Działania Rosji w zakresie WRE coraz częściej dotykają Polaków

W czasie 6. edycji Cyber24 DAY odbył się panel „Łączność, rozpoznanie, walka elektroniczna – wchodzimy w nową erę konfliktów i wojen”. Udział w nim wzięli uznani eksperci sił zbrojnych oraz biznesu:

• gen. dyw. Krzysztof Kociuba, Szef Sztabu Agencji Łączności i Informatyki NATO,
• gen. bryg. Piotr Chodowiec, Szef Zarządu Kierowania i Dowodzenia - P6 Sztabu Generalnego WP,
• płk. dr hab. inż. Jan Kelner, dziekan Wydziału Elektroniki WAT,
• płk. Adam Kędzierski, Komendant Centrum Rozpoznania i Wsparcia Walki Radioelektronicznej,
• płk. Artur Strużyk, Szef szefostwa Infrastruktury Teleinformatycznej DK WOC,
• płk. dr hab. inż. Jacek Wojtanowski, zastępca dyrektora Instytutu Optoelektorniki WAT ds. naukowych,
• dr. inż. Jerzy Żurek, Doradca Zarządów Grupy Polsat Plus i Asseco Poland.

W trakcie dyskusji uczestnicy wskazali na m.in. wyzwania w obszarze łączności i systemów walki radioelektronicznej w Wojsku Polskim i NATO. Na co zwrócili uwagę?

Gen. Kociuba: to nie technologia jest problemem

Jako pierwszy głos zabrał gen. dyw. Kociuba. Generał podkreślił konieczność interoperacyjności wojsk NATO w zakresie łączności. Jego zdaniem to nie technologia jest problemem.

„NATO bardzo kompleksowo patrzy na kwestie łączności i informatyki. Związane to jest choćby z dużą liczbą członków Sojuszu, korzystających z różnych typów uzbrojenia i wyposażenia, które nie zawsze ze sobą współpracują. Staramy się jednak jako NATO to zmieniać i wykorzystywać możliwości integracji” - zapewnił generał.

Odniósł się też do zagadnień związanych ze sztuczną inteligencją, podkreślając, że w jego opinii AI powinna pełnić rolę wsparcia w dowodzeniu, a nie je zastępować.

„Wdrażamy również sztuczną inteligencję, która wspierać ma system dowodzenia. Największym wyzwaniem nie jest technologia. W moim przekonaniu największym problemem są procedury wdrażania. NATO opiera się na konsensusie 32 państwa muszą się na to zgodzić, muszą opracować odpowiednie polityki” - wyjaśnił gen. Kociuba.

Uczyć się na wnioskach z Ukrainy

Generał Chodowiec zwrócił uwagę na doświadczenia z Ukrainy: „Patrząc z pozycji SG, których zadaniem jest programowanie rozwoju na okres 15 lat, aktualizowane co 4 lata. Planując to patrzymy na dwa wektory. Pierwszym jest uzyskać i utrzymać interoperacyjność z NATO. Z drugiej strony patrzymy na wojnę na Ukrainie. Te wnioski dla nas są swoistym laboratorium. Początkowo wojna na Ukrainie dawała nam co tydzień co dwa, nowinki. Po miesiącu, po roku przeciwnik znajduje sposób neutralizowania tego zagrożenia”.

Pułkownik Kelner z WAT wskazał na rolę Wojskowej Akademii Technicznej w procesie integracji przemysłu i wojska w zakresie rozwoju technologii na rzecz łaczności i WRE.

„Poza kształceniem kadr i opracowaniem nowych rozwiązań dla przemysłu i gospodarki. Trzecim obszarem jest budowanie świadomości i integrowanie środowiska. Organizujemy konferencję naukowo-techniczne, które pomagają integrować środowisko przemysłowe z wojskowym” - powiedział przedstawiciel Wojskowej Akademii Technicznej.

Trójkąt decyzyjny i problem zakłóceń GPS

Z kolei płk Strużyk odniósł się do możliwość podejmowania decyzji w kwestii trójkąta decyzyjnego.

„W trójkącie decyzyjnym znajduje się: Czas, Kadry i Pieniądze. Ja jednak dodaję jeszcze jeden element - wola przełożonych. W obszarze łączności ważne są kompetencje nie tylko cyber, ale bardzo techniczne jak znajomość elektroniki i techniki. Na przestrzeni wielu lat infrastruktura budowana na potrzeby wojska była tworzona, aby zapewnić jej największą odporność na sytuacje awaryjne. Dzisiaj patrzymy na aspekty cybernetyczne” - stwierdził.

„Bazując na naszych doświadczeniach, wiemy jak budować infrastrukturę, która uwzględnia zaufane elementy. Nie będzie C2 i C4, jeżeli nie będzie przystosowanej i zabezpieczonej infrastruktury” - dodał pułkownik Strużyk.

Płk Kędzierski podkreślił natomiast, że działania Rosji w zakresie WRE coraz częściej dotykają cywili. „Świat cywilny odczuwa działania hybrydowe Rosji poprzez siły i środki WRE. Media skupiają się na zakłócaniu GPS, my jednak jako wojsko czekamy na inne elementy stosowania WRE w życiu cywilnym. Niestety, te elementy będą się rozwijać” - wyjaśnił.

„Drony, które wleciały do Polski, to były drony-makiety. Jestem jednak sobie wyobrazić, że pojedynczy dron wlatuje i multiplikuje wiele ech. Wtedy byłoby to duże wyzwanie, również dla ruchu cywilnego” - dodał.

W podobnym tonie wypowiedział się dr Żurek, zauważając, że zakłócenia GPS mogą być katastrofą dla wielu obszarów gospodarczych.

„W obszarze nadmorskim, bliższym Rosji plagą jest atakowanie cywilnych dronów. Straż leśna, straż graniczna spotyka się ze strącaniem naszych dronów przez systemy WRE. Testowane są też działania spoofingowe, które prowadzą do porywania dronów przez Rosjan” - powiedział.

Utrzymać przemysł zbrojeniowy

Z kolei płk Wojtanowski podkreślił znaczenie udziału polskiego przemysłu zbrojeniowego w tworzeniu rozwiązań z zakresu m.in. optoelektroniki.

„Powinniśmy coś robić, nawet jeżeli jest trochę gorsze od zachodniego sprzętu. Wojna pokazuje, że czasami pewne gremia przestają być przyjaciółmi. Optoelektornika pozwala namieszać na polu walki - przykładem są drony na światłowodach. I tu często inwestycje za miliardy stają się bezużyteczne” - wyjaśnił wojskowy.

Na koniec swoje podsumowanie przedstawili generałowie - Kociuba i Chodwiec. Ten pierwszy zwrócił uwagę, że NATO chce korzystać z doświadczeń przemysłu i jego innowacji przy podejmowaniu decyzji o zamówieniach nowych rozwiązań. W podobnym tonie wypowiedział się generał Chodowiec, który podkreślił, że ważna jest komunikacja na linii wojsko-przemysł, aby przemysł dostarczał sprzęt, który odpowiada wymaganiom SIł Zbrojnych.