Kulisy skandalu korupcyjnego z udziałem Huawei w Parlamencie Europejskim

Belgijska Prokuratura Federalna oraz media takie jak La Tribune, Follow The Money, Le Soir czy Politico ujawniły szczegóły dotyczące zarzutów „aktywnej korupcji” prowadzonej „pod przykrywką lobbingu komercyjnego”.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje o tym, jak doszło do skandalu, jaki jest jego związek z wcześniejszymi aferami oraz jakie konsekwencje może nieść dla europejskiej sceny politycznej.

Geneza skandalu i związek przyczynowo-skutkowy: „Qatargate" do „Huawei-gate”

W grudniu 2022 roku opinią publiczną wstrząsnęła informacja o zatrzymaniu wiceprzewodniczącej Parlamentu Europejskiego, Evy Kailí. Jak podały belgijskie media, politycy europejscy mieli otrzymywać od Kataru pieniądze za lobbowanie na korzyść tego państwa w Parlamencie Europejskim.

Belgijskie służby wywiadowcze, które pierwotnie koncentrowały się na podejrzeniach wobec Kataru (tzw. „Qatargate”), zaczęły badać również wątek Maroka („Marocgate”). W obu przypadkach w centrum uwagi znalazł się Antonio Panzeri, były włoski europoseł, podejrzany o stanie na czele powiązanych organizacji i fundacji.

Przykłady te ujawniły skalę problemu korupcji w strukturach Parlamentu Europejskiego i pokazały, że podobne mechanizmy mogły występować w odniesieniu do innych podmiotów, m.in. chińskiej firmy Huawei.

Nowy rozdział: afera Huawei

Według La Tribune oraz Euronews, początki śledztwa w sprawie Huawei datują się na 2021 rok. To właśnie wtedy miała rozpocząć się seria dyskretnych działań, takich jak oferowanie wynagrodzenia za przychylne stanowiska polityczne czy wręczanie „nadmiernych prezentów”.

Ich zintensyfikowanie nastąpiło w połowie marca 2025 r. Przeprowadzono 21 przeszukań w Belgii i Portugalii, a także w biurach Parlamentu Europejskiego w Brukseli i Strasburgu. Prokuratura podejrzewa, że firma Huawei nagradzała deputowanych i asystentów parlamentarnych za blokowanie amerykańskich wysiłków lobbingowych, których celem było wykluczenie chińskiego giganta telekomunikacyjnego z europejskich rynków 5G.

Mechanizmy korupcji „pod przykrywką lobbingu”

Zgodnie z belgijskim prawem i kodeksem postępowania Parlamentu Europejskiego, posłowie zobowiązani są do ujawniania wszelkich prezentów o wartości przekraczającej 150 euro. Tymczasem, jak poinformowała belgijska Prokuratura Federalna: „Mówi się, że korupcja była praktykowana regularnie i bardzo dyskretnie od 2021 r. pod przykrywką lobbingu komercyjnego i przybierała różne formy, takie jak wynagrodzenia za stanowiska polityczne, a nawet wygórowane prezenty, takie jak wydatki na wyżywienie i podróże, a nawet regularne zaproszenia na mecze piłki nożnej”. 

Zarzuty obejmują również wykorzystanie „przepływów finansowych związanych z pokryciem kosztów konferencji”, aby przekazać środki docelowym politykom i asystentom. 

Jak donosi Politico, dochodzenie koncentruje się na 15 byłych i obecnych europosłach oraz ludziach z ich otoczenia, którym mieli pomagać lobbystyczni pośrednicy Huawei. W odpowiedzi na postępujące śledztwo Parlament Europejski oraz Komisja Europejska, tymczasowo odmówiły przedstawicielom i lobbystom Huawei wstępu do swoich siedzib. 

Usine Digitale informuje, że środek ten ma charakter prewencyjny i obowiązuje aż do zakończenia dochodzenia.

