Polska chce postawić na Sztuczną Inteligencję. Rząd przedstawia dokument do konsultacji społecznych

Projekt Polityki to 117 stronicowy dokument zawierający wizję, misję oraz cele a także diagnozę stanu polskiego sektora ICT. Wizja polityki zawarta w Strategii odnosi się do konieczności zachowania suwerenności państwa w obszarze AI, co wiąże się z koniecznością rozwijania „kreatywnej kadry”. Jednocześnie dokument wskazuje, że dla Polski włączenie się w rozwój AI i gospodarski algorytmicznej jest wciąż dużym wyzwaniem, jednak jak czytamy w dokumencie Sztuczna inteligencja może stać się elementem napędowym polskiej gospodarki. 

Dokument wskazuje również na zagrożenia rewolucji opartej na AI związanych z ryzykiem doprowadzenia do zaniku bardzo dużej liczby miejsc pracy, w szczególności opartej na rutynowych czynnościach, która jest bardzo rozpowszechniona w naszym kraju. Jednocześnie wskazuje się na liczne korzyści i szansy z jej wprowadzenia do których zaliczono skokowe podniesienie jakości życia obywateli, usług publicznych oraz powstanie bardzo dużej liczby wysokopłatnych miejsc twórczej pracy. 

Dokument zakłada w swojej wizji kompleksowe wdrożenie sztucznej inteligencji na niemal wszystkie obszary funkcjonowania państwa. Strategia wymienia przykładowe obszary wdrożeń m.in.  systemy diagnostyczne wspomagające lekarzy, cyfrowe zarządzanie polem walki, spersonalizowane narzędzia edukacyjne (także wspomagające nauczycieli), zarządzanie siecią energetyczną nasyconą rozproszonymi instalacjami OZE, zautomatyzowane procesy administracyjne usprawniające pracę urzędników, inteligentne oprogramowanie redukujące złożoność decyzji zarządczych w organizacjach, płynne przemieszczanie strumieni ludzi i towarów (miasta, magazyny, porty), handel elektroniczny, prace naukowe oparte na niedostępnych dotąd unikalnych źródłach danych.

Projekt strategii zakłada również bardzo ambitne misje i cele. Za cel główny traktuje wejście wąskiej grupy 20-25% krajów budujących AI. Jak podkreślają sami autorzy dokumentu jest to cel ambitny, ale zgodny z ogólnym potencjałem gospodarczym Polski. Do celów pośrednich zaliczono m.in. wzrost inwestycji własnych w cyfryzację przemysłu i usług, z uwzględnieniem AI, lepsza koordynacja finansowania oraz koordynacja projektów badań naukowych, zmniejszenie odpływu kadry za granicę; moderowanie wpływu AI na zmiany zachodzące na rynku pracy. 

Dokument opiera się na bardzo pobieżnej diagnozie mocnych i słabych stron warunków Polski, jeśli chodzi o zdolności do wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Do mocnych stron dokument zalicza uzależnienie gospodarki od transgranicznego przepływu danych elektronicznych, 33% populacji klasyfikowanej jako tzw. creative class oraz wysoką jakość edukacji szkolnej. Natomiast słabe strony Polski w kontekście innowacji cyfrowych scharakteryzowano jako słabe zainteresowanie inwestowaniem w cyfryzację przez polskie firmy (zainteresowanie wyraziły zaledwie 4 firmy na 10) oraz brak planów inwestycyjnych w najbliższych 12 miesiącach w mikro i mały przedsiębiorstwach (83% nie planuje takich inwestycji). Do słabych stron zaliczył również niski poziom innowacyjności w Polsce, wg. dokumentu wzrósł on zaledwie o 0.6 % w latach 2010-2017 w stosunku do średniej europejskiej. Jak wskazuje dokument jako negatywne zjawisko osłabiające polski potencjał w przypadku polskiej gospodarki sztuczna inteligencja miała dotychczas 10 - krotnie mniejszy udział w tempie wzrostu gospodarczego w stosunku do średniej globalnej. 

Dokument zawiera proponowaną budowę systemu. Organizacja i zarządzanie wdrożenia oraz egzekwowaniem strategii AI dla Polski powierzone zostało Komitetowi Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. Przewiduje również powołanie nowych podmiotów - Platformy Przemysłu Przyszłości która stanowić ma ciało usprawniające współpracę pomiędzy administracją, podmiotami gospodarczymi i naukowymi oraz powołania Hubów Innowacji Cyfrowej. Powołane huby będą miały na celu inicjować, wspierać i podtrzymywać działania oparte na współpracy (wspólnym celu), umożliwiać tworzenie i realizację wspólnych procesów (kooperację), dostarczać wielofunkcyjną infrastrukturę, łączyć duże firmy z mniejszymi, a także finansowanie z ideami. Ciekawą propozycją jest również propozycja powołania Wirtualnych Instytutów Badawczych działających na rzecz skoordynowania rozproszone zespołów badawczych w różnych ośrodkach akademickich na rzecz realizacji polityki strategicznej państwa. Ponadto przewiduje się powołanie Wirtualnej Katedry Etyki i Prawa, Obeserwatorium AI dla Rynku Pracy oraz Obserwatorium Międzynarodowej Polityki AI i Transformacji Cyfrowej.

Strategia przewiduje specjalne miejsce dla NASK nadając mu rolę centrum cyberbezpieczeństwa także dla sztucznej inteligencji. Działania w ramach NASK Centrum CyberSecAI opierać się będą na monitorowaniu, badaniu i reagowaniu na zagrożenia dla systemów AI, a także do standaryzowania i certyfikowania procedur cyberbezpieczeństwa systemów AI.

Jak czytamy w oficjalnym komunikacje Ministerstwa projekt został wypracowany przez międzyresortowy zespół analityczno-redakcyjny Ministerstwa Cyfryzacji i Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, ustanowiony na podstawie memorandum zawartego w dniu 26 lutego 2019 r. przez Ministra Cyfryzacji, Ministra Przedsiębiorczości i Technologii, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministra Inwestycji i Rozwoju.

Konsultacje trwają od 22 sierpnia do 9 września.