Numer PESEL i "groźby". Czy UODO zajmie się zbiórką PiS?

Partia Prawo i Sprawiedliwość na swojej stronie internetowej prowadzi zbiórkę pieniędzy „na cele statutowe”.  Dokładnie opisano tam, w jaki sposób osoby wysyłające przelewy powinny dokonać wpłaty. Początkowo wymagano, aby w tytule przelewu podawać numer PESEL.

W ten sposób wyborców instruował też poseł PiS Paweł Jabłoński, w portalu X.

Przypomnijmy, że numer PESEL zawiera datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci i liczbę kontrolną. Jeśli dostanie się w ręce przestępców – mogą oni próbować zaciągnąć na daną osobę zobowiązanie finansowe, np. pożyczkę lub kredyt.

Aby tego uniknąć, można skorzystać z usługi zastrzeżenia PESEL-u. Uruchomienie tej opcji możliwe jest przez aplikację mObywatel, Profil Zaufany lub w dowolnym urzędzie gminy lub miasta. „Kto zastrzeże PESEL, nie będzie musiał spłacać kredytu, który zaciągnie za niego oszust” – zaznaczał Krzysztof Gawkowski na konferencji, na której byliśmy obecni.

Kaczyński: nie będzie wymogu dotyczącego nr PESEL

W poniedziałek 2 września Prezes PiS Jarosław Kaczyński zapowiedział w telewizji wPolsce24, że nie będzie już wymogu podawania numeru PESEL w tytule przelewu. Przyznał też, że jest zadowolony z mobilizacji obywateli, którzy wpłacają darowizny na jego partię.

Jak sprawdziliśmy na stronie PiS-u – obecnie w instrukcji napisano, że tytuł przelewu powinien brzmieć: „Darowizna - imię i nazwisko (wpłacającego), zam. na ter. RP., imię ojca (wpłacającego)”.

Podanie takich informacji jest wymagane prawem, o czym poniżej.

Dane osoby wpłacającej darowiznę

Zbieranie środków na cele statutowe reguluje ustawa o partiach politycznych, jednak nie ma w niej mowy o obowiązku podawania numeru PESEL.

Partii politycznej mogą być przekazywane środki finansowe jedynie przez obywateli polskich mających stałe miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem przepisów art. 24 ust. 4 i 7, art. 28 ust. 1 oraz przepisów ustaw dotyczących wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborów do Parlamentu Europejskiego w zakresie dotacji podmiotowej.
Art. 25 Ustawy o partiach politycznych

Dodatkowo, według ustawy, partia polityczna, która prowadzi zbiórkę na cele statutowe, jest zobowiązana do prowadzenia i bieżącego aktualizowania rejestru wpłat. 

7. Rejestr wpłat prowadzi się w formie elektronicznej. 8. Partia polityczna udostępnia rejestr wpłat na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej. 9. W rejestrze wpłat zamieszcza się: 1) imię, nazwisko, imię ojca oraz miejsce zamieszkania osoby dokonującej wpłaty; 2) datę wpłaty; 3) wysokość wpłaty. 10. W rejestrze wpłat zamieszcza się informacje o wpłatach od osoby dokonującej wpłaty na rzecz partii politycznej, z wyłączeniem składek członkowskich, w kwocie przekraczającej w jednym roku 10 000 zł.
Art. 25 Ustawy o partiach politycznych

Zawiadomienie do UODO

Przed zmianą dotyczącą wymogu tytułowania przelewów, Posłanka KO Agnieszka Pomaska poinformowała na platformie X, że składa zawiadomienie do Urzędu Ochrony Danych Osobowych w związku z podejrzeniem łamania przez PiS przepisów RODO.

„Kaczyński grozi, że będą zbierać dane osób wpłacających symboliczne sumy na PiS. Dziś rano wysłałam do prezesa UODO zawiadomienie z wnioskiem zbadanie sprawy. Uważam, że politycy PiS zbyt lekko podchodzą do ochrony danych osobowych” – skomentowała posłanka w Radiu Gdańsk.

W dokumencie udostępnionym w mediach społecznościowych, skierowanym do prezesa UODO, Pomaska napisała:

„Podczas konferencji prasowej polityków Prawa i Sprawiedliwości w dniu 30 sierpnia br. prezes partii Jarosław Kaczyński powiedział:Przygotowana już jest akacja wpłacania po kilka groszy, żeby nam utrudnić sytuację, ale my będziemy mieli z tego korzyść, ponieważ będziemy wiedzieć, gdzie są Silni Razem i to jest też dla nas ważne”.

Jak czytamy dalej: „W podobnym tonie wypowiedział się poseł do Parlamentu Europejskiego Tobiasz Bocheński, który na portalu X napisał: _Pan Premier Jarosław Kaczyński: akcja wpłacania po 1 gr by utrudnić działanie Prawa i Sprawiedliwości, to przekazanie nam danych teleadresowych Silnych Razem. Dziękujemy. Będziemy wiedzieć gdzie są” (pisownia oryginalna).

Według Pomaskiej takie wypowiedzi budzą wątpliwości co do sposobu przetwarzania danych osobowych przez PiS. „Dane osobowe osób wpłacających darowizny na działalność statutową partii nie mogą być wykorzystywane do celów innych niż związanych z wykazaniem prawidłowości finansowania partii politycznej oraz Funduszu Wyborczego” – pisze posłanka i zwraca się do UODO z prośbą o wyjaśnienie tej sprawy.

PKW odrzuca sprawozdanie PiS

Zbiórka jest prowadzona w związku z tym, że Państwowa Komisja Wyborcza odrzuciła sprawozdanie finansowe komitetu PiS z wyborów parlamentarnych 2023 r. i zarzuciła partii nieprawidłowości w finansowaniu kampanii na kwotę 3,6 mln zł.

Dotacja PiS będzie pomniejszona o 10 mln zł. Partia może też zostać pozbawiona subwencji na trzy lata.

Swoją decyzję PKW oparło m.in. na dokumentach wysłanych przez NASK. Dział Przeciwdziałania Dezinformacji (DPD) instytutu zajmował się bowiem monitorowaniem wiarygodności PiS przed wyborami parlamentarnymi (od 20 września 2023 r. do 15 października 2023 r.), o czym pisaliśmy w CyberDefence24.pl.

Zapytaliśmy UODO, czy zajmie się sprawą dotyczącą zbiórki Prawa i Sprawiedliwości. Czekamy na odpowiedź.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].