Nowelizacja ustawy o dowodach osobistych przyjęta przez Sejm

Nowelizacja ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw dostosowuje przepisy krajowe do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych. Rozporządzenie wchodzi w życie 2 sierpnia br. i do tego czasu państwa członkowskie muszą wprowadzić związane z nim zmiany. Rząd projekt przyjął w lutym.

We wtorek rządowy projekt z poprawkami, głównie o charakterze redakcyjnym, poparła sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, a w środę nowelizację uchwalił Sejm. Za głosowało 428 posłów, przeciw było 14 - posłowie Konfederacji, poseł KO Janusz Cichoń i trzy posłanki PiS: Jadwiga Emilewicz, Anna Krupka i Anna Maria Siarkowska. Od głosu wstrzymał się poseł niezrzeszony Łukasz Mejza. Wcześniej głosami 425 posłów oddalono wniosek Konfederacji o odrzucenie projektu w całości, który poparło 20 posłów.

Założenia proponowanych przepisów posłom na sejmowej komisji przedstawiał we wtorek wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker, który wyjaśnił, że rozwiązania mają na celu przede wszystkim ograniczenie ryzyka fałszowania dokumentów oraz przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów.

Regulacja wprowadzi do e-dowodów (dowodów z warstwą elektroniczną) drugą cechę biometryczną, tj. dwa odciski palców w formatach cyfrowych. Pierwsza cecha, którą zawierają e-dowody wydawane od marca 2019 roku, to wizerunek twarzy.

Drugiej cechy biometrycznej nie będzie w e-dowodach osób poniżej 12. roku życia oraz osób, od których pobranie odcisków palca jest niemożliwe. Odciski palców będą odwzorowywane w urzędzie, tak jak dzieje się to obecnie podczas wydawania paszportów.

Po 2 sierpnia zmianie ulegnie także warstwa graficzna dowodu. U osób po 12. roku życia zostanie uzupełniona o podpis posiadacza, przy czym nie będzie dotyczyć to tych, którzy takiego podpisu złożyć nie mogą. Nowy wzór dowodu poza polem na podpis u dołu na awersie dokumentu, uzupełniony też zostanie o oznaczenie państwa (PL) na tle flagi UE w prawym górnym rogu, co spowoduje przesunięcie się oznaczenia informującego, że dokument zawiera chip. Na rewersie natomiast zmieni się napis "Numer dowodu osobistego" na "Seria i numer dokumentu".

Okres ważności nowych dowodów dla dzieci poniżej 12. roku życia ustanowiono na 5 lat, a dla osób powyżej tej granicy wiekowej - 10 lat. Z kolei dowody osobiste osób, od których pobranie odcisków palców jest chwilowo niemożliwe, będą miały 12-miesięczny okres ważności. W formie obowiązującej od 2019 roku okres ważności dowodu to 10 lat dla osób powyżej 5. roku życia, a 5 lat dla dzieci do 5. roku życia.

We wniosku mniejszości posłowie Lewicy chcieli ustanowienia bezterminowej ważności dowodów osób powyżej 70. roku życia. Wiceszef MSWiA tłumaczył podczas drugiego czytania, że było to możliwe wtedy, gdy dowód nie miał warstwy elektronicznej, której certyfikat bezpieczeństwa jest ważny maksymalnie 10 lat. "Jeżeli chcielibyśmy wydłużyć ten czas ważności dowodu, to nie byłoby możliwości zabezpieczenia wersji elektronicznej Polakom na takim poziomie, na jakim chcielibyśmy, żeby to było" - wyjaśnił. Wniosek podczas głosowań został odrzucony - za było 216 posłów, przeciw - 231.

Po zmianach nie będzie konieczności wymiany dotychczas posiadanych dokumentów. Nowelizacja przewiduje, że dowody wydane przed zmianami będą ważne na okres, na jaki zostały wydane, ale nie dłużej niż do 3 sierpnia 2031 roku.

Wnioski o dowód z drugą cechą biometryczną nie będą mogły być składane online. Podczas poniedziałkowej wideokonferencji z dziennikarzami minister w KPRM, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa Marek Zagórski deklarował jednak, że trwają prace nad rozwiązaniem, aby w przyszłości wniosek online mogła złożyć osoba, która wcześniej już taki dowód wyrabiała. Składanie wniosku online ma być też możliwe w przypadku dokumentu dla dzieci do 12. roku życia.

Dla osób, które faktycznie nie mogą udać się do urzędu gminy, uchwalona w środę regulacja przewiduje możliwość skorzystania z mobilnej stacji obsługiwanej przez urzędników. Stacje umożliwiające pobranie odcisków palców poza urzędem, jak informował wiceszef MSWiA, mają znaleźć się w każdym powiecie.

E-dowody po dwóch latach, odkąd są wydawane, posiada ok. 5 mln obywateli, o czym w poniedziałek mówił Zagórski. Za 8 lat dokument z warstwą elektroniczną z co najmniej jedną cechą biometryczną będą mieć wszyscy obywatele, z dwoma cechami - za nieco ponad 10 lat.

Nowela trafi teraz do Senatu.