Cyfryzacja polskiej wsi nie jest łatwa. Co blokuje nowoczesne rolnictwo?

Jednym z początkowych etapów projektu „Cyfrowa transformacja rolnictwa w Polsce” była ocena stanu cyfryzacji polskiego rolnictwa. To umożliwiło szczegółowe rozpoznanie czynników hamujących wdrażanie Rolnictwa 4.0 w Polsce. 

Jak wskazało Ministerstwo Cyfryzacji, głównymi obszarami wyodrębnionymi w analizie, które spowalniają cyfryzację rolnictwa, były:

1. Polityka – wskazano brak spójnej strategii średnioterminowej do 2030 roku, która uwzględniałaby priorytety, etapy wdrażania, orientacyjne koszta oraz wyznaczenie odpowiedzialnych instytucji. Istotny wpływ na rozwój cyfrowy wsi miałby Plan Działań na rzecz rolnictwa 4.0.  Natomiast w Krajowym Planie Strategicznym WPR (2023–2027) wsparcie zostało ocenione jako umiarkowane.
2. Ekonomia – tu wskazano m.in. ,,niedostateczny poziom zachęt finansowych oraz małą liczbę instrumentów wspierających wspólne inwestycje innowacyjne realizowane przez rolników."
3. Społeczeństwo – w tym aspekcie problemem jest m.in. ograniczona świadomość zalet, które wiążą się z wdrażaniem technologii do gospodarstw rolnych. Brakuje również wykwalifikowanych specjalistów, którzy będą wspierać placówki doradztwa rolniczego, instytucje edukacyjne oraz administrację publiczną.
4. Technologia – „W zakresie technologicznym zidentyfikowano m.in. brak otwartych systemów gromadzenia, przetwarzania i udostępniania danych oraz słaby dostęp do szybkiego internetu.”
5. Środowisko – zauważono, że technologie Rolnictwa 4.0 zorientowane na ochronę klimatu są wykorzystywane w ograniczonym stopniu, a jednocześnie brakuje skutecznych systemów monitorowania jakości produktów rolnych oraz stanu gleby.
6. Prawo – zidentyfikowano wyzwania, które obejmują „kwestie interoperacyjności i dostępności danych, niski poziom świadomości w zakresie przetwarzania danych osobowych”. Problematyczna pozostaje również nieuregulowana kwestia odpowiedzialności za działania systemów opartych na AI czy rygorystyczne regulacje dot. użycia dronów w rolnictwie.

Charakterystyka polskiego rolnictwa

Jak wskazuje Ministerstwo Cyfryzacji, trudno jednoznacznie ocenić poziom przygotowania polskich gospodarstw rolnych do wdrażania nowoczesnych technologii.

„Polskie rolnictwo to zbiór bardzo różnych gospodarstw – od nowoczesnych i zautomatyzowanych, które jako pierwsze wprowadzają nowe technologie, po te, które dopiero zaczynają oswajać się z cyfrowymi zmianami” – zauważa resort.

Polskie rolnictwo w zakresie wdrażania technologii jest zróżnicowane. Jak podkreśla MC w komentarzu dla naszej redakcji, obecność gospodarstw, które w stopniu zaawansowanym stosują technologie, wyznaczają jasny kierunek rozwoju dla polskiego rolnictwa i wizja szeroko wdrożonego Rolnictwa 4.0 nie jest odległa.

Ministerstwo Cyfryzacji wskazało dwa najważniejsze czynniki, które najbardziej hamują rozwój Rolnictwa 4.0. Jest to m.in. „brak otwartych systemów gromadzenia, przetwarzania i udostępniania danych oraz ograniczony dostęp do szybkiego internetu. Rolnicy mają małą świadomość korzyści z Rolnictwa 4.0 i brakuje im odpowiednich umiejętności cyfrowych”.

Jakie są plany dalszego plany po zakończeniu projektu?

Jako priorytet Ministerstwo Cyfryzacji postawiło rozwijanie kompetencji cyfrowych i zapewnienie powszechnego dostępu do Internetu

„Z jednej strony pomogą one rolnikom zdobywać umiejętności potrzebne do korzystania z nowoczesnych technologii, a z drugiej – wspierają budowę potrzebnej infrastruktury. Umożliwia ona wdrażanie takich rozwiązań jak Internet Rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja czy automatyzacja produkcji rolnej” - podkreśla resort.

Zapytaliśmy, czy brane pod uwagę jest opracowanie planu reakcji na incydenty, które mogą dotknąć sektor rolniczy, jednak jak podkreśla Ministerstwo Cyfryzacji, będzie to uzależnione od oceny potrzeb i ustaleń pomiędzy odpowiednimi instytucjami.

Kampania informacyjna na rzecz popularyzacji Rolnictwa 4.0

W ramach projektu prowadzono kampanię informacyjną. Wykorzystano media społecznościowe oraz specjalną stronę internetową. Wykonawca projektu wyłoniony przez Komisję Europejską zdecydował się również na wykorzystanie tradycyjnej prasy branżowej, w tym m.in. Top Agrar Polska i Tygodnik Poradnik Rolniczy.

„Centralnym narzędziem kampanii była publikacja „Agriculture 4.0 Toolbox”, prezentująca najważniejsze technologie Rolnictwa 4.0, praktyczne przykłady wdrożeń oraz inspirujące historie sukcesu z Polski. Media społecznościowe stanowiły drugi filar kampanii, w ramach którego opublikowano łącznie 20 postów” - mówi nam resort cyfryzacji.

W ramach promowania Rolnictwa 4.0 zorganizowano również warsztaty.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].