Sił Zbrojne RP pod lupą NATO. Przegląd autonomicznych technologii

Ekspertki Centrum Doskonałości Cyberobrony NATO (CCDCOE) - Maggie Gray oraz Amy Ertan - dokonały przeglądu podejścia państw członkowskich sojuszu oraz przyjętych przez nie rozwiązań w zakresie sztucznej inteligencji oraz technologii autonomicznych w sektorze militarnym. Odnosząc się do Polski, zwróciły uwagę na m.in. zasoby, jakimi w tym obszarze dysponuje nasz kraj.

Brak strategii wojskowej dot. sztucznej inteligencji

W raporcie "Artificial Intelligence and Autonomy in the Military: An Overview of NATO Member States' Strategies and Deployment" przedstawicielki CCDCOE wskazały, że w sierpniu 2019 roku polski rząd wydał istotny dokument poświęcony sztucznej inteligencji pt. "Polityka Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce na lata 2019-2027". Zachęca on resort obrony narodowej do dalszego rozwijania AI z myślą o Siłach Zbrojnych RP. Podkreślono w nim jednak, że wykorzystanie tego typu technologii w ramach armii jest etycznie wątpliwe.

Ekspertki NATO zwracają uwagę, że pomimo iż Polska nie wydała strategii wojskowej dla sztucznej inteligencji, MON opublikował "Koncepcję Obronną Rzeczpospolitej Polskiej" (maj 2017 r.), w którym zarysowano plany naszego państwa na przyszłości w odniesieniu do armii. Nie zabrakło w niej odwołań do wizji AI w Siłach Zbrojnych RP. Z treści dokumentu wynika, że do 2032 roku Polska będzie "dysponować zautomatyzowanymi systemami, umożliwiającymi dowódcom pełny ogląd sytuacji, a przez to szybsze podejmowanie decyzji".

Czym dysponują Siły Zbrojne RP?

Wojsko Polskie posiada obecnie szereg bezzałogowych statków powietrznych, pojazdów naziemnych oraz podwodnych. Dodatkowo cały czas trwają prace nad stworzeniem innych maszyn wyposażonych w autonomiczne możliwości.

W kontekście UAV (bezzałogowych statków powietrznych) wskazano, że Siły Zbrojne RP posiadają system amunicji krążącej WARMATE Grupy WB, który jest w pełni autonomiczny i może być używany w trybie bojowym w celu zniszczenia celu.

NATO wymieniło również Boeinga ScanEagle BSP działającego bez udziału człowieka, a także "Peruna", czyli autonomiczny pojazd kołowy z modułem uzbrojenia z systemem śledzenia celu. Na ten moment znajduje się on w fazie rozwoju. W finalnym modelu maszyna ma osiągnąć synergię sensorów nawigacji z sensorami odometrii. Założeniem konstruktorów jest zwiększenie mobilności "Peruna" oraz zasięgu ognia. Pojazd ma także być wyposażony w zdalny system wideo nadzoru. W ramach prac powstanie algorytm sterowania i autonomii ruchu maszyny, a także zaawansowany system szyfrowania.

NATO zwróciło także uwagę na obszar bezzałogowych pojazdów podwodnych, jakie znajdują się na wyposażeniu polskiej armii. Wskazano na "Gavia", czyli produkt firmy Teledyne, przeznaczony do monitorowania i/lub nadzoru. Urządzenie działa autonomicznie i posiada wbudowane czujniki oraz niestandardowe moduły, pozwalające na większą skuteczność działania.

Również pod wodą

W raporcie nie pominięto modułowych podwodnych pojazdów przeznaczonych do walki przeciwminowej "Double Eagle Sarov, dostarczanych przez Saab Defence and Security. Ich odbiorcą jest m.in. Marynarka Wojenna RP. Urządzenie wyposażono w m.in. sonar zmiennej głębokości 3. generacji PVDS, system echolokacji, poszukiwania i zwalczania min czy nawigacji.

Ponadto, w Polsce i Niemczech rozwijany jest projekt pojazdów SABUVIS (Swarm of Biomimetic Unmanned Underwater Vehicles for Underwater ISR). To maszyny autonomiczne, biomimetyczne przeznaczone do pracy pod powierzchnią wody i wyposażone w czujniki oraz urządzenia komunikacyjne, niezbędne do realizacji operacji rozpoznania podwodnego.

Autonomiczne pociski

Jeśli chodzi o autonomiczne rozwiązania w Siłach Zbrojnych RP, ekspertki NATO zaznaczyły, że nasz kraj korzysta z systemu obrony powietrznej "Patriot" firmy Raytheon, który może funkcjonować w trybie autonomicznym. Co więcej, polski Bojowy Wóz Piechoty "Borsuk" również może działać w połączeniu z autonomicznym systemem obrony.

Tego typu rozwiązania używa także Marynarka Wojenna. Można tu wymienić "Naval Strike Missile"(firmy Kongsberg), który pozwala na autonomiczne rozpoznawanie celu, aby skutecznie zidentyfikować, a następnie zniszczyć konkretny obiekt. Innym przykładami są Leonardo's MU90 IMPACT Advanced, czyli lekka torpeda uruchamiająca się w sposób autonomiczny, a także Boeing Harpoon Block (inny pocisk posiadający pewne zdolności autonomiczne).

A już niebawem...

Polska w 2024 roku ma otrzymać myśliwiec F-35, który jest wyposażony w najnowocześniejsze rozwiązania, w tym technologie wywiadowcze i systemy wspomagania decyzji oraz analizy danych. W raporcie czytamy, że w przyszłości maszyna ma zostać wyposażona w sztuczną inteligencję do sterowania dronami.

Polska, Niemcy i Holandia znajdują się obecnie w fazie opracowania nowego projektu dotyczącego komunikacji i systemów radarowych wzmocnionych sztuczną inteligencją, działających w spornym środowisku wojny elektronicznej (CRAI). W jego ramach zbadane zostanie wykorzystanie AI z perspektywy korzyści, jakie ze sobą niesie w obszarze łączności wojskowej i technologii radarowej.

Chcemy być także bliżej Państwa - czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać - zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.