Szkolenia obronne MON także z aspektem cyber. Czego nauczą się politycy i administracja?

Szkolenia obronne (na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 17 listopada 2021 r. w sprawie szkolenia obronnego) zakładają m.in. kształcenia z zakresu bezpieczeństwa i obronności w formie e-learningu na platformie (szkolenie teoretyczne), a także szkolenia praktyczne.

Jak czytamy na podstawie harmonogramu udostępnionego przez MON; zajęcia praktyczne z zakresu wyższego kursu obronnego ruszyły od 23 maja i planowane są do pierwszego tygodnia listopada br. Szkoleni będą m.in. ministrowie, posłowie i senatorowie, wojewodowie i wicewojewodowie, marszałkowie i ich zastępcy, czy dyrektorzy i kierownicy w urzędach administracji publicznej.

Na sprawę zwrócił uwagę dr Łukasz Olejnik, analityk i ekspert cyberbezpieczeństwa.

Wyższe kursy obronne przygotowane zostały w podziale na grupy szkoleniowe, część główną i specjalistyczne bloki tematyczne. Oprócz części teoretycznej, realizowanej na platformie „szkolenie obronne”, wyższe kursy obronne obejmować będą również dwudniowe stacjonarne zajęcia praktyczne, w tym m.in. studia przypadków poświęcone analizie funkcjonowania administracji w trakcie współczesnych konfliktów zbrojnych i błędów popełnianych w przygotowaniu krajów do obrony, warsztaty info-cyber, konwersatoria dotyczące wyzwań w przygotowaniach obronnych administracji publicznej, czy ćwiczenia praktyczne w formie gier decyzyjnych. Uczestnicy zostali podzieleni na siedem grup w ramach trzech kursów obronnych i czterech wyższych kursów obronnych.

Projekt rozporządzenia

Z kolei projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szkolenia obronnego z 16 maja br., który jest realizacją ustawy z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny obecnie przechodzi etap uzgodnień i opiniowania. Za realizację kursów obronnych i wyższych kursów obronnych odpowiada minister Obrony Narodowej.

Z założenia, ćwiczenia mają mieć wymiar kompleksowy i doskonalący, a także obejmować gry decyzyjne (służące wypracowywaniu decyzji podczas realizacji zadań obronnych) oraz treningi (służące doskonaleniu praktycznych umiejętności pracowników w zakresie wykonywania zadań obronnych).

Ćwiczenia mają być przeprowadzane nie rzadziej niż raz na 6 lat - jeśli chodzi o ćwiczenia kompleksowe; a nie rzadziej niż raz na 2 lata - jeśli chodzi o ćwiczenia doskonalące, gry decyzyjne i treningi. Projekt rozporządzenia miał zostać zaproponowany po szczegółowej analizie rozwiązań stosowanych w innych krajach, szczególnie wśród członków NATO i UE.

Szkolenie są finansowane z budżetu państwa, w ramach Programu pozamilitarnych przygotowań obronnych RP. Za opracowanie projektu jest odpowiedzialny Wojciech Skurkiewicz, sekretarz stanu w MON, planowo projekt ma zostać przyjęty w III kwartale 2022 roku.

Czego uczą się politycy i administracja?

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 17 listopada 2021 r. w sprawie szkolenia obronnego czytamy, że w programie szkolenia znajdują się m.in. takie tematy, jak: (w bloku - „Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego”): „Wojna przyszłości: możliwe scenariusze. Aspekty geopolityczne i technologiczne”; „Zagrożenia w domenie technologii informatycznych i telekomunikacyjnych”; „Współczesne środowisko informacyjne. Charakterystyka zagrożeń”; „Wyzwania związane z nowymi i przełomowymi technologiami” (m.in. sztuczna inteligencja, technologie kosmiczne, systemy autonomiczne). Inne przykłady to m.in. blok: „Polska w międzynarodowych strukturach bezpieczeństwa” czy „Regulacje prawne bezpieczeństwa narodowego i obronności”.

