Będą zmiany w RODO? Jest list otwarty ws. danych osobowych

Odwilż w zakresie regulacji dotykających AI widać od początku roku na całym świecie. Pierwszy krok wykonał prezydent USA Donald Trump – jak przedstawialiśmy na łamach naszego serwisu w styczniu, podjął on decyzję o zniesieniu ograniczeń nałożonych na rozwój amerykańskiej sztucznej inteligencji przez administrację jego poprzednika, Joe Bidena.

Digital Omnibus, czyli szkodliwa deregulacja?

Zmianę podejścia można zauważyć również na Starym Kontynencie, jednak w odróżnieniu od Ameryki wzbudza ona duży niepokój. Organizacja pozarządowa noyb wspólnie z Irlandzką Radą Wolności Obywatelskich (ICCL) oraz grupą European Digital Rights (EDRi) wystosowały list otwarty do wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Henny Virkkunen oraz komisarza Michaela McGratha ws. projektowanego pakietu Digital Omnibus, obejmującego m.in. zmiany w zakresie RODO.

Propozycje ujrzały światło dzienne wskutek wycieku dokumentów zawierających informacje o prowadzonych pracach. Według doniesień, ich wprowadzenie umożliwiłoby m.in. trening sztucznej inteligencji na danych osobowych mieszkańców państw członkowskich Wspólnoty, umożliwiając nawet wydobywanie danych ze smartfonów czy komputerów do tego celu.

Podważenie suwerenności i pogorszenie konkurencyjności

W liście organizacje zwracają uwagę, że ujawnione propozycje wykraczają poza kwestie upraszczające. Efektem ich wprowadzenia byłaby deregulacja kluczowych kwestii zawartych nie tylko w RODO, lecz także w e-Privacy Framework oraz Akcie o sztucznej inteligencji. Sama Komisja została skrytykowana za brak zebrania wystarczających dowodów, a także nieprzeprowadzenia wystarczających konsultacji oraz analizy skutków projektowanych zmian.

„Wspieranie innowacji jest niezbędne, ale deregulacja nie jest drogą do ich osiągnięcia. Zaufanie do praworządności i przewidywalne regulacje to czynniki umożliwiające zrównoważony rozwój cyfrowy” – podkreślili autorzy dokumentu. Zaznaczono również, że działania deregulacyjne podważą europejską suwerenność, zwiększą uzależnienie od firm spoza Unii i nie wpłynie pozytywnie na europejską konkurencyjność podmiotów przestrzegających zasad.

Problemem nie są nadmierne regulacje, ale brak spójnego egzekwowania, wytycznych i harmonizacji. Zamiast osłabiać zabezpieczenia, UE powinna wzmocnić nadzór i zapewnić organom regulacyjnym narzędzia i zasoby niezbędne do wdrożenia istniejących przepisów w praktyce.
List otwarty do Henny Virkkunen i Michaela McGratha ws. pakietu Digital Omnibus

Komisjo, przemyśl to jeszcze raz

Według organizacji, Komisja ma nie przestrzegać swoich własnych wytycznych dotyczących stanowienia przepisów; zgłaszanie uwag do projektu miało się zakończyć 5 tygodni przed jego publikacją.„Jest to niewystarczający okres na prawidłowe przeanalizowanie otrzymanych uwag” – czytamy w liście.

Co najistotniejsze, proponowane zmiany miałyby negatywnie wpłynąć na podstawowe zabezpieczenia RODO – miałyby zniknąć m.in. ograniczenia dotyczące identyfikatorów użytkowników, zakresu danych wrażliwych „wywnioskowanych”, a także przetwarzania danych osobowych w celu treningu AI, również na tych traktowanych jako „wrażliwe”.

Autorzy ostrzegli, że działania tego rodzaju wpisują się w szerszy trend deregulacji.„Ta erozja unijnego modelu opartego na prawach podważa wiarygodność Unii jako demokratycznego i opartego na uwagach organu regulacyjnego” – zaznaczyły organizacje, wzywając Komisję do ponownego przemyślenia proponowanych zmian.