Czujność najlepszą ochroną przed cyberzagrożeniami. „Wszyscy mamy wpływ na bezpieczeństwo”

Jak wskazuje NASK, cyberprzestępcy starają się wyprzedzić działania podejmowane przez specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa. Dzięki czujności użytkowników sieci, zaangażowaniu ekspertów czy też współpracy wielu podmiotów i osób można w znaczący sposób zredukować ryzyko. 

„Jeśli widzisz treści, które przestawiają seksualne wykorzystanie dziecka, przemoc, zachowania rasistowskie, siejące nienawiść – zgłaszaj! Jeśli zrobiłeś zakupy przez fałszywą stronę, straciłeś pieniądze – zgłaszaj! Jeśli dostałeś podejrzaną wiadomość mailową lub sms z linkiem – zgłaszaj! To my wszyscy mamy wpływ na bezpieczeństwo w sieci!” – apeluje do internautów NASK. 

W związku z tym, aby zwiększyć czujność użytkowników i zwrócić ich uwagę na problem specjaliści prowadzą kampanię „Bezpieczne wakacje w sieci”. W ten sposób chcą uwrażliwić wszystkich internautów, by nie byli obojętni „wobec zagrożeń, czy wręcz przestępstw, które są tam dokonywane”.

Eksperci jednoznacznie wskazali, że zgłaszanie wszelkich zagrożeń ma niebagatelne znaczenie dla cyberbezpieczeństwa. Ich wartość podkreślają statystyki. Według przedstawionych przez NASK liczb w 2020 roku do zespołu Dyżurnet.pl trafiło ponad 8 tysięcy zgłoszeń, z czego 2,5 tysiąca zostało zakwalifikowanych jako treści pokazujące seksualne wykorzystywanie dzieci (CSAM). „Również dzięki zgłoszeniom internautów do CERT Polska zablokowano ponad 21,5 tysiąca stron, które służyły do dokonywania oszustw, przestępstw” – wskazuje NASK.

Czy zgłoszenie do CSIRT NASK zastępuje zgłoszenie na policję? Nie. Praktycznie wszystkie przypadki naruszające bezpieczeństwo w sieci internet wyczerpują znamiona przestępstw określonych w obowiązującym prawie RP. W szczególności mają tu zastosowanie artykuły 267-269 oraz artykuł 287 Kodeksu Karnego. Zwracamy także uwagę, że zazwyczaj przestępstwa te nie są ścigane z oskarżenia publicznego, lecz na wniosek pokrzywdzonego, więc bez oficjalnego zgłoszenia, policja nie rozpocznie śledztwa.

Jeszcze łatwiej 

Jak przypominają eksperci, zespół Dyżurnet.pl (działający w NASK) został powołany jako punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w sieci, zwłaszcza tych, związanych z seksualnym wykorzystywaniem dzieci. „Zgodnie z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa NASK-PIB został wskazany jako jeden z Zespołów Reagowania na Incydenty Komputerowe tzw. CSIRT. Do jego zadań należy m.in. zapewnienie obsługi linii telefonicznej lub serwisu internetowego prowadzących działalność w zakresie zgłaszania i analizy przypadków dystrybucji, rozpowszechniania lub przesyłania pornografii dziecięcej za pośrednictwem technologii informacyjno-komunikacyjnych. Zadanie to realizuje Dyżurnet.pl” – wyjaśnia NASK.

W celu zgłoszenia niepokojących treści należy wypełnić formularz, który widnieje na stronie www.dyzurnet.pl. Można to także zrobić za pomocą specjalnej wtyczki w przeglądarce. Jest ona dostępna dla Firefoxa, a w najbliższym czasie zostanie także wydana dla Chrome'a. 

Skorzystanie z wtyczki jest bardzo proste. Dzięki niej „zgłoszeń można dokonywać z poziomu przeglądanej aktualnie strony, na której znajdują się nielegalne treści”. „Wystarczy wówczas skorzystać z wtyczki, a ona nie tylko skopiuje adres strony, na której zamieszczone są nielegalne treści, ale również stron wcześniej wyświetlanych, które przekierowały internautę. Dzięki temu eksperci mogą jeszcze szybciej zablokować stronę pokazującą seksualne wykorzystywanie dzieci, dotrzeć do osób dokonujących tego przestępstwa, wreszcie starać się dotrzeć z pomocą do danego dziecka” – podkreśla NASK.

Specjalną wtyczkę można pobrać klikając w link, znajdujący się w stopce strony www.dyżurnet.pl. 

Jak zgłosić sprawę do CSIRT NASK?

W przypadku wyłudzeń w internecie, złośliwego oprogramowania, włamania, cyberataków, w tym np. DDoS – incydenty można zgłaszać na stronie incydent.cert.pl, podając zarówno witryny, jak i wiadomości rozsyłane w celu oszustwa lub wyłudzenia. 

Dzięki aktywności internautów Zespół CERT Polska, realizujący zadania CSIRT NASK, jest w stanie uzupełniać listę stron, na których cyberprzestępcy dokonywali różnego rodzaju przestępstw. Znajduje się ona pod adresem: https://www.cert.pl/posts/2020/03/ostrzezenia_phishing/. 

„Zgłaszanie  takich stron umożliwia szybszą blokadę szkodliwych treści i pozwala uchronić następnych, mniej świadomych użytkowników. Aktualnie na tej liście jest 21 696 domen” – podaje NASK.

Eksperci odwołują się również do przykładów wiadomości SMS, które są rozsyłane przez cyberprzestępców w celu wyłudzenia pieniędzy. Te także należy zgłosić do CERT Polska. A obecnie można to zrobić w jeszcze prostszy sposób. Wystarczy wykorzystać jedną z funkcji telefonu – „przekaż” albo „udostępnij” – i przesłać treść wiadomości na numer 799 448 084.

„Zespół CERT Polska apeluje o to, by za każdym razem, przed kliknięciem w link lub przesłaniem pieniędzy, dać sobie kilka minut na zastanowienie i przekazanie podejrzanej wiadomości SMS na wskazany numer. Służy on do zgłaszania prób wyłudzeń internetowych (phishingu, fałszywych aplikacji), CERT Polska nie przyjmuje zgłoszeń dotyczących usług SMS premium” – tłumaczy NASK. 

Na podstawie informacji prasowej NASK 

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.