30 lat internetu w Polsce: Od akademickiej ciekawostki do 29 milionów internautów

Historia internetu na świecie ma już siwą brodę. Jego początki sięgają prac amerykańskiej armii, a w 1969 roku powstały pierwsze połączenia pomiędzy kilkoma amerykańskimi uniwersytetami w ramach projektu ARPA i sieci Arpanet. W Polsce na pojawienie się pierwszych eksperymentów związanych z internetem trzeba było poczekać ponad 20 kolejnych lat.

Skromne początki

W Polsce pierwsze prace nad połączeniem naszego kraju ze światem za pomocą internetu rozpoczęły się w 1990 roku. We wrześniu tego roku Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie uruchomił pierwsze łącze analogowe, a 20 listopada w instytucie odebrano pierwszy e-mail wysłany z ośrodka CERN.

Oficjalnie przyjęto jednak, że początek internetu w Polsce wiąże się z datą 17 sierpnia 1991 roku. Tego dnia bowiem Rafał Pietrak, naukowiec z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego nawiązał połączenie z Uniwersytetem w Kopenhadze i wysłał za jego pośrednictwem pierwszy e-mail. W późniejszych rozmowach Pietrak przyznał, że w zasadzie nie chodziło o wiadomość elektroniczną w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, ale o trwające minutę połączenie za pomocą sieci.

Początkowo polski internet znajdował się wyłącznie pod kontrolą utworzonej w 1991 roku Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK) - wówczas prędkość transferu danych wynosiła do 10 Kb/s.

Internet dla mas

Polacy dostęp do internetu na warunkach komercyjnych uzyskali w 1996 roku. Telekomunikacja Polska umożliwiła połączenie z siecią za pomocą modemu telefonicznego, który jednak podczas surfowania w internecie wykluczał jednoczesne rozmowy telefoniczne.

Trzy lata później uruchomiono sprzedaż SDI, czyli Szybkiego Dostępu do Internetu, który nie blokował linii telefonicznej. Usługa nadal była jednak kosztowna i tylko nieliczni mogli sobie na nią pozwolić. Użytkownicy woleli korzystać z internetu po 22:00, kiedy impuls naliczał się co 6, a nie co 3 minuty jak w ciągu dnia. W związku z tym na popularności szybko zyskiwały kawiarenki internetowe, w których za opłatą można było dowolnie surfować w sieci.

Wraz z ofertą dostępu do sieci rozwijał się polski segment internetowy. W 1995 roku działalność rozpoczął portal Wirtualna Polska, a rok później w pojawił się Onet – pierwszy polski serwis informacyjny. W kolejnych latach polski obszar internetowy stale się powiększał, pojawił się w nim segment usług online. W 1998 roku powstała pierwsza oferta konta internetowego, zaś w 1999 roku działalność w sieci rozpoczął serwis Allegro.

W 2000 roku polscy internauci uzyskali dostęp do platformy Gadu-Gadu, co wprowadziło ich w sferę mediów społecznościowych. Gadu-Gadu przez wiele lat było kanałem komunikacji pomiędzy polskimi użytkownikami sieci, jednak ostatecznie przegrało rywalizację o odbiorców z rosnącymi gigantami social mediów, przede wszystkim z Facebookiem. Ostatecznie w 2021 roku platforma Gadu-Gadu została zamknięta.

W ciągu trzech dekad polski internet ewoluował także pod względem technologicznym. Telekomunikacja Polska (której spadkobiercą jest obecny Orange) straciła monopol na dostęp do sieci, u jej boku pojawili się konkurenci w postaci dostawców kablowych, a później operatorów komórkowych, zapewniających korzystanie z internetu w technologii bezprzewodowej.

Wraz z rozwojem sieci wzrosła także szybkość połączeń z internetem. Według ostatnich danych Speed Test najlepszy z dostawców kablowych (Toya) oferuje obecnie dostęp do sieci z prędkością ponad 577 Mb/s, a w wypadku połączeń mobilnych - Orange zapewnia przepustowość na poziomie 36,9 Mb/s.

Internet „drugim życiem” Polaków

W Polsce internet szybko zdobywał popularność wśród użytkowników. Według oficjalnych danych w 2008 roku w naszym kraju z sieci korzystało 14 mln użytkowników. W kolejnych latach statystyki wyglądały następująco:

• 2011 – 16 mln internautów
• 2013 –18 mln internautów
• 2014 – 23 mln internautów
• 2015 – 25,7 mln internautów
• 2016 – 27,5 mln internautów
• 2017 – 27,6 mln internautów
• 2018 – 28 mln internautów
• 2019 – 28,6 mln internautów
• 2020 – 28,2 mln internautów
  
  

Według ostatnich danych podanych w maju 2021 roku przez Mediapanel, w naszym kraju z internetu korzystało 29,1 mln użytkowników.

Z kolei w opublikowanym przez CBOS raporcie z lipca 2021 roku znalazły się najnowsze szczegóły związane z korzystaniem przez Polaków z sieci.

