AI odpali Patrioty? Wojsko Polskie na drodze do rewolucji

Rozwój technologiczny szczególnie widoczny jest w siłach zbrojnych. Dokonujący się postęp pozwala na podniesienie zdolności armii na wszystkich polach – od medycyny, przez logistykę i zaopatrzenie, po działania na pierwszej linii frontu. 

Z nowych możliwości czerpią zarówno dowódcy, jak i szeregowi żołnierze, co pokazuje przykład Ukrainy, gdzie rozwiązania uznawane za przełomowe są już obecne. Na naszych łamach opisywaliśmy m.in. rozwiązania bazujące na technologii sztucznej inteligencji, jak np. platforma Avengers. 

Przewaga na polu walki. Co jest „mnożnikiem siły”?

Podczas Defence24 DAYS gen. bryg. Mariusz Chmielewski, Zastępca Dowódcy Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, zaznaczył, że od lat 90. zagadnienia związane z informatyką wchodzą w obszar łączności, wojny elektronicznej i – z oczywistych względów – cyber. Każda z tych domen budowana jest przez pryzmat nowoczesnych technologii. 

Na dzisiejszym polu walki dysponowanie innowacyjnymi rozwiązaniami może okazać się kluczowe. Pierwsza na myśl przychodzi sztuczna inteligencja – zdolności algorytmów do m.in. analizy ogromnej ilości danych z równie dużej liczby źródeł w krótkim czasie są nieocenione. W czasie, gdy liczy się szybkość działania, AI daje przewagę. 

„Ukraina pokazuje, że przewaga informacyjna przekłada się na przewagę decyzyjną. Dostarczając technologię na pole walki jesteśmy w stanie zbudować mnożnik siły” – wyjaśnił przedstawiciel polskich cyberwojsk. Za przykład podał Deltę, o której pisaliśmy wielokrotnie na naszym portalu. 

Fuzja danych jest kluczowa dla przewagi na polu walki.
Gen. bryg. Mariusz Chmielewski, Zastępca Dowódcy Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni

Gen. bryg. Piotr Chodowiec (Szef Zarządu Kierowania i Dowodzenia P6, Sztab Generalny Wojska Polskiego) dodał, że posiadanie technologii to jedno, ale należy też zapewnić interoperacyjność zarówno wewnętrzną, jak i z sojusznikaminp. w ramach NATO. „To obecnie dla nas wyzwanie” – skwitował. 

Obraz pola walki – AI do oceny zagrożenia

Generał stwierdził, że obecnie przeciwnik potencjalnie może wszystko zobaczyć, dzięki np. technologiom satelitarnym czy dronowym. To oznacza, że w teorii trudno jest zaskoczyć adwersarza, a jednak – jak to pokazuje sytuacja między Indiami a Pakistanem – wciąż jest to możliwe.

Pole walki to szachownica. Jeśli dołączymy do niego AI, możemy uzyskać przewagę nad przeciwnikiem.
Gen. bryg. Piotr Chodowiec, Szef Zarządu Kierowania i dowodzenia P6, Sztab Generalny Wojska Polskiego

Generał Chmielewski przekazał publiczności, że jego Dowództwo „mocno pracuje” nad rozwiązaniami na rzecz poprawy świadomości sytuacyjnej. DKWOC zdefiniowało te zdolności jako kluczowe i „bardzo perspektywiczny obszar dla wojska i całego państwa”. 

Zdaniem generała szczególnie ważne jest nie tyle pokazanie samego obrazu pochodzącego z różnych źródeł, np. satelitów, lecz „ocena tego, co widzimy oraz ocena zagrożenia przez algorytm z perspektywy posiadanego potencjału bojowego”. 

Jak zaznaczył, żołnierze nie mają czasu na analizowanie sytuacji - liczy się dla nich czas, muszą działać szybko i adaptacyjnie. Argumentacja podana przez AI jest zatem znaczącym usprawnieniem. 

AI w niejawnych systemach

Pytanie tylko, czy wojskowi mogą zaufać algorytmom? Płk Adam Kędzierski zwrócił uwagę, że sztuczną inteligencję należy nasycić informacjami w taki sposób, aby odpowiednio działała. W przypadku sił zbrojnych mówimy o danych klauzulowanych.

Przedstawiciel DKWOC podkreślił w trakcie rozmowy, że Wojsko Polskie stosuje już AI w niejawnych systemach. „Danych nie wypuszczamy poza granice naszych systemów” – przekazał. Duże modele językowe mają działać w wojskowym, zamkniętym środowisku, a więc zapewnić bezpieczeństwo.

AI odpali Patrioty?

Punktem przełomowym najpewniej będzie moment, kiedy to AI „wciśnie guzik” i wystrzeli pocisk w określony cel.

„Musimy przygotować się na sytuację, kiedy to algorytm zadziała za nas. Przykładowo, sztuczna inteligencja sama wystrzeli pocisk Patriota” – zaznaczył Maciej Stopniak, Prezes Zarządu Rohde & Schwarz Polska. 

W jego ocenie „kto pierwszy odważy się to zrobić, uzyska przewagę na polu walki”. 

Wyzwaniem są jednak słabe punkty AI. „Może zdarzyć się tak, że AI przekaże nam złą informację. W efekcie, na jej podstawie, zniszczymy coś, czego nie chcieliśmy zniszczyć” – wskazał dr Vaclav Rehor, CEO URC Systems. 

Podczas Defence24 DAYS jednoznacznie podkreślił, że trzeba wyposażać siły zbrojne w innowacyjne narzędzia, lecz należy być przy tym bardzo ostrożnym, zwłaszcza gdy mamy do czynienia ze sztuczną inteligencją. 

Relacje wojsko-przemysł

Warto, aby siły zbrojne współpracowały z sektorem prywatnym, który obecnie posiada cenny potencjał. „Rozwój postępuje bardzo szybko i tylko kooperacja z sektorem prywatnym może dostarczyć innowacje do sektora wojskowego” – ocenił dr Vaclav Rehor, CEO URC Systems. 

Z kolei jak zwrócił uwagę płk Adam Kędzierski, Komendant Centrum Rozpoznania i Wsparcia Walki Radioelektronicznej: „Kiedyś to wojsko napędzało myśl technologiczną, teraz przemysł odgrywa tu ważną rolę”.  

Z tej perspektywy dowódcy powinni budować zdolności i kompetencje do „bycia blisko przemysłem, który odpowiada za nasze potrzeby”. 

Nowy podział dowództw w NATO?

Gen. bryg. Mariusz Chmielewski w trakcie Defence24 DAYS podkreślił znaczenie synergii domen cyber, info i elektromagnetycznej. Narzędzia każdej z nich mogą razić technologie adwersarza, paraliżując określone systemy. 

W ocenie przedstawiciela DKWOC – kierując się wspomnianą synergią – NATO będzie dążyło do podziału dowództw na kinetyczne i niekinetyczne. A to oznacza, że należy nauczyć dowódców sprawnie i skutecznie wykorzystywać środki walki niekinetycznej.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].