#CyberMagazyn: Internetowe oszustwo na prezydenta, premiera i PKN Orlen. To scam

Co łączy prezydenta Andrzeja Dudę, premiera Mateusza Morawieckiego byłego wicepremiera Jarosława Gowina, pisarza Mariusza Szczygła, prezentera Huberta Urbańskiego, prezesa Orlenu Daniela Obajtka, psychologa społecznego Janusza Czapińskiego i dziennikarkę TVP Magdalenę Ogórek?

Wszyscy - wbrew własnej woli - stali się twarzami internetowego oszustwa. Od tygodni ich wizerunki są wykorzystywane do zachęcania Polaków do inwestowania w biznes energetyczny. Ogromne zyski z inwestycji mają być rzekomo gwarantowane przez rząd, o czym osobiście mają zapewniać i premier Mateusz Morawiecki i prezydent Andrzej Duda.

Już ponad 15 tysięcy inwestorów, 11 500 zł zysku miesięcznie

„Każdy Polak, który kupi akcję Orlenu za jedyne 1000 zł otrzyma wypłatę od 7000 zł miesięcznie” - taką informację znajdziemy w poście opublikowanym na Facebooku na początku sierpnia. Wypłata - zgodnie z informacją z grafiki - jest gwarantowana przez polski rząd. Post z grafiką jest obrandowany logiem Orlenu. Do inwestycji w akcje spółki rzekomo zachęca Daniel Obajtek, choć w jego przypadku internetowi oszuści nie byli już tak hojni, proponując gwarantowany miesięczny zysk „jedynie” w wysokości 4350 zł.

Za to grafika, w której wykorzystano wizerunek prezentera Huberta Urbańskiego - już tak. Rzekomo zachęca on do inwestycji, która już po tygodniu gwarantuje zysk w wysokości 5 tys. złotych przy wkładzie tysiąca.

Dziennikarka TVP Info Magdalena Ogórek z grafiki rzekomo zachęca, by dołączyć do już ponad 15 tysięcy inwestorów w akcje Orlenu dające 11 500 zł zysku miesięcznie za każde zainwestowane 1 tys. zł.

Każda ze wspomnianych grafik do chwili pisania tego tekstu jest widoczna na Facebooku, każda jest oznaczona logotypem Orlenu (ale oznaczona jako fałszywa treść).

Prezydent Andrzej Duda: „Gwarantuję 5800 zł dla każdego”

Do inwestycji w akcje państwowego giganta paliwowo-energetycznego rzekomo zachęca pierwsza osoba w państwie, czyli prezydent Andrzej Duda. Zresztą jego wizerunek wykorzystano wielokrotnie w przypadku tego oszustwa.

Andrzej Duda rzekomo zachęca internautów w towarzystwie Daniela Obajtka. Wydaje się, że najbardziej oburzająca jest grafika wykorzystująca wizerunek głowy państwa, gdzie internetowi oszuści wsadzili fikcyjne słowa w usta prezydenta Dudy. Wynika z niej, że jest on osobistym gwarantem inwestycji. Czytamy: „Gwarantuję 5800 zł dla każdego”.

To scam, czyli internetowa próba oszustwa

Już na początku sierpnia w Demagogu pisaliśmy, że działania oszustów zaplanowane są na typowy „scam”. Ci zachęcają, by dokonać rejestracji na podejrzanych stronach internetowych. Zastanawiające było dla nas, że na stronach, do których odsyłają linki nie znajdowały się formularze, próbujące wyłudzić dane internautów (co mogło świadczyć o możliwej modyfikacji).

Chcąc przeanalizować, jak działają oszuści warto zwrócić uwagę np. na stronę Management Goal, która opublikowała informacje o ofercie Orlenu. Ta powstała 23 lipca 2022 roku, a do 23 sierpnia (kiedy powstał ten tekst) nikt jej nie obserwuje. Post z ofertą inwestycji w nowe przedsięwzięcia Orlenu jest dotychczas jedynym wpisem na stronie, w sierpniu 2022 roku był promowany na Facebooku przez administratora fanpage’u.

Po tym jak opisaliśmy proceder oszustwa na wspomnianym fanpage’u promocja posta wygasła.

51-latek stracił właśnie pół miliona złotych

O skuteczności oszustów świadczy informacja opublikowana 23 sierpnia 2022 roku przez policję, w której czytamy, że 51-letni mężczyzna z powiatu gorlickiego stracił ponad pół miliona złotych zwiedziony ofertą inwestycji w biznes Orlenu.

„Mężczyzna zainteresował się reklamą założył konto na aplikacji, gdzie podał także swój numer telefonu i email. Po kilku dniach skontaktował się z nim mężczyzna, który przedstawił się jako pracownik firmy inwestycyjnej, która pomaga w inwestowaniu pieniędzy w „akcje Orlenu”. Następnie na maila zgłaszającego przyszedł link z numerem konta, na które miały być przelewane zyski z inwestycji” - czytamy w komunikacie policji.