W ramach szkolenia specjalistycznego podczas wyższego kursu obronnego w bloku „Specjalistyczne wymiary bezpieczeństwa Polski” znalazło się zagadnienie: „Wymiary bezpieczeństwa Polski: cyber” oraz „Wymiary bezpieczeństwa Polski: informacyjny”.

Natomiast część praktyczna WKO to m.in. zakres tematyczny: „Błędy wybranych państw w przygotowaniu kraju do obrony (współpraca cywilno-wojskowa, mobilizacja gospodarki, działania polityczne, infosfera)” oraz warsztaty Info-Cyber – obejmują one: „Operacje informacyjne (Info-Ops)” i „Operacje informacyjne w cyberprzestrzeni jako element zagrożenia dla procesów decyzyjnych”.

Przygotowanie do operacji w infosferze

Część praktyczna wyższych kursów obronnych (obejmują one ministrów, zastępców, dyrektorów gen., parlamentarzystów, kierowników jednostek organizacyjnych w administracji rządowej, wojewodów, marszałków województw, starostów, prezydentów miast oraz ich zastępców, dyrektorów i kierowników w urzędach, osoby pełniące funkcje organów administracji zespolonej i niezespolonej).

Jak czytamy w udostępnionych przez MON dokumentach, WKO obejmuje dwa dni szkolenia praktycznego, a drugi etap części praktycznej to warsztaty dotyczące operacji informacyjnych.

„Rosnące znaczenie infosfery, częstotliwość występowania wrogich działań o charakterze informacyjnym oraz ograniczone możliwości w zakresie przeciwdziałania i zapobiegania stanowią coraz większe wyzwanie dla osób odpowiedzialnych za kwestie bezpieczeństwa, na wszystkich szczeblach administracji. Warsztaty będą mieć na celu poszerzenie wiedzy uczestników na temat zagrożeń o charakterze informacyjnym oraz wskazanie konsekwencji jakie z nich wynikają” – uzasadnił resort obrony narodowej.

Akademia Sztuki Wojennej prowadzi warsztaty z operacji informacyjnych (INFO OPS); Eksperckie Centrum Szkolenia Cyberbezpieczeństwa – warsztaty z zakresu operacji informacyjnych w cyberprzestrzeni jako elementu zagrożenia dla procesów decyzyjnych – wprowadzenie do sytuacji informacyjnej (studium przypadku), a sytuacje wyjściową do przeprowadzenia warsztatów stanowi tło dotyczące „Kryzysu migracyjnego wywołanego wojną w Ukrainie”; ECSC prowadzi także grę decyzyjną z zakresu m.in. podstaw teoretycznych operacji informacyjnych; rodzajów i sposobów dezinformowania czy konieczności weryfikacji źródeł oraz krytycznej oceny prawdziwości informacji.

Dotychczasowe szkolenia, liczne błędy

Przypomnijmy, że w ostatnie wakacje ruszyły szkolenia dla polityków , co było związane z atakiem na skrzynkę mailową ministra Michała Dworczyka. W pierwszej turze szkoleń zainteresowanie posłów było jednak niewielkie... gdyż wzięło w nim udział 70 posłów.

Następnie w połowie listopada br. rozpoczął się kolejny cykl szkoleń z zakresu cyberbezpieczeństwa dla posłów. Zajęcia były prowadzone przez ekspertów NASK-u i trwały do końca grudnia 2021 roku.

W marcu br. miał miejsce cykl szkoleń z zakresu cyberbezpieczeństwa dla pracowników administracji publicznej, realizowanego przez Departament Cyberbezpieczeństwa KPRM i partnerów programu PW Cyber i NASK – PIB.

Jak czytamy na rządowej stronie Gov.pl, szkolenia dla kadr administracji publicznej nadal są organizowane - m.in. 24 maja odbywał się kurs: „Jak wykryć złośliwe urządzenia w organizacji?” dla podmiotów Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa.

Mimo takich inicjatyw, co jakiś czas politycy zamieszczają publicznie informacje wskazujące na to, że nadal w tym aspekcie jest jeszcze sporo do zrobienia, a ich wiedza na temat cyberbezpieczeństwa wymaga poprawy.

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.