Powiązania z wcześniejszymi aferami korupcyjnymi

• „Qatargate" (2022) - Eva Kailí – pełniąca wówczas funkcję wiceprzewodniczącej PE, zatrzymana z 150 tys. euro w gotówce. Zarzuty dotyczyły przyjmowania pieniędzy od Kataru („Qatargate", Le Soir, grudzień 2022 r.).
• Pier Antonio Panzeri – były włoski europoseł, podejrzewany o zorganizowanie całej siatki wpływów w ramach pozarządowej organizacji Fight Impunity.
• „Marocgate" (2021-2022) – początkowo belgijskie służby śledcze prowadziły czynności związane z próbami wpływu Maroka na decyzje UE. W toku dochodzenia odkryto analogiczne metody lobbowania, co doprowadziło do badania innych potencjalnych źródeł korupcji, w tym Huawei.
• Fikcyjne zatrudnianie asystentów – w latach 2004–2016 niektórzy francuscy deputowani, w tym Marine Le Pen, mieli rzekomo zatrudniać asystentów na koszt Parlamentu Europejskiego, którzy de facto pracowali dla partii krajowych, a nie nad sprawami unijnymi („Marine Le Pen risque cinq ans de prison, dont deux avec sursis...", La Tribune, 2024 r.).
• „Champagnegate" (2016) – grupa parlamentarna Europa Narodów i Wolności (działającą w Parlamencie Europejskim w latach 2015–2019) – oskarżona o wydatkowanie nadmiernych kwot na luksusowe uroczystości (234 butelki szampana, posiłki po 400 euro za osobę), co w opinii Komisji Kontroli Budżetu Parlamentu było nieuzasadnionym wydatkiem z funduszy podatników („Champagnegate", La Tribune, 2017 r.).

Konsekwencje dla Parlamentu Europejskiego i firm technologicznych

Rzecznik chińskiej firmy oświadczył, że Huawei ma „politykę zerowej tolerancji wobec korupcji” i zamierza „pilnie skontaktować się ze śledczymi”. Jednakże, jak zwracają uwagę analizy Le Soir oraz Politico, nie rozwiewa to wątpliwości co do długofalowego wpływu tej afery na wizerunek i przyszłość firmy w Europie. 

Reakcją Parlamentu Europejskiego było stwierdzenie że  „przyjął do wiadomości” toczące się śledztwo i jest gotów „w pełni współpracować”, jeśli organy ścigania prowadzące postępowanie zwrócą się o to. Równocześnie w efekcie zarzutów, lobbystom i przedstawicielom Huawei zawieszono prawo wstępu do budynków PE i Komisji Europejskiej.

Chiński gigant w oświadczeniu przesłanym naszej redakcji stwierdził: „Huawei traktuje te doniesienia poważnie i będzie na bieżąco odpowiadał na pytania związane ze śledztwem, aby lepiej zrozumieć zaistniałą sytuację. W Huawei stosujemy politykę zerowej tolerancji dla korupcji i jakichkolwiek innych wykroczeń. Jednocześnie spółka przestrzega wszelkich obowiązujących przepisów”.

Czy nastąpi reforma zasad lobbingu?

Wielu europosłów wskazuje na potrzebę zaostrzenia przepisów i wypracowania wspólnych standardów etycznych dla wszystkich instytucji UE (tzw. „wspólny organ etyczny”). Do podobnych wniosków prowadziły już skandale „Qatargate” i „Marocgate”, jednak, jak przypomina Politico, część ugrupowań w Parlamencie Europejskim blokowała wcześniejsze próby stworzenia takiej instytucji.

Afera z udziałem Huawei ujawnia mechanizmy i skalę zagrożeń, jakie niosą ze sobą nieprzejrzyste praktyki lobbingowe w Brukseli. Wobec rosnących obaw o bezpieczeństwo technologii 5G i podejrzeń o szpiegostwo, Unia Europejska już wcześniej rozważała ograniczenie dostępu chińskich koncernów do rynku. Skandal korupcyjny dodatkowo wzmacnia te głosy, co może skutkować dalszym wycofywaniem sprzętu Huawei z kluczowych projektów infrastrukturalnych.

Niezależnie od ostatecznych ustaleń Prokuratury Federalnej Belgii, afera może przyspieszyć działania na rzecz przejrzystości i zaostrzenia regulacji wobec lobbystów w Unii Europejskiej. Pokazuje też, że sprawy znane z „Qatargate” czy „Marocgate” nie ograniczają się do pojedynczych przypadków. 

Prowadzone rozwojowe śledztwo, obejmujące kilkadziesiąt przeszukań i szereg zatrzymań w kilku krajach, wyraźnie pokazuje, że istnieje niezbędna potrzeba zwiększenia przejrzystości procesów decyzyjnych w UE. Jeśli zarzuty się potwierdzą, może to oznaczać głębokie konsekwencje dla relacji chińskich gigantów technologicznych z rynkiem europejskim oraz przyspieszyć reformy antykorupcyjne w samym Parlamencie Europejskim.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].