Jakie działania podejmuje resort cyfryzacji w związku z dopuszczalnymi poziomami PEM?

„W ocenie Najwyższej Izby Kontroli organy takie jak Inspekcja Ochrony Środowiska oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna nie są przygotowane do kontroli tego zjawiska” - przypomina posłanka w interpelacji. Jednocześnie wskazuje, że obecne uregulowania prawne nie określają w sposób jednoznaczny jaką rolę odgrywać mają oba organy w systemie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym. Podkreśla również, że ich kompetencje nakładają się na siebie.

Posłanka wskazuje również na nieprawidłowości, związane z dokonywaniem pomiarów. Zalecenia pokontrolne NIK wykazały również, że obie instytucje nie prowadziły należytej kontroli dotrzymywania dopuszczalnego poziomu PEM w otoczeniu stacji bazowych telefonii komórkowej. Nieliczne kontrole prowadzone były na wniosek osób prywatnych i jednostek samorządu terytorialnego, nie prowadzono ich natomiast z urzędu. Natomiast w kilku województwach pomiarów PEM w ogóle nie przeprowadzano. NIK wskazał również, po godz. 16.00, czyli po godzinie oznaczającej koniec pracy w obydwu Inspekcjach, pomiarów w ogóle się nie prowadzi, choć natężenie ruchu w sieci komórkowej i promieniowania ze stacji bazowych telefonii komórkowej może nawet znacząco rosnąć. Posłanka w nawiązaniu do wyników kontroli NIK skierowała do ministra cyfryzacji dwa pytania odnośnie czy resort dostrzega problem braku skutecznej kontroli dopuszczalnego poziomu PEM w pobliżu stacji bazowych telefonii komórkowej oraz jego wpływu na ludzi i środowisko a także realizacji przez resort działań które NIK w raporcie wskazało jako konieczne do realizacji. 

W odpowiedzi, minister Marek Zagórski wskazał, że Ministerstwo Cyfryzacji od lat dostrzegało problem skutecznej kontroli pola elektromagnetycznego (PEM) a także niejednoznaczność przepisów w tym zakresie. Z uwagi na powyższe wskazał również, że zalecenia NIK zostały zrealizowane poprzez Ustawę z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw. W opinii ministra, po wprowadzeniu wspomnianej ustawy, regulacje ochronne i kontrolne już obowiązują w polskim systemie prawnym.

Wskazał również, że Ministerstwo Cyfryzacji wraz z Instytutem Łączności – Państwowym Instytutem Badawczym od września 2018 roku pracuje nad stworzeniem powszechnie dostępnego narzędzia - systemu informacji o poziomie pola elektromagnetycznego emitowanego ze stacji bazowych telefonii komórkowej. Jednocześnie, w ramach odpowiedzi na drugie pytanie odnoszące się do działań resortu podkreślił, że już w 2019 roku Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy na zlecenie Ministra Cyfryzacji przeprowadził pilotaż stałego monitoringu PEM. Prace nad rozwojem tego monitoringu będą kontynuowane w 2020 roku.

Wskazał również, że nowelizacji uległa również ustawa Prawo ochrony środowiska, na mocy których pomiary PEM wokół instalacji lub urządzeń były wykonywane bezpośrednio przed uruchomieniem instalacji lub urządzenia. Co ważne, w ramach zmian zapewniono również środki finansowe w wysokości ponad 5 mln zł na zakup i późniejsze wzorcowanie nowoczesnego sprzętu do mierzenia natężenia pola elektromagnetycznego. Sprzęt ma znaleźć się we wszystkich Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Środowiska.

Minister wskazał również, że przyjęcie metodyki pomiarów, adekwatnej do stanu rozwoju technik nadawczych zostaną uregulowane w rozporządzeniu Ministra Klimatu, wydawanym w porozumieniu z Ministrem Cyfryzacji oraz Ministrem Aktywów Państwowych. Dokument ten, jak wskazał minister ma pojawić się już niebawem.

W odniesieniu do zalecenia NIK odnośnie nakładania sankcji administracyjnych za dopuszczanie do przekraczania dopuszczalnego poziomu PEM w otoczeniu stacji bazowych telefonii komórkowych wskazał, że Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska od 2008 roku, w ramach państwowego monitoringu środowiska (PMŚ), prowadzą w sposób ujednolicony dla całego kraju monitoring pól elektromagnetycznych w cyklach trzyletnich – aktualnie realizowany jest Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2017-2020.