Sprawa ustawy kagańcowej. NSA uwzględnia stanowisko PUODO

Kontakt Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych ze sprawą nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz ustawy o prokuraturze rozpoczął się w 2020 roku. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się wówczas do niego z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego. 

Prezes UODO zmienia stanowisko

Jak czytamy w komunikacie UODO, w swoim wniosku RPO wskazywał konkretnie na przepis, który nakładał na sędziów i prokuratorów obowiązek ujawniania informacji o ich przynależności do związków i stowarzyszeń. RPO chciał sprawdzenia, czy służy on realizacji celu leżącego w interesie publicznym i jest proporcjonalny do uzasadnionego celu. 

Decyzją z 6 kwietnia 2020 roku Prezes UODO stwierdził, że poprzez istnienie przepisu ujawnianie informacji o przynależności nie narusza zasad RODO, i umorzył postępowanie. Sprawa ostatecznie trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego po skardze Rzecznika na wyrok WSA, który potrzymał decyzję organu.

W trakcie prowadzonego przez NSA postępowania zmieniła się jednak sytuacja. Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzające odpowiednio naruszenie RODO oraz Konwencję o prawach człowieka były jednym z czynników, które spowodowały zmianę podejścia UODO.

Decyzja WSA uchylona

Pod koniec maja 2024 roku, Prezes Urzędu Mirosław Wróblewski skierował do Naczelnego Sądu Administracyjnego pismo, w którym wnosił o uwzględnienie skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich. Z kolei 10 lipca opublikowano nowe stanowisko PUODO, w którym wskazywano, że przepisy muszą spełniać kryteria jakościowe.

Jak zauważył Rzecznik, WSA powinien wziąć pod uwagę i zastosować wymagania jakościowe, dotyczące przede wszystkim niezbędności i proporcjonalności, wynikające z prawa Unii Europejskiej. Oparcie rozstrzygnięcia na przepisie krajowym, nie określającym celu przetwarzania danych pozyskiwanych w drodze ww. oświadczeń o członkostwie, m. in. w zrzeszeniach, czy stowarzyszeniach, w tym ich publicznego udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej, jak i okresu przechowywania udostępnionych danych, było niewystarczające.
Stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych ws. ustawy kagańcowej, 10 lipca 2024

Zmiana stanowiska przez Prezesa UODO została jednak wzięta pod uwagę przez Naczelny Sąd Administracyjny. We wtorek 29 kwietnia ogłoszono wyrok, w którym skarga kasacyjna RPO została uwzględniona; tym samym uchylono decyzję Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W efekcie UODO będzie musiało przeprowadzić postępowanie administracyjne, o które wnioskował RPO 5 lat temu.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].