Nadzór nad sztuczną inteligencją ze zmianami

W środę obradowała podkomisja stała do spraw sztucznej inteligencji i przejrzystości algorytmów, w czasie której wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski poinformował, że został opublikowany nowy projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji, który wdraża Akt o sztucznej inteligencji do polskiego porządku prawnego.

Pojawiły się w nim bardzo istotne zmiany, które zostały naniesione po pierwszej turze konsultacji publicznych, kiedy to wpłynęło ponad 2 tys. uwag, opinii i propozycji poprawek od ministerstw, instytucji, organizacji pozarządowych czy ekspertów. Łącznie zgłosiło je 110 podmiotów. Po opublikowaniu nowego projektu, ruszy kolejna tura uzgodnień.

„W projekcie doszły dość poważne zmiany. Możemy uznać oficjalnie pierwszą turę konsultacji publicznych za zakończoną, jesteśmy w tej chwili przed drugą turą konsultacji, opiniowania i uzgodnień. Uruchomimy ją pewnie do piątku lub w poniedziałek. Chcemy, aby druga tura konsultacji trwała 14 dni, aby jeszcze w lutym przejść do kolejnych punktów legislacyjnych” - przedstawił plan wiceminister.

Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji już nie "Policją AI"?

Dr Dariusz Standerski omówił także najważniejsze zmiany, jakie zaproponowano w nowym projekcie wdrażającym systemy sztucznej inteligencji.

Po pierwsze, organizacja nadzoru pozostanie w rękach Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, ale precyzyjniej wskazano podmioty z którymi komisja będzie współpracowała, jak również jej skład. Ma on „odpowiadać otoczeniu regulacyjnemu i rzecznikowemu” (jak to ujął wiceminister - red.). W jej składzie znajdzie się: przewodniczący, dwóch zastępców i 7 członków, w tym Prezes UODO, Prezes KNF, Rzecznik Praw Dziecka, przedstawiciel KRRiT, przedstawiciel Prezesa UKE, Państwowej Inspekcji Pracy oraz Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

Wynika z tego, że nie będzie tam przedstawiciela Rzecznika Praw Obywatelskich, który w przekazywanych wcześniej uwagach odnosił się do tego faktu. Jego zdaniem nie mógł znaleźć się w komisji, ponieważ rozpoznawałby skargi na działania podejmowane m.in. przez jego przedstawiciela, o czym więcej pisaliśmy w tym materiale.

Co także istotne, przewodniczącego będzie powoływał Sejm za zgodą Senatu na 5-letnią kadencję, co ma zwiększyć niezależność organu. Wcześniej proponowano, aby powoływał i odwoływał go prezes Rady Ministrów (sama KPRM proponowała z kolei, aby był to minister ds. informatyzacji). Natomiast szef komisji będzie musiał wyróżniać się wiedzą i doświadczeniem w zakresie cyfryzacji i sztucznej inteligencji.

„Chcemy, aby komisja była łącznikiem między KE a tym, co się dzieje na rynku. Będzie przedstawiała swoje wyjaśnienia, wskazania na podstawie tego, co wydaje AI Office w KE. Tzn. już dziś byśmy się zgłaszali do tej komisji, aby wydała wyjaśnienia np. dot. zakazanych systemów AI. Firmy również mogłyby się zgłaszać z pytaniami. To sprawia, że to rozwiązanie ważne i potrzebne” - objaśniał wiceminister.

Zadania przewodniczącego i Komisji mają być lepiej sprecyzowane, będzie on przekazywał swoje sprawozdania KE i wydawał zalecenia kontrolne, ale i zajmował się pracą bieżacą. Głównym organem pozostanie Komisja, która będzie mogła wydawać indywidualne opinie i wyjaśnienia w zakresie jej działania.

Co bardzo istotne, kontrola przeprowadzona przez Komisję będzie przebiegała znacznie łagodniej dla kontrolowanego podmiotu. Będzie domyślnie odbywać się zdalnie (bez wcześniejszych propozycji dot. „wynoszenia” dokumentów, zapewniania pomieszczenia itd.). Będzie istniał obowiązek udostępniania dokumentów, pism czy korespondencji w formie elektronicznej - tym samym nie będzie to paraliżowało działalności podmiotu (w założeniu na długie miesiące). Postępowanie przed organem ma być znacznie bardziej „elastyczne”

Komisja będzie mogła także obniżyć wysokość kary czy złagodzić dolegliwość naruszenia przepisów, a od jej decyzji będzie można się odwołać do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Podtrzymano przepisy dotyczące zgłaszania poważnych incydentów.

Piaskownice regulacyjne AI

Nowością ma być również rozdział 8 w projekcie ustawy, dotyczący środków wspierających innowacyjność.

„Jako zdaje się pierwsi w UE uregulujemy piaskownice sztucznej inteligencji. Przewodniczący komisji będzie mógł ustawowić piaskownicę regulacyjną w zakresie niezbędnym do ustalenia projektu” - poinformował Dariusz Standerski. Jak dodał, uczestnictwo w piaskownicy regulacyjnej ma odbywać się na zasadach konkursowych i na „transparentnych”.

Dodano też kwestię obowiązku informowania przez ministra cyfryzacji w zakresie wymaganych zasobów obliczeniowych do dalszego rozwoju AI i prognozowanego zużycia energii z tego tytułu.

„Już dziś to realizujemy i mówimy o tym w czasie obrad w ramach polskiej prezydencji w Radzie UE” - usłyszeliśmy w czasie komisji.

Kolejną istotną zmianą ma być ułatwienie procedury finansowania badań naukowych i prac rozwojowych. Wnioski w tej sprawie miały zostać wyciągnięte na podstawie pierwszej „Fabryki AI” w Polsce.

Wiceminister cyfryzacji zapowiedział, że do sierpnia br. resort cyfryzacji chce „wyrobić się” z procesem legislacyjnym.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].