Zgodnie z raportem przynajmniej raz w tygodniu online jest niemal trzy czwarte dorosłych Polaków (73 proc.), czyli o 5 punktów procentowych więcej niż przed rokiem.

Według CBOS obecność online zależy głównie od wieku, a w mniejszym stopniu także od wykształcenia, które odgrywa rolę w przypadku starszych respondentów. Korzystanie z internetu jest niemal powszechne wśród osób poniżej 45 roku życia, a także częste wśród badanych mających od 45 do 54 lat, spośród których trzy czwarte również jest online.

Użytkownicy internetu stanowią dwie trzecie wśród ankietowanych w wieku 55–64 lata. Z kolei offline pozostaje sześciu na dziesięciu badanych mających od 65 do 74 lat i ogromna większość najstarszych ankietowanych (75+). W stosunku do ubiegłego roku największy przyrost użytkowników internetu nastąpił w grupach: 55–64 lata (o 10 punktów procentowych), 65–74 lata (o 7 punktów) i 35–44 lata (wzrost o 6 punktów).

Korzystaniu z internetu sprzyja aktywność zawodowa (korzysta z niego 88 proc. pracujących i 54 proc. niepracujących), co według analityków również jest - w pewnym stopniu - pośrednio zdeterminowane przez wiek.

W grupie pracujących relatywnie najmniej użytkowników internetu jest wśród rolników oraz robotników niewykwalifikowanych i wykwalifikowanych, natomiast wśród kadry kierowniczej i specjalistów, techników i średniego personelu, pracowników administracyjno-biurowych oraz prywatnych przedsiębiorców korzystają z niego prawie wszyscy.

Raport zauważa, że obecnie niemal wszyscy użytkownicy internetu (97 proc., tj. 71 proc. ogółu dorosłych) korzystają z sieci bezprzewodowo, poprzez takie urządzenia, jak smartfon, tablet czy laptop. Najbardziej dynamiczny wzrost liczby użytkowników mobilnych notowano w trzech pierwszych latach poprzedniej dekady.

Według sondażu CBOS więcej niż co drugi badany korzystający z internetu (52 proc.) uruchamia aplikacje internetowe tylko wtedy, gdy chce coś zrobić, np. coś sprawdzić lub skontaktować się z kimś, a nieco mniej osób (49 proc.) deklaruje stałą obecność online, polegającą na tym, że na bieżąco otrzymują informacje i mogą na nie reagować.

Wzrost popularności tego drugiego stylu korzystania z sieci zarejestrowano rok temu i obecnie się utrzymuje. Przed rokiem 2020 był on charakterystyczny tylko dla jednej trzeciej użytkowników.

Zgodnie z raportem od poprzedniego pomiaru realizowanego w ubiegłym roku przybyło Polaków wykorzystujących internet do kupowania i sprzedawania. Z uzyskanych obecnie deklaracji wynika, że zakupy przez internet robiło już niemal dwie trzecie ogółu badanych (63 proc., tj. 86 proc. użytkowników internetu), a sprzedała coś w ten sposób blisko jedna trzecia (32 proc. ogółu respondentów, tj. 43 proc. internautów).

Ponad połowa korzystających z internetu (56 proc., tj. 41 proc. ogółu dorosłych) ogląda online telewizję, filmy, seriale lub inne materiały wideo. Internetowa widownia zauważalnie wzrosła najpierw w 2009 r., a po raz drugi – w 2013 roku. W ostatnich trzech latach pozostaje względnie stabilna, choć według CBOS jednocześnie warto podkreślić, że odsetek Polaków oglądających filmy i inne materiały wideo w internecie jest obecnie rekordowo wysoki. Widzowie internetowi to częściej mężczyźni niż kobiety (61 wobec 51 proc.), a ponadto wyraźnie częściej niż inni młodsi internauci, mający od 18 do 24 lat (85 proc.) lub od 25 do 34 (72 proc.).

Słuchający online radia stanowią ponad jedną czwartą użytkowników internetu (28 proc.), czyli mniej więcej jedną piątą ogółu dorosłych badanych (21 proc.). Ich liczba pozostaje w ostatnich latach relatywnie stabilna. Słuchaniem radia przez internet wyróżniają się mieszkańcy największych miast (43 proc.) i internauci najlepiej wykształceni (38 proc.).

Oglądanie online – w miesiącu poprzedzającym badanie – transmisji realizowanych i nadawanych na żywo przez innych internautów deklaruje blisko dwie piąte osób korzystających z sieci (38 proc.).

Rośnie liczba użytkowników social mediów

W raporcie zaznaczono, że od poprzedniego badania z 2020 r. znacznie wzrosła liczba użytkowników serwisów społecznościowych, w których konta ma obecnie trzy czwarte internautów (76 proc.), czyli ponad połowa ogółu badanych Ogromna większość z nich (89 proc.) przeglądała zawartość serwisów społecznościowych w miesiącu poprzedzającym badanie.

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.