Nadzór nad AI może obciążyć budżet? Resort finansów mówi „stop”

Od kilkunastu miesięcy trwają prace nad wdrożeniem Aktu o sztucznej inteligencji do polskiego porządku prawnego. O pierwszych poważnych krokach informowaliśmy na naszych łamach wiosną 2024 roku. Wówczas rozpoczęto konsultacje w zakresie projektu. Knkretne działania ruszyły jesienią zeszłego roku; z kolei w kwietniu 2025 r. wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski zakładał, że projekt zostanie uchwalony pod koniec lata.

Propozycja a postulaty

Tymczasem ustawą od września zajmuje się Stały Komitet Rady Ministrów. Jak podawał pod koniec listopada serwis wnp.pl, największym problemem był brak porozumienia między resortami co do organu nadzoru.

Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji (KRiBSI), według koncepcji Ministerstwa Finansów i Gospodarki, miałaby funkcjonować w ramach struktur Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Jednak Ministerstwo Cyfryzacji chce utworzenia nowego urzędu w postaci Biura Komisji albo umieszczenie tegoż w ramach resortu.

Zapytany o sprawę resort finansów wyjaśnił naszej redakcji, że zaproponowane przez niego rozwiązanie zapewniłoby KRiBSI nie tylko obsługę merytoryczną czy finansowanie w ramach Urzędu. W połączeniu z wykorzystaniem rozwiązań zastosowanych w przypadku Komisji ds. reprywatyzacji nieruchomości warszawskich, całość ma „wychodzić naprzeciw” postulatowi niezależności organu nadzoru.

„Propozycja ta została opracowana zgodnie z ustaleniami spotkania zespołu roboczego powołanego w ramach prac Stałego Komitetu Rady Ministrów” – wyjaśnia Ministerstwo w stanowisku przekazanym redakcji CyberDefence24.

Ministerstwo Finansów: koncepcja resortu cyfryzacji nie jest właściwa

Resort finansów uważa, iż zaproponowany przez Ministerstwo Cyfryzacji kształt organu nadzoru – tj. obsługa KRiBSI przez Biuro Komisji – nie jest właściwym rozwiązaniem. Uwagi w tym zakresie były kilkukrotnie przekazywane w trakcie procesu legislacyjnego.

„W ocenie MFiG, (utworzenie Biura Komisji – red.) oznaczałoby to nieuzasadnione utworzenie kolejnego podmiotu sektora finansów publicznych, w formie państwowej osoby prawnej albo jednostki budżetowej” – wyjaśniło Ministerstwo Finansów naszej redakcji.

Zaznaczono, że wątpliwości miały również budzić „inne kwestie” związane z finansowaniem Komisji i Biura (nie wskazano jednak jakie), zaś uwagi i propozycje przekazywane przez resort mają zapewnić „zasadną i prawidłową z punktu widzenia finansów publicznych” formułę organu nadzoru.

Dodatkowo, zapytane o plan działania w zakresie Aktu o sztucznej inteligencji, Ministerstwo Finansów wskazało na prowadzenie „intensywnych prac”, które mają zapewnić zgodność operacyjną z przepisami unijnymi. Dodatkowym celem jest także zachowanie konkurencyjności i innowacyjności.

Ministerstwo Cyfryzacji: gwarancja niezależności i zapewnienie kompetencji

Na początku grudnia przedstawialiśmy stanowisko Ministerstwa Cyfryzacji otrzymane przez naszą redakcję.

Przypomnijmy, że według resortu podległego wicepremierowi Krzysztofowi Gawkowskiemu, przekazanie nadzoru nad AI Komisji miałoby pozwolić na uniknięcie konfliktów w zakresie kompetencji oraz interesów. Co ciekawe, instytucja, podobnie jak MFiG, podkreślała niezależność organu nadzoru, a także możliwość uregulowania tej kwestii na różne sposoby.

Z kolei w ramach Społecznej Rady ds. Sztucznej Inteligencji, wkład w prace KRiBSI mają też posiadać krajowi eksperci. Zdaniem Ministerstwa Cyfryzacji, ma to pozytywnie wpłynąć na transparentność organu, a także na demokratyczność działań samej Komisji.