Biblioteka Narodowa digitalizuje zbiory. Miliony popłyną z UE

Biblioteka Narodowa uzyska środki na realizację projektu Patrimonium, który jest kontynuacją dwóch wieloletnich projektów skanowania zbiorów największych bibliotek w Polsce: Biblioteki Narodowej i Biblioteki Jagiellońskiej. 

Dzięki wspólnej digitalizacji, Polona.pl udostępnia 4 mln obiektów w otwartym internecie i na terminalach 4 tysięcy bibliotek, w ramach serwisu Academica. 

Po zakończeniu projektu udostępnionych zostanie 145 500 nowych obiektów, które ze względów konserwatorskich lub prawnoautorskich nie mogły być wcześniej udostępnione cyfrowo.

Jak zaznaczył Dominik Cieszkowski, zastępca dyrektora Biblioteki Narodowej, projekt ma bardzo precyzyjny harmonogram.

Umowę podpisaliśmy 28 maja, a od 1 czerwca realizujemy projekt. Przewidziany jest na trzy lata, więc w ciągu tych 36 miesięcy zakończymy zarówno digitalizację, jak i proces udostępniania zasobów. Harmonogram jest bardzo prosty: 145 500 obiektów w ciągu trzech lat i ostatniego dnia projektu wszystkie muszą być dostępne online dla każdego mieszkańca Polski.
Dominik Cieszkowski, zastępca dyrektora Biblioteki Narodowej

Gotowi od pierwszego dnia

Biblioteka Narodowa nie zaczyna od zera. Wykorzystuje istniejącą już infrastrukturę technologiczną i informatyczną.

„To nie jest nowy projekt, jeśli chodzi o infrastrukturę, ani też o rozwiązania informatyczne. Opieramy się na portalu, który został zmodyfikowany już w poprzednich rundach finansowania ze środków unijnych” - tłumaczy Cieszkowski.

AI w bibliotece?

Rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji już teraz są wykorzystywane w działalności Biblioteki Narodowej. W przyszłości mogą one odegrać jeszcze większą rolę.

„Część z naszych usług już teraz wykorzystuje rozwiązania związane ze sztuczną inteligencją, na przykład do katalogowania zbiorów. Korzystamy z tego samego oprogramowania katalogującego, co największe biblioteki i uniwersytety na świecie - m.in. Uniwersytet Stanforda czy Oxford. Te same rozwiązania działają również u nas, w Warszawie” - wskazał Cieszkowski.

Dostęp dla każdego. Za darmo

Wszystkie materiały objęte projektem będą bezpłatne i dostępne do swobodnego wykorzystania - zarówno przez wydawców, jak i pasjonatów historii.

„Wszystkie obiekty zakwalifikowane do tego projektu znajdują się w domenie publicznej. Każdy może je wykorzystywać w dowolnym celu - należy jedynie pamiętać o zachowaniu informacji o autorstwie” - podkreślił zastępca dyrektora Biblioteki Narodowej.

Oznacza to, że każdy użytkownik może je pobrać, wykorzystać np. w materiałach promocyjnych czy nawet tworzyć reprinty wydań sprzed II wojny światowej.

„My nie ograniczamy. Wszystkie ograniczenia wynikające z prawa autorskiego są jasno opisane na stronie polona.pl” - dodał.

W przypadku obiektów, które są nadal chronione prawem autorskim, dostęp odbywa się poprzez system Academica, dostępny w ponad 4000 bibliotekach w całym kraju.

Co dalej?

Po zakończeniu projektu, Biblioteka Narodowa nie zamierza zwalniać tempa. Równolegle prowadzone są działania długofalowe, mające na celu bezpieczeństwo i utrzymanie zasobów cyfrowych.

„Poza projektami unijnymi prowadzimy działania, które mają na celu podniesienie bezpieczeństwa zasobów. Są one wpisane na stałe w działania statutowe Biblioteki Narodowej” - wyjaśnił Cieszkowski.

Dzięki stabilnemu finansowaniu z budżetu państwa, Biblioteka Narodowa ma możliwość stałego rozwijania i zabezpieczania swoich zasobów.

„Biblioteka Narodowa to jedyna biblioteka w Polsce wpisana bezpośrednio do budżetu państwa. Dlatego te działania są przewidziane i realizowane na bieżąco” - podkreślił.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].