RPO przyjrzy się systemowi profilowania bezrobotnych uchodźców z Ukrainy

Na mocy ustawy z 12 maja 2022 roku o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na jej terytorium zaprojektowany został system teleinformatyczny, przeznaczony dla bezrobotnych uchodźców z tego kraju. 

Dostęp do systemu mają mieć pracodawcy, a sama usługa – dostępna w postaci portalu i aplikacji mobilnej – opiera się na profilowaniu osób bezrobotnych poprzez stworzenie profilu pracownika i udostępnienie pracodawcom jego danych osobowych, takich jak wiek, płeć, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe i historia zatrudnienia. Po wyrażeniu zgody przez pracownika, przekazywane mogą być również dodatkowe informacje, takie jak imię i nazwisko, data urodzenia, adres e-mail i numer telefonu – czytamy na stronach Biura RPO . 

RPO: ważny konstytucyjny standard ochrony prywatności

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, prof. Marcina Wiącka, w przypadku systemu istotne jest, aby „prace nad nim odbywały się z należytym poszanowaniem konstytucyjnego standardu ochrony prywatności i autonomii informacyjnej jednostki, a także były zgodne z wymogami rozporządzenia RODO".

RPO domaga się, aby w tym celu przeprowadzono ocenę skutków dla ochrony danych, która jest jednym z podstawowych narzędzi do wykazania zgodności z RODO i spełnienia standardów przy czynnościach przetwarzania danych osobowych. 

Rzecznik zwraca uwagę, że w uzasadnieniu ustawy brak informacji o takiej ocenie, do czego RODO zobowiązuje. „Wyniki oceny mogą implikować konieczność przeprowadzenia uprzednich konsultacji z organem nadzorczym" – zaznacza RPO. 

Konieczna współpraca UODO i Ministerstwa Cyfryzacji

Zdaniem RPO, kluczowa jest ścisła współpraca Urzędu Ochrony Danych Osobowych m.in. z Ministerstwem Cyfryzacji (obecnie Cyfryzacja KPRM - red.) w zakresie oceny skutków dla ochrony danych.  „Brak oceny skutków dla ochrony danych osobowych i konsultacji z UODO przy wprowadzeniu w trybie pilnym tak istotnych rozwiązań z punktu widzenia praw jednostki może podważać zaufanie do organów państwa, m.in. w zakresie mechanizmów zapobiegających naruszeniom prywatności" – uważa prof. Wiącek.

Jak podkreśla, w ustawie nie określono sposobu profilowania osób, których dane będą przetwarzane w systemie. „Wątpliwości budzi np. zakres żądanych danych. Trudno bowiem ustalić, jakie konkretne dane będą przez użytkowników udostępniane, choćby dla wykazania kwalifikacji zawodowych. (...) Może się okazać, że bezrobotny uzyska konkretne informacje o zakresie oczekiwanych od niego informacji dopiero w trakcie przeprowadzania wobec użytkownika czynności profilowania – źródłem tych informacji nie będą wtedy akty powszechnie obowiązującego prawa" – napisano. 

Dodatkowe zagrożenia

RPO zwraca również uwagę na to, że system przyznaje dostęp do danych szerokiemu kręgowi podmiotów, tj. np. pracodawcom lub podmiotom świadczącym usługi związane z udostępnianiem ofert pracy, jak i tym świadczącym usługi pośrednictwa między osobami poszukującymi pracy a pracodawcami.  „Rodzi to dodatkowe zagrożenie dla prywatności związane z wyciekiem danych, a także dalszym przetwarzaniem lub udostępnianiem danych w innym celu niż cel pierwotny" – dodaje Rzecznik Praw Obywatelskich. 

Jak podkreśla, w ustawie nie ma gwarancji zabezpieczenia gromadzonych danych, co rodzi dodatkowe zaniepokojenie z punktu widzenia poszanowania zasady integralności i poufności danych osobowych.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].