Docieraj do źródła prawdy. Kampania edukacyjna dot. rosyjskiej dezinformacji na wojnie z Ukrainą

W rocznicę wybuchu wojny w Ukrainie Stowarzyszenie Demagog, wraz z Koalicją „RAZEM PRZECIW DEZINFORMACJI”, startuje z kampanią edukacyjną na temat rozpowszechnianych manipulacji i fake newsów, jakie przez rok działań wojennych przeniknęły do polskiej przestrzeni publicznej. W dniu inauguracji akcji, w Elektrowni Powiśle w Warszawie, pojawiły się kolorowe Matrioszki jako symbole rosyjskiej dezinformacji.

System matrioszek – dezinformacja doskonała

Matrioszka jednoznacznie kojarzy nam się z Rosją, to drewniana laleczka - urocza dziewczyna z czerwonymi koralami, w kwiecistym fartuszku i rumieńcami na twarzy - we wnętrzu, której znajduje się jej pomniejszona wersja. Otwierasz jedną, a tu następna i następna, i jeszcze jedna. Ta niewinna pamiątka to także symbol działania rosyjskiej dezinformacji.

“Matrioszka skrywa w swoim wnętrzu kolejną matrioszkę, tak jak rosyjska dezinformacja przykrywa prawdę kolejnymi warstwami półprawd, fake newsów, kłamstw. Jednak im głębiej schodzisz, tym więcej jej warstw odkrywasz – tłumaczy dr Michał Marek, badacz i ekspert w temacie m.in: rosyjskiej maszyny propagandowej. "Jej podstawowym mechanizmem jest mnożenie źródeł informacji w ramach podsuniętego wzorca. System matrioszek, to dezinformacja doskonała, ponieważ każde nowe źródło coraz głębiej przykrywa prawdę i pod pozorem zaufania - stale wprowadza odbiorcę w błąd".

Docieraj do źródła prawdy. Fake news to nie news

Kampania edukacyjna prowadzona przez Stowarzyszenie Demagog nie przez przypadek rozpoczyna się w rocznicę wybuchu wojny w Ukrainie. Przez ten rok w polskiej infosferze pojawiło się wiele fałszywych informacji. Nie pojawiły się one przypadkiem - były i są to celowe rosyjskie działania, których celem jest zantagonizowanie Polaków wobec Ukrainy i jej obywateli.

Często powielanym motywem antyukraińskiej dezinformacji jest kwestia mieszkaniowa. Ukraińcy mieli dostawać mieszkania za darmo, a za pozbycie się uchodźców z domu miało grozić nawet więzienie.

W połowie grudnia 2022 roku na jednym z kont prywatnych na Twitterze pojawił się wpis zawierający nagranie, w którym starsza osoba ma rzekomo domagać się zwrotu kosztów poniesionych za przyjęcie Ukraińców do mieszkania. Zgodnie z tweetem, uchodźcy mieli ograbić i zniszczyć dom. Pod nagraniem zamieszczono komentarz: „Babci obiecano, że jak przyjmie Ukraińców to jej zapłacą. Ukraińcy ją okradli, zniszczyli mieszkanie, zadłużyli się u babci i zniknęli”. W rzeczywistości nagranie pochodzi z 2018 roku, a sprzeczka dotyczy konfliktu z jednym z operatorów telewizji kablowych. Nazwa operatora pada dopiero pod koniec nagrania. Inne popularne wątki dezinformacyjne to "ukrainizacja Polski", "uprzywilejowanie uchodźców z Ukrainy względem mieszkańców Polski", "ich agresywne zachowania" czy "wzrost przestępczości".

Kampania edukacyjna

“Kampania edukacyjna “Docieraj do źródła prawdy” ma zwrócić uwagę społeczeństwa na przykłady rozpowszechnianych manipulacji w mediach społecznościowych mających na celu zdyskredytowanie i zmarginalizowanie znaczenia wojny, polityki ukraińskiej oraz prowadzonych działań przez ukraiński rząd" – podsumowuje Małgorzata Kilian, prezeska i założycielka Stowarzyszenia Demagog. "Będziemy edukować Polaków za pomocą krótkich filmów, w których współpracujący z nami eksperci zdekonstruują fake newsy, opowiedzą o stosowanych w nich technikach manipulacji i poradzą jak się przed nimi bronić. Takie działania są wpisane w misję naszego Stowarzyszenia. Z fake newsami, nie tylko na temat Ukrainy, walczymy już od dziewięciu lat i nie zamierzamy na tym poprzestać” - dodaje.

Rosyjska machina propagandowa nie ustaje w produkowaniu fałszywych informacji, które mają podważyć zaufanie Polaków do obywateli ukraińskich i zniechęcić ich do udzielania poparcia oraz świadczenia bezinteresownej pomocy. Ugruntowana wiedza na temat fake newsów to skuteczna broń w walce z rosyjską dezinformacją - informuje Demagog w nadesłanej nam informacji prasowej.

Szczegóły kampanii i możliwość sprawdzenia fake newsów na stronie: zrodloprawdy.pl.

Stowarzyszenie Demagog jest partnerem serwisu CyberDefence24.pl.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].