Regulacje usług cyfrowych w UE. Stanowisko Rządu RP

Zakończyły się prowadzone od 2 czerwca do 8 września, otwarte dla wszystkich europejskie konsultacje publiczne dotyczące planowanego pakietu działań w ramach aktu prawnego o usługach cyfrowych (DSA - Digital Services Act).

Kierunki i priorytety

Konsultacje dotyczyły takich kwestii jak: bezpieczeństwo w internecie, wolność słowa, sprawiedliwość i równe szanse w gospodarce cyfrowej.

W odpowiedzi na inicjatywę Komisji Europejskiej - Ministerstwo Cyfryzacji, we współpracy z innymi instytucjami w kraju, przygotowało stanowisko Rządu RP.

W prace nad nim zaangażowane były: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Rozwoju, Spraw Zagranicznych i Finansów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Urząd Komunikacji Elektronicznej.

W ramach stanowiska skupiono się na trzech zagadnieniach:

• ocenie funkcjonowania dyrektywy o handlu elektronicznym kierunku zmian, 
• omówieniu propozycji nowych regulacji dla systemowo ważnych platform internetowych,
• przedstawieniu stanowiska w sprawie ograniczania zjawiska dezinformacji w internecie.

W obszarze walki z dezinformacją rząd wskazuje, że kwestie ograniczania rozpowszechniania dezinformacji wymagają kompleksowego i przemyślanego działania oraz powinny być rozpatrywane w ramach i równolegle do prac nad pakietem działań w ramach aktu prawnego o usługach cyfrowych, uznając je za ważny krok w dyskusji nad potrzebą ograniczenia rozprzestrzeniania tych zjawisk  w mediach elektronicznych. Rząd RP oczekuje, zgodnie z zapowiedziami Komisji, pogłębionej dyskusji na temat dezinformacji również w kontekście rewizji Kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji i wypracowania Europejskiego Planu Działania na Rzecz Demokracji (EDAP). 

Rząd RP uważa, że docelowo odpowiednim mechanizmem wspierającym platformy społecznościowe w walce z dezinformacją  powinna być współregulacja. Oparta na obowiązku współpracy platform internetowych z krajowymi organami, oraz wbudowanym mechanizmem przewidującym rozliczność platform z zaproponowanych rozwiązań po upływie określonego czasu. Rekomendowane jest również wzmocnienie  współpracy platform internetowych z organami państwowymi. W zaprezentowanym stanowisku rząd podkreśla również potrzebę rozróżnienia w prawie pojęcia treści nielegalnych (np. terrorystycznych czy pedofilskich), od pojęcia treści legalnych, ale szkodliwych, w tym dezinformacji.

Rząd RP popiera propozycje wspomagania się w zakresie weryfikacji wiarygodności informacji tzw. podmiotami weryfikującymi fakty, pod warunkiem jednak, że zostanie zapewniona ich niezależność i wysokie standardy. Polska z uwagą przygląda się i chce uczestniczyć w tworzeniu niezależnej europejskiej sieci podmiotów weryfikujących fakty w ramach Europejskiego Obserwatorium Mediów Elektronicznych – EDMO. Wskazuje się również na zwalczania dezinformacji z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, zwłaszcza sztucznej inteligencji, pod względem transparentności i obiektywności stosowanych rozwiązań.

Ogromną rolę w przeciwdziałaniu rozpowszechnianiu dezinformacji pełnią dziennikarze, dlatego też w opinii Rządu RP priorytetowo należy również traktować potrzebę wsparcia wysokiej jakości dziennikarstwa, m.in. poprzez tworzenie programów wsparcia dziennikarstwa obywatelskiego w Internecie. Rząd RP traktuje wspieranie edukacji, krytycznego myślenia i umiejętności korzystania z mediów, jako najskuteczniejszą metodę walki z rozpowszechnianiem dezinformacji.

W swoim stanowisku Ministerstwo Cyfryzacji zwróciło także uwagę m.in. na to, że konieczne jest wyeliminowanie barier utrudniających prawidłowe działanie jednolitego rynku usług cyfrowych. Będzie to możliwe np. poprzez modernizację istniejących rozwiązań prawnych, wyeliminowanie luk oraz spójne stosowanie przyjętych w Unii Europejskiej zasad, a także objęcie nowymi przepisami podmiotów z państw trzecich, które działają na rynku UE– mówi minister cyfryzacji Marek Zagórski.

Czas na zmiany

W stanowisku polski rząd zauważa, że nadszedł czas, aby m.in. dokonać przeglądu zapisów dotyczących usuwania z internetu nielegalnych treści i szerzej zasad moderowania treści przez pośredników internetowych.

W tej kwestii wyraziliśmy nasze poparcie dla działań, które:

• zapewnią większą pewność prawa - w tym dla pośredników internetowych - i zapobiegną fragmentacji rynku wewnętrznego,
• przyczynią się do ochrony praw podstawowych użytkowników internetu, w tym użytkowników mediów społecznościowych i do zwiększenia bezpieczeństwa w sieci,
• wprowadzą skuteczny nadzór nad rynkiem, w odniesieniu do moderacji treści przez pośredników.

Ministerstwo Cyfryzacji podkreśla, że internet nie jest taki sam jak kiedyś, czyli w 2000 r., kiedy to przyjęta została Dyrektywa o handlu elektronicznym. Skala korzystania z usług cyfrowych, modele biznesowe i różnorodność oferowanych usług znacząco się zmieniły. Do tego państwa członkowskie przyjęły zróżnicowane podejścia do implementacji tej Dyrektywy, co negatywnie oddziałuje na świadczenie usług cyfrowych w całej UE - zauważa minister Marek Zagórski. – To tylko jeden z argumentów uzasadniających prace nad nowym, unijnym aktem prawnym o usługach cyfrowych i stworzeniem jasnych, przejrzystych i systemowych regulacji wzmacniających jednolity rynek cyfrowy UE – dodaje szef MC. 

Komisja Europejska planuje przedstawienie, przygotowanych w ramach pakietu DSA, inicjatyw legislacyjnych pod koniec grudnia tego roku.