Dalej działanie oszustów przebiegło następująco: „Po wejściu na otrzymany link pojawiła się aplikacja AnyDesk (służąca do zdalnej obsługi pulpitu urządzenia). Wtedy rozmówca polecił zalogować się pokrzywdzonemu na swoje konto bankowe, wpisać numer konta, który podał i dane do przelewu oraz dołączyć je do odbiorców zaufanych.

W kolejnych krokach oszust instruował osobę, aby zmieniła jeszcze kilka ustawień w aplikacji bankowej, nie wylogowała się z systemu bankowego oraz nie wyłączała komputera i telefonu, a także zaakceptowała transakcję, o której została poinformowana przez aplikację bankową”. W taki sposób 51-latek stracił ponad pół miliona złotych.

Orlen przestrzegał przed oszustwem, Kancelaria Prezydenta milczała

Już na początku sierpnia 2022 Orlen informował redakcję Demagoga , że reklamy na Facebooku wykorzystujące wizerunek Daniela Obajtka czy prezydenta Andrzeja Dudę to oszustwo.

„PKN ORLEN nie prowadzi żadnej kampanii zachęcającej do inwestycji w instrumenty finansowe oferujące wyjątkowo szybkie i wysokie zyski. Zawiadamiany również, że PKN ORLEN nigdy nie telefonuje do klientów z propozycją indywidualnych inwestycji, wszelkie tego typu próby kontaktu należy uznać za oszustwo i nie wiązać z Koncernem” - napisano w komunikacie przesłanym do Demagoga.

Firma informowała, że w związku z pojawiającymi się w sieci fałszywymi ogłoszeniami zachęcającymi do inwestowania w projekty PKN ORLEN, Koncern uruchomił kolejną kampanię informacyjną ostrzegającą przed tego typu oszustwami. Komunikacja oraz materiały edukacyjne dostępne są na stronie korporacyjnej Koncernu.

Biuro prasowe PKN ORLEN zapowiadało wówczas, że „podejmuje na bieżąco odpowiednie kroki prawne, aby możliwie najszybciej zablokować i usunąć z sieci serwisy, domeny i fanpage w mediach społecznościowych, z których pochodzą oferty”.

Jak pokazał przykład 51-latka z powiatu gorlickiego, internetowi oszuści nadal działają. Niepokojące zdaje się, że na Facebooku w chwili pisania tego tekstu (24 sierpnia) dostępne są wszystkie wskazane w tekście grafiki oszustów, zachęcające do inwestycji w biznes Orlenu. Niepokoić może także brak oficjalnej reakcji Kancelarii Prezydenta w celu ostrzeżenia Polaków w sytuacji, kiedy wizerunek głowy państwa wykorzystywany jest przez oszustów.

Próba oszustwa „na Orlen” trwa przynajmniej od listopada 2021 roku. Oszuści w naciąganiu Polaków wykorzystywali m.in. wizerunek pisarza i reportera Mariusza Szczygła, który ostrzegł swoich fanów w mediach społecznościowych przed podejrzanym procederem.

Teraz oszuści wykorzystują wizerunki Morawieckiego i Gowina

Wydaje się, że internetowi oszuści nie próżnują w opracowywaniu nowych pomysłów na wyłudzanie pieniędzy. W ostatnim czasie na Facebooku pojawiły się ogłoszenia na temat rzekomej pierwszej publicznej platformy do automatycznego inwestowania w akcje bliżej nieokreślonej spółki energetycznej, co w łatwy sposób ma generować dodatkowy dochód. Zgodnie z opisem wystarczy 1 000 zł na start. W promocji oszustwa wykorzystano zmanipulowane wypowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego z 2021 roku.

Oszuści przygotowali informację zachęcającą do inwestycji w taki sposób, by przypominała materiał TVP Info (na stronie telewizji nie znajdujemy wspomnianego wideo). W materiale oszustów pojawia się również Jarosław Gowin (w chwili wypowiadania tych słów pełnił funkcję wicepremiera i ministra rozwoju, pracy i technologii w rządzie Mateusza Morawieckiego), który mówi: „to jest odważny program rozwoju naszego kraju”. To – podobnie jak w przypadku Mateusza Morawieckiego – wycięty fragment wypowiedzi z prezentacji Polskiego Ładu w 2021 roku ( czas nagrania 2:20:10 ).

Oszuści bez wiedzy zainteresowanego wykorzystują także zmanipulowaną wypowiedź prof. Janusza Czapińskiego, która najprawdopodobniej pierwotnie ( czas nagrania 00:31 ) także nie miała żadnego związku z inwestowaniem w akcje. Ta - co można wnioskować po zdjęciu dostępnym na stronie Agencji Wyborcza.pl - najprawdopodobniej pochodzi z prezentacji wyników raportu „Diagnoza Społeczna 2015” z 2014 roku.

Autor: Łukasz Grzesiczak, analityk ds. dezinformacji w serwisie Demagog.org.pl

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].