Sztuczna inteligencja zmieni dynamikę konfliktu. Wojsko stanie przed nowymi zagrożeniami

„Sztuczna inteligencja może odmienić przyszłość działań wojennych” – czytamy w raporcie „Deterrence in the Age of Thinking Machines”, opracowanym przez RAND Corporation. Większe wykorzystanie bezzałogowych systemów na polu bitwy, przełom w komercyjnej sztucznej inteligencji oraz wzrost zainteresowania zastosowaniem AI w działaniach wojskowych sprawia, że innowacyjne rozwiązania z pewnością staną się podstawą prowadzenia przyszłych konfliktów.

W dokumencie omówione zostały kluczowe koncepcje dotyczące odstraszania w kontekście możliwości wykorzystania nowoczesnej technologii. Analiza innowacyjnych rozwiązań oraz polityki kluczowych państw doprowadziła specjalistów do interesujących wniosków.

„Systemy załogowe mogą być skuteczniejsze od systemów bezzałogowych w kwestii odstraszania” – czytamy w raporcie. Z dokumentu wynika, że podczas prowadzenia operacji militarnej obecność człowieka w obrębie danego obiektu powoduje zawahanie u wroga i nierzadko rezygnację z natarcia na dany cel. W przypadku urządzeń bezzałogowych przeciwnik nie kalkuluje i w sposób zdecydowany prowadzi uderzenie zgodnie z obranym założeniem.

Specjaliści podkreślają, że podczas działań wojskowych wykorzystywanie autonomicznych rozwiązań, nie podlegających pełnej kontroli człowieka, doprowadzi do „nieumyślnej eskalacji konfliktu”. W przypadku gdy dana operacja będzie prowadzona przez sztuczną inteligencję, prawdopodobnie zostanie ona w pełni zrealizowana, jednak jej skutkiem ubocznym będzie zaognienie sytuacji w innym obszarze. „Może dojść do sytuacji, w której AI użyje siły tam, gdzie człowiek nie zamierzał tego robić” – podkreślono w raporcie. Co więcej, specjaliści wskazują, że decyzje podejmowane przez sztuczną inteligencję są natychmiastowe, w związku z czym omawiana eskalacja również nastąpi od razu, co rodzi dodatkowe problemy.

 Z dokumentu wynika, że zaangażowanie sztucznej inteligencji w procesie decyzyjnym stwarza nowe wyzwania, w tym na przykład możliwość wprowadzenia dowódców w błąd i tym samym wywołanie niepewności oraz chaosu na polu bitwy. Taki stan rzeczy wynika z faktu odmiennego postrzegania oraz rozumienia określonych działań przez człowieka od interpretacji prowadzonej przez AI. W związku z tym dochodzi do nadmiernego skomplikowania architektury decyzyjnej, składającej się z różnych poziomów interpretacyjnych tych samych zdarzeń.

Kolejny problem, jaki został zauważony przez specjalistów dotyczy postrzegania zamiarów danego aktora przez innych. W raporcie posłużono się przykładem obrazującym omawiane zjawisko. Zgodnie z nim zwiększenie wykorzystania bezzałogowych obiektów w trakcie konfliktów przez Stany Zjednoczone może być odebrane przez sojuszników jako przejaw mniejszego zaangażowania, a w skrajnych przypadkach nawet lekceważenia danej sytuacji.

Specjaliści wskazują również, że „gdy fizyczna obecność i podejmowanie decyzji są przede wszystkim ludzkie, istnieje niższa dynamika eskalacji, jednak występują wyższe koszty błędnych obliczeń”. Z kolei w przypadku, gdy proces decyzyjny zależy od sztucznej inteligencji dynamika konfliktu jest zdecydowanie wyższa oraz konsekwencje podjętych działań znacznie większe.

Rozwiązania bazujące na AI mogą błędnie odczytać zamiary przeciwnika, co może doprowadzić do bardzo niekorzystnych skutków – wynika z raportu. Z drugiej jednak strony innowacyjne narzędzia mogą realnie przyczynić się do poprawy identyfikacji celu i znacznie ograniczyć liczbę ofiar w ramach prowadzonego konfliktu.

W tym miejscu warto mieć na uwadze, że kanadyjskie wojsko wykorzystało już sztuczną inteligencję w terenie zurbanizowanym w celu zlokalizowania potencjalnego przeciwnika. Był to pierwszy raz, w którym posłużono się możliwościami, jakie daje AI do realizacji zadań militarnych.

Jak wówczas informowaliśmy, cały system został opracowany przez brytyjskich ekspertów w oparciu o technologie kosmiczne. Jego działanie polega na monitorowaniu i śledzeniu przeciwnika w terenie zabudowanym. Jeżeli zostanie wykryte zagrożenie, informacja ta jest natychmiast przekazywana do żołnierzy w strefie konfliktu dając im przewagę nad przeciwnikiem.

Zmiany dotyczące prowadzenia konfliktów są nieuchronne, co wynika z faktu rozwoju technologicznego i wdrażania innowacyjnych rozwiązań do sektora wojskowego. Sztuczna inteligencja jest obecnie jedną z tych dziedzin, która intensywnie się rozwija, dzięki ogromnym nakładom finansowym przeznaczanym na ten cel przez największe państwa. Warto jednak mieć na uwadze, że wdrożenie AI do procesów militarnych przyczyni się nie tylko do poniesienia efektywności prowadzonych operacji, ale również stworzy nowe, nieznane dotychczas problemy, które mogą okazać się trudne do rozwiązania.

Podobnego zdania jest również szef pionu prawnego NSA Glenn S. Gerstell, który podkreślił, że należy przygotować się do „wojny przyszłości”. Zdaniem specjalisty rewolucja cyfrowa wywrze ogromny wpływ zarówno na rolę państwa i biznesu, jak i na społeczeństwo. „Siły wywiadowcze (...) muszą przygotować się do wojny przyszłości i nie mogą pozwolić sobie na utratę szans, jakie niesie ze sobą trwająca rewolucja cyfrowa” - zaznaczył przedstawiciel NSA, którego wypowiedź została przytoczona w opublikowanym przez nas artykule. 

Niewątpliwie sztuczna inteligencja zmieni każdy aspekt wojny. Nie maleje zainteresowanie innowacyjnymi rozwiązaniami, które mogą zostać skutecznie wdrożone do prowadzonych operacji. Zgodnie z materiałem opublikowanym na naszej stronie, roboty znajdą szerokie zastosowanie na przyszłym polu bitwy, na przykład w zakresie zbierania danych wywiadowczych przy zastosowaniu samolotów szpiegowskich i satelitach. To wszystko sprawia, że AI w wojskowości oznacza nie tylko autonomiczną broń, ale także zautomatyzowany teatr działań. W związku z tym konieczne jest określenie w jakim stopniu nowoczesna technologia wykluczy człowieka z bezpośrednich operacji wojennych, w tym kluczowego procesu decyzyjnego.