Prywatność
Apple zapewniało, że ochroni prywatność użytkowników. Tymczasem, iOS wciąż nas śledzi
Apple wielokrotnie zapewniało, że traktuje prywatność użytkowników swoich produktów serio i właśnie dlatego w ubiegłym roku wprowadziło mechanizm umożliwiający kontrolę nad tym, jak śledzą nas aplikacje zainstalowane na urządzeniach tej firmy. Okazuje się jednak, że kontrola nad prywatnością nie jest tak duża, jak mogłoby się wydawać - iOS nadal nas śledzi i pozwala zbierać nasze dane.
Opublikowane niedawno badania, w których wzięto pod lupę mechanizm przejrzystości śledzenia w aplikacjach (App Tracking Transparency, ATT) wykazały, że zawiera on wiele luk, które pozwalają na obejście zabezpieczeń przez niego tworzonych - szczególnie dużym firmom, takim jak Google czy Meta (Facebook).
Zdaniem badaczy z Wielkiej Brytanii i USA, niedociągnięcia w działaniu ATT pozwalają firmom zbierać na temat użytkowników iOS nawet więcej danych, niż przedtem - dając im fałszywe poczucie bezpieczeństwa, które wynika z iluzorycznego wyboru, jaki mamy w chwili, gdy po pierwszym uruchomieniu nowej aplikacji jesteśmy pytani o to, czy chcemy zezwolić jej na śledzenie nas i gromadzenie danych również na temat tego, jak korzystamy z innych programów zainstalowanych na naszym smartfonie.
Niewidzialny identyfikator
W swoim opracowaniu naukowcy zwracają uwagę, że obchodzenie mechanizmu przejrzystości śledzenia w aplikacjach Apple'a omijane jest np. przez wykorzystanie - generowanego po stronie instalowanej aplikacji - unikalnego identyfikatora, pozwalającego na profilowanie, którego system Apple'a "nie widzi". Identyfikator ten może być używany m.in. przez spółkę Umeng zależną od chińskiego koncernu Alibaba do gromadzenia danych o aktywności użytkowników pomiędzy aplikacjami.
Czytaj też
Obchodzenie systemu ATT w ten sposób jest na platformie Apple'a nielegalne, o czym koncern wprost informuje deweloperów, chcących z jej pośrednictwem dystrybuować oprogramowanie.
Sam koncern jednak nie pozostaje bez winy - również śledzi użytkowników, tworząc wyjątki od reguły niegromadzenia danych, np. na potrzeby szacowania zdolności kredytowej osób, korzystających z usług cyfrowych z użyciem urządzeń i oprogramowania tej spółki.
Machina inwigilacji działa bez zmian
Próba 1685 aplikacji, które przebadali w swoim opracowaniu naukowcy (zarówno przed wdrożeniem mechanizmu ATT, jak i przed) wykazała, że liczba bibliotek, gromadzących dane o użytkownikach w oprogramowaniu mobilnym nie zmieniła się specjalnie. Najczęściej wykorzystywane są należąca do Apple'a SKAdNetwork, Firebase Analytics Google'a, a także Crashlytics tego samego koncernu.
80 proc. aplikacji poddanych analizie zawierało chociaż jedną bibliotekę śledzącą - czytamy w opracowaniu.
Według badaczy, użytkownicy są śledzeni nawet przez aplikacje, które twierdzą, że tego nie robią - programy takie zawierały przeciętnie 1,8 biblioteki śledzącej i gromadziły dane dla 2,5 firm obracających danymi. Spośród programów zawierających wymienione wcześniej biblioteki, ponad połowa nie informowała użytkowników o tym, że ma dostęp do ich danych.
Czy mechanizm ATT wzmacnia pozycję pożeraczy danych?
W opracowaniu czytamy, że pomimo wdrożenia przez Apple'a mechanizmu mającego zwiększać kontrolę użytkowników nad tym, co dzieje się z ich danymi, wielkie firmy internetowe doskonale radzą sobie z gromadzeniem informacji na nasz temat - po prostu obchodząc systemowe zabezpieczenia przed trackingiem.
Czytaj też
Wykorzystują w tym celu szereg metod, które niekoniecznie bazują na systemowym identyfikatorze reklamowym - mogą natomiast z powodzeniem łączyć adres IP użytkownika z identyfikatorami unikalnymi dla instalowanych aplikacji, jak i używać do śledzenia mechanizmów, pozwalających na ułatwione logowanie się do usług (wdrożyły je już dawno temu m.in. Google i Facebook).
Mechanizm ATT zatem w praktyce może wzmacniać pozycję firm gromadzących nasze dane, które nie robią tego wprost, jednak wynajdują coraz to nowe, całkowicie nieprzejrzyste sposoby radzenia sobie z rosnącą chęcią ukrycia się przed ich okiem, którą odczuwa coraz większa liczba użytkowników.
"Powstanie ATT spowodowało, że rozwój technologii śledzących zszedł do podziemia" - napisali badacze, dodając, że kolejne zapowiadane mechanizmy mające zwiększać prywatność użytkowników urządzeń Apple'a mogą przełożyć się na jeszcze mniej przejrzystości w kwestii gromadzenia danych na nasz temat, a tym samym utrudnić prace badawcze i realne działania na rzecz ochrony prywatności.
Czy to oznacza, że mechanizm chroniący prywatność Apple'a jest do niczego?
Absolutnie nie. ATT pozwala w wielu przypadkach realnie ograniczyć śledzenie nas przez aplikacje mobilne i łączenie danych w profile.
Czytaj też
Jego zastosowanie pozwala nam świadomie wyrażać zgodę na to, jakim aplikacjom zezwalamy na gromadzenie danych o naszej aktywności w innym oprogramowaniu, jak i na stronach internetowych, które odwiedzamy.
Wdrożenie ATT zbiegło się w czasie z wprowadzeniem przez Apple'a obowiązku informowania przez deweloperów o tym, jakie dane gromadzą tworzone przez nich aplikacje - to również dobra zmiana, z której myśląc globalnie, użytkownicy urządzeń mobilnych tego koncernu mogą tylko skorzystać, samodzielnie decydując, które oprogramowanie instalują na swoich smartfonach i tabletach, a które na to nie zasługuje, gromadząc zbyt wiele danych na ich temat.
Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.
