Nowe zasady obrotu kryptowalutami

DEFINICJA

W ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu po raz pierwszy zdefiniowano pojęcie kryptowaluty według którego wirtualna waluta to „cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:

1. prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
2. międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
3. pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
4. instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
5. wekslem lub czekiem

oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.”

PRZYCHÓD

W myśl nowych przepisów, przedsiębiorcy nie mogą rozliczać transakcji związanych z kryptowalutami w działalności gospodarczej. Przychód z obrotu walutami wirtualnymi jest zakwalifikowany do przychodów z kapitałów pieniężnych (art. 17 ustawy PIT) lub zysków kapitałowych (art. 7b ustawy CIT), nawet wtedy, gdy podatnik osiągnie go w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto, nie ma możliwości łączenia przychodu ze zbycia kryptowalut z innymi przychodami osiągniętymi w ramach danego źródła przychodów. Nie ma także możliwości odliczania strat poniesionych z obrotu kryptowalutami od innych dochodów podatnika. Sprzedażą kryptowaluty jest jedynie jej wymiana na (nie-wirtualny) środek płatniczy (np.  sprzedaż kryptowalut na giełdzie, w kantorze lub na wolnym rynku), a także towar, usługę lub inne prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna. Warto wspomnieć także, że transakcje zapłaty kryptowalutami za towar, usługę lub prawo majątkowe niebędące wirtualną walutą są traktowane tak samo, jak sprzedaż kryptowalut. Przychód z kapitałów pieniężnych odpowiada wtedy cenie zakupionego towaru lub usługi.

KRYPTO - KRYPTO

Wedle obowiązujących przepisów, transakcja wymiany jednej kryptowaluty na inną kryptowalutę jest „neutralna dla celów podatku dochodowego”. Jest to jedna z najbardziej korzystnych zmian, gdyż oznacza, że w zeznaniu rocznym nie będzie potrzeby wykazywania przychodów oraz kosztów wynikających z wymiany krypto - krypto. Obowiązek podatkowy powstanie dopiero w momencie zamiany kryptowaluty na waluty FIAT (np. PLN, USD, EUR), lub towar, usługę czy prawo majątkowe. Pomimo to, warto jednak samodzielnie zadbać o posiadanie własnej dokumentacji, historii wykonanych transakcji i ewidencjonować poszczególne zmiany.

KOSZTY

Zmieniły się również zasady określania oraz rozliczania kosztów uzyskania przychodów poniesionych w ramach obrotu kryptowalutami. Zgodnie z nowymi przepisami, kosztami uzyskania przychodów są wydatki związane bezpośrednio z nabