Rosja zarzuca NATO agresję i obietnice bez pokrycia. Sojusz wyjaśnia, jak jest naprawdę

Mit I: NATO obiecało Rosji, że nie będzie się rozwijać po zimnej wojnie

WYJAŚNIENIE: Jak czytamy, faktem jest to, że takiej umowy nigdy nie zawarto. "Drzwi NATO są otwarte dla nowych członków od czasu jego założenia w 1949 roku i to się nigdy nie zmieniło. >>Polityka otwartych drzwi<< jest zapisana w Artykule 10. traktatu założycielskiego NATO, który mówi, że >>każde inne państwo europejskie, które jest w stanie wspierać zasady tego Traktatu i przyczyniać się do bezpieczeństwa Północnego Atlantyku<< może ubiegać się o członkostwo".

Decyzje o członkostwie podejmowane są w drodze konsensusu wśród wszystkich sojuszników. Jak przypominają przedstawiciele organizacji, żaden traktat podpisany przez Stany Zjednoczone, Europę i Rosję nie zawierał postanowień o członkostwie w NATO.

Mit II: NATO jest agresywne i zagraża Rosji

WYJAŚNIENIE: NATO tłumaczy, że jest sojuszem obronnym, którego celem jest ochrona jego członków. Oficjalna polityka NATO głosi, że "Sojusz nie dąży do konfrontacji i nie stanowi zagrożenia dla Rosji". NATO zaznacza, że nie zaatakowało Gruzji ani Ukrainy, natomiast zrobiła to Rosja.

Przez ostatnie 30 lat sojusz próbował dotrzeć do Rosji, pracując razem z tym krajem nad kwestiami obejmującymi różne dziedziny, od przeciwdziałania narkotykom i terroryzmowi po ratownictwo okrętów podwodnych i planowanie cywilne na wypadek sytuacji nadzwyczajnych – nawet w okresach rozszerzenia Paktu. Jednak w 2014 roku, w odpowiedzi na agresywne działania Rosji wobec Ukrainy, NATO zawiesiło praktyczną współpracę z Rosją. "Nie dążymy do konfrontacji, ale nie możemy ignorować Rosji łamiącej międzynarodowe zasady, podważającej naszą stabilność i bezpieczeństwo" – piszą przedstawiciele organizacji.

W odpowiedzi na użycie przez Rosję sił zbrojnych przeciwko Ukrainie, w 2016 r. NATO rozmieściło cztery wielonarodowe grupy bojowe w krajach bałtyckich i Polsce. Jednostki te nie mają stałej bazy w regionie, są zgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami sojuszników i liczą około 5 tys. żołnierzy. Nie stanowią zagrożenia dla milionowej, silnej armii Rosji. Przed nielegalną aneksją Krymu przez Rosję we wschodniej części Sojuszu nie było wojsk sojuszniczych.

NATO podkreśla, że pozostaje otwarte na konstruktywny dialog z Rosją. Dlatego sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg zaprosił wszystkich członków Rady NATO-Rosja na szereg spotkań w celu omówienia bezpieczeństwa europejskiego, w tym sytuacji na Ukrainie i wokół niej, stosunków NATO-Rosja oraz kontroli zbrojeń i nieproliferacji.

Mit III: Ukraina nie może przystąpić do NATO

WYJAŚNIENIE: "Członkowie NATO z zadowoleniem przyjmują aspiracje Ukrainy do przystąpienia do NATO i podtrzymują decyzję podjętą na szczycie w Bukareszcie w 2008 roku, że Ukraina zostanie członkiem Sojuszu. Decyzje dotyczące członkostwa w NATO należą do każdego indywidualnego wnioskodawcy i 30 członków NATO, nikogo innego. Rosja nie ma prawa interweniować i nie może zawetować tego procesu" - czytamy na stronie organizacji.

Sojusz wyjaśnia, że jak każdy kraj, Ukraina ma suwerenne prawo do wyboru własnych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa. Jest to podstawowa zasada bezpieczeństwa europejskiego, pod którą podpisała się również Rosja, w tym poprzez Akt Końcowy z Helsinek (1975), Kartę Paryską (1990), Akt Stanowiący NATO-Rosja (1997) oraz Kartę Europy Bezpieczeństwo (1999).

Mit IV: NATO otacza i próbuje powstrzymać Rosję

WYJAŚNIENIE: NATO to sojusz obronny, którego celem jest ochrona jego państw członkowskich. Dlatego ćwiczenia i rozmieszczenia wojskowe nie są skierowane przeciwko Rosji ani żadnemu innemu krajowi – wyjaśnia organizacja.

W opinii jej przedstawicieli sojuszu, ten mit dodatkowo ukazuje niewiedzę dotyczącą geografii. Tylko 6 proc. granic lądowych Rosji dotyka krajów NATO a Rosja ma granice lądowe z 14 krajami i tylko 5 z nich to członkowie NATO. Poza terytorium NATO Sojusz jest obecny jedynie w Kosowie i Iraku. Misja pokojowa KFOR jest realizowana z mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ.

Niebojowa misja NATO w Iraku przyczynia się do walki z terroryzmem i jest realizowana na wniosek rządu irackiego, z pełnym poszanowaniem suwerenności Iraku. Natomiast Rosja ma bazy wojskowe i żołnierzy w trzech krajach – Gruzji, Mołdawii i na Ukrainie – bez zgody ich rządów. Rosja zgromadziła również ponad 100 tysięcy żołnierzy na granicy z Ukrainą i grozi inwazją na Ukrainę.

Mit V: Interwencje NATO w byłej Jugosławii, Kosowie i Libii dowodzą, że Sojusz nie jest defensywny

WYJAŚNIENIE: Jak wyjaśnia organizacja na swoje stronie, była Jugosławia nie rozpadła się z powodu NATO. Sojusz nie użył siły militarnej do zmiany granic w byłej Jugosławii. W latach 1992-1995 NATO przeprowadziło kilka operacji wojskowych w Bośni, w tym wymuszenie strefy zakazu lotów i zapewnienie wsparcia powietrznego siłom pokojowym ONZ. Działania te zostały zlecone przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, której członkiem jest Rosja. Naloty NATO na pozycje Serbów bośniackich w 1995 roku pomogły utorować drogę do porozumienia pokojowego z Dayton, które zakończyło wojnę w Bośni, w której zginęło ponad 100 000 ludzi. Od 1996 roku NATO kierowało wielonarodowymi siłami pokojowymi w Bośni, w tym wojskami z Rosji. Unia Europejska przejęła tę misję w 2004 roku.

Kierowana przez NATO operacja w Libii w 2011 roku została rozpoczęta na podstawie dwóch rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ), 1970 i 1973, żadnej z nich Rosja się nie sprzeciwiła. Rezolucja RB ONZ z 1973 r. upoważniła społeczność międzynarodową do "podjęcia wszelkich niezbędnych środków" w celu "ochrony ludności cywilnej i obszarów zaludnionych przez ludność cywilną pod groźbą ataku". To właśnie zrobiło NATO, przy politycznym i wojskowym wsparciu państw regionalnych i członków Ligi Arabskiej.

Za kolei operacja NATO w Kosowie w 1999 roku była wynikiem ponad roku intensywnych wysiłków dyplomatycznych ONZ i Grupy Kontaktowej, której członkiem była Rosja, w celu zakończenia konfliktu. Rada Bezpieczeństwa ONZ wielokrotnie napiętnowała czystki etniczne w Kosowie i rosnącą liczbę uchodźców jako zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Misja NATO pomogła położyć kres łamaniu praw człowieka na dużą skalę i nieustannym łamaniu praw człowieka oraz zabijaniu ludności cywilnej. KFOR, trwająca misja pokojowa NATO w Kosowie, posiada mandat Rady Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ 1244) i jest wspierana zarówno przez Belgrad, jak i Prisztinę.

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.