Ministerstwo Finansów krytykuje projekt nadzoru nad AI

Od jesieni zeszłego roku trwają prace nad projektem ustawy o systemach sztucznej inteligencji, która ma wprowadzić do polskiego porządku prawnego unijny AI Act. Jak informowaliśmy na łamach naszego portalu, jednym z efektów nowych regulacji będzie powstanie Komisji Bezpieczeństwa i Rozwoju Sztucznej Inteligencji. Jej zadaniem będzie m.in. nadzór rynku, kontrola przestrzegania przepisów czy tworzenie piaskownic regulacyjnych.

Powołanie Komisji bezpodstawne?

Obecnie projekt znajduje się w Komitecie ds. Europejskich przy Radzie Ministrów. Jak zauważył portal wnp.pl, w ostatnich dniach swoje stanowisko w sprawie dokumentu dostarczyło do niego Ministerstwo Finansów. Większość przekazanych w nim uwag dotyczy właśnie wspomnianej Komisji.

Najważniejszym argumentem resortu jest zasadność powołania organu – a w zasadzie jej brak. Wskazano przy tym na zapisy samego rozporządzenia unijnego: nie zawarto w nim zapisu nakładającego obowiązek utworzenia takiego urzędu. Powinno się natomiast powołać lub wyznaczyć osobno organ notyfikujący i organ nadzoru rynku.

Realizacja tego zadania w postaci obsługi ww. Komisji oraz Przewodniczącego Komisji powinna być realizowana przez wyodrębnioną komórkę organizacyjną urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw informatyzacji, analogicznie jak Centrum Projektów Polska Cyfrowa lub w ramach innej istniejącej instytucji w sektorze finansów publicznych.
Uwagi Ministerstwa Finansów do projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji

Wątpliwości wokół mocy opinii

Resort finansów zauważył także kwestię objęcia Komisji zapisami Kodeksu Prawa Administracyjnego w zakresie postępowań egzekucyjnych wzorując się na Prezesie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Projekt nie przewiduje bowiem, aby zastosowanie miał odpowiedni artykuł k.p.a.

Podobny problem pojawił się także w zakresie charakteru opinii indywidualnej co do stosowania przepisów. Obecna wersja dokumentu przewiduje, że jest ona wiążąca dla Komisji, a także „innych organów państwowych i jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy, który złożył wniosek (o jej wydanie – red.)”. Resort wskazał, że o ile cel wydawania opinii jest poza jego właściwością, to sama funkcja jest podobna do indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Zdaniem Ministerstwa, obecny zapis może budzić wątpliwości prawne.

Nadanie mocy wiążącej opinii indywidulanej w zakresie stosowania przepisów, która nie ma charakteru decyzji administracyjnej, może potencjalnie pozbawiać inne organy istotnego składnika kompetencji, jakim jest wykładania przepisów prawa. Sygnalizuje zatem projektodawcy, że zagadnienie to wymaga szczególnego zbadania.
Uwagi Ministerstwa Finansów do projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji

100 nowych etatów. Średnia pensja - 15 tys. zł

Jak z kolei podaje wnp.pl, Ministerstwo Finansów wskazało też szereg nieścisłości co do kwestii finansowych. Nie wiadomo m.in. jaką formę organizacyjno-prawną będzie posiadało Biuro Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji oraz jego plan finansowy, czy jakie są procedury po przekazaniu wspomnianego planu do ministra właściwego ds. finansów publicznych.

Problemem są również wynagrodzenia Przewodniczącego oraz Zastępców Przewodniczącego Komisji. Według projektu, mają one wynosić minimum 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Zdaniem resortu finansów, zamiast relacjonowania procentowego, wielkość wynagrodzeń powinna zostać podana kwotowo. 

Same źródła finansowania Biura zostały określone jako nieprecyzyjne. Resort stwierdził również, że przyjęcie dodatkowych 100 osób do pracy w ramach nowych zadań w urzędzie ze średnim wynagrodzeniem w wysokości 15 tys. zł nie znajduje uzasadnienia.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].