ma liczyć jeszcze 4 członków w postaci przedstawicieli UOKiK, KNF, KRRiT oraz Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Główną różnicą są natomiast podmioty, pod które miałaby podlegać Komisja.

„Pierwszy z wariantów zakłada utworzenie nowego, odrębnego i niezależnego podmiotu – Biura Komisji – w formie państwowej osoby prawnej. Wariant drugi zakłada zapewnienie obsługi Komisji przez urząd obsługujący Ministra Cyfryzacji” – zaznaczono, podkreślając fakt niezależności przyszłego organu oraz możliwość uregulowania tej kwestii na różne sposoby. Sama Komisja będzie mogła również korzystać ze wsparcia przeznaczonego dla podmiotów publicznych lub specjalistów.

$

Współpraca w kraju i zagranicą

Jednocześnie, oprócz podmiotów mających posiadać swoich przedstawicieli w Komisji, współpracę z KBiRSI mają również utrzymywać Komisja Nadzoru Finansowego, Prokurator Generalny czy Urząd Patentowy. Przewidziano też wkład polskich ekspertów, co ma umożliwić Społeczna Rada ds. Sztucznej Inteligencji.

„(Społeczna Rada – red.) będzie organem opiniodawczo-doradczym Komisji, który ma zapewnić wsparcie eksperckie w zakresie sztucznej inteligencji” – zaznaczyło Ministerstwo Cyfryzacji w odpowiedzi dla CyberDefence24. Ma to zarówno poprawić transparentność oraz demokratyczność działań Komisji, dzięki szerokiemu gronu interesariuszy, jak również uwzględnić różne interesy społeczne oraz gospodarcze.

Resort wskazał także na możliwą współpracę na linii KBiRSI-Komisja Europejska oraz z innymi organami unijnymi i państwowymi. Podkreślono jednak, że regulacje związane z nadzorem mogą ulec zmianie. Ostateczna forma obsługi komisji ma zostać rozstrzygnięta przez Stały Komitet Rady Ministrów.