Kompetencje cyfrowe uczniów sprawdzone w IT Fitness Test. Wyniki nie zachwycają

Podczas prezentacji Michała Kanownika, prezesa Związku Cyfrowa Polska, która miała miejsce w trakcie konferencji Cyber24 Day przedstawił on, czym jest IT Fitness Test i jak prezentują się wyniki Polski na tle innych krajów grupy V4 oraz Europy.

To kompleksowy test kompetencji cyfrowych, który w tym roku po raz pierwszy odbył się w czterech krajach Grupy Wyszehradzkiej (Czechach, Polsce, Słowacji i Węgrzech). Test ten mierzy poziom "alfabetyzmu cyfrowego", który pokazuje umiejętności uczestników w obszarze IT. W teście biorą udział uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych, wziąć w nim mogą także  nauczyciele prowadzący zajęcia na wszystkich etapach edukacji.

Co istotne, test jest całkowicie darmowy i można było wziąć w nim udział od 4 kwietnia do 31 października. Odbywa się online oraz kończy się uzyskaniem certyfikatu. Wypełnienie testu zajmuje około 45 min.

Na czym polega IT Fitness Test?

IT Fitness Test bada umiejętności w pięciu obszarach: internet, bezpieczeństwo i systemy komputerowe, cyfrowe narzędzia współpracy i sieci społecznościowe, rozwiązanie złożonych problemów oraz narzędzia biurowe. Ma to pokazać, jaki jest poziom posiadanych umiejętności, niezbędnych na rynku pracy. Prezes Kanownik w swojej prezentacji wskazał, że pandemia pokazała jak bardzo potrzebne są umiejętności cyfrowe w obszarze edukacji, na rynku pracy i w życiu codziennym.

„Dziś trudno wyobrazić sobie rynek pracy, gdzie w wykonywanym zawodzie nie będą niezbędne przynajmniej podstawowe kompetencje cyfrowe wśród pracowników, które musimy kształtować już dziś na poziomie edukacji podstawowej i średniej" - zaznaczył Michał Kanownik.

To co jest istotne, to transformacja usług publicznych, rozrywki, pracy oraz nauki. To wszystko w coraz większym stopniu wymaga posiadania kompetencji cyfrowych, ponieważ coraz więcej czynności przenosi się do świata cyfrowego.

Jak powiedział prezes ZIPSEE Michał Kanownik: „Dużo prościej i chętniej testują się uczniowie obyci z technologią cyfrową, przez co większość analiz i badań ma pokazuje poziom osób, które są obeznane cyfrowo. A ci którzy mają problem z cyfryzacją przeważnie testują się mniej chętnie, nie chcą sprawdzać swojej wiedzy. To samo dotyczy nauczycieli, którzy również są niechętni".

Na jakim poziomie są umiejętności cyfrowe w Polsce?

Według prezesa dane, które uzyskano z testu są niepokojące. Według indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) z 2021 roku w kategorii kapitału ludzkiego, który opisuje jaki odsetek osób posiada co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe państwa Grupy Wyszehradzkiej - z wyjątkiem Czech osiągane są wyniki poniżej średniej unijnej. Według badań, Polska zajmuje 24. miejsce z wynikiem 37,7 (średnia UE to 47,1). W Polsce 44 proc. obywateli w wieku 16-74 lat posiada przynajmniej podstawowe kompetencje cyfrowe. Według Kanownika „To wskaźnik - patrząc na nasze aspiracje budowy innowacyjnej gospodarki - absolutnie poniżej naszych możliwości, oczekiwań i potrzeb".

Obecnie w Polsce przetestowało się 8707 uczniów, średni wynik to 41 proc. Według Kanownika „wynik ten nie napawa optymizmem".

Jednak to, co jest pozytywne to fakt, że nauczyciele radzą sobie lepiej niż uczniowie w szkołach średnich – ich wynik to 49 proc. (uczniowie - 40 proc.). Obecnie nauczyciele chętniej się testują, wcześniej mieli obawy by weryfikować swoją wiedzę. Najlepszy wynik uzyskało województwo śląskie – 54 proc. Najgorszy wynik miało województwo lubuskie – 24 proc.

Według Kanownika „W wynikach ściana wschodnia osiąga lepsze wyniki niż ściana zachodnia, a w powszechnym rozumieniu poziomu rozwoju technologicznego ściana zachodnia jawi się jako ta lepsza cyfrowo".

W szkołach średnich wyniki przedstawiały się następująco: w kategorii - internet – 52 proc.; bezpieczeństwo i systemy komputerowe – 54 proc.; rozwiązanie złożonych problemów – 34 proc.; narzędzia biurowe – 26 proc.; cyfrowe narzędzia współpracy i sieci społecznościowe 37 proc.

Jak powiedział Michał Kanownik „Bardzo słabo wypadają social media wśród polskich uczniów, czyli jeżeli scrollowanie Instagrama czy YouTube to jest ok, ale jeśli trzeba wejść głębiej, to uczniowie mają duży problem, żeby zrozumieć, jak działają social media. Generalnie test pokazuje, że uczeń szkoły średniej ma problem ze zrozumieniem, że technologia ma mu ułatwić życie i dać szybsze i prostsze rozwiązanie problemów. Szkoła uczy ucznia skomplikowanych teorii, a później uczeń nie potrafi tego przenieść na technologie".

Wyraźnie lepiej radzą sobie uczniowie w szkołach podstawowych, gdzie przebadano 10 337 podopiecznych, a ich średni wynik to 45 proc. Nauczyciele wypadają podobnie na poziomie uczniów to 46 proc.

Najczęściej testuje się 14-latków. Lepszy wynik w szkołach podstawowych wynika z rozwijających się Laboratoriów Przyszłości, w których szkoły są lepiej wyposażone w sprzęt technologiczny.

Najlepsze województwo w szkołach podstawowych to: łódzkie z wynikiem 52 proc., a najgorszy wynik osiągnęło województwo lubuskie i pomorskie – 40 proc. Kategorie: internet – 46 proc.; bezpieczeństwo i systemy komputerowe - 58 proc.; rozwiązywanie złożonych problemów - 46 proc.; narzędzia biurowe - 38 proc.; cyfrowe narzędzia współpracy i sieci społecznościowe – 39 proc.

Jakie wnioski?

Wnioski z IT Fitness Test po pół roku od jego uruchomienia są następujące: nauczanie zdalne w czasie pandemii wcale nie sprawiło, że uczniowie dobrze posługują się cyfrowymi narzędziami biurowymi; codzienne korzystanie z mediów społecznościowych nie przekłada się na wybitne wyniki w tej sferze; zainteresowanie badaniem kompetencji pozostawia wiele do życzenia.

Prezes ZIPSEE Michał Kanownik podsumował prezentację słowami „ Z jednej strony smucę się wynikami w Polsce, z drugiej strony wychodzę z założenia, że lepiej wiedzieć, gdzie jesteśmy i być tego świadomym. Wiedzieć, co robić, żeby było lepiej niż łudzić się, że jesteśmy cyfrowo super rozwinięci".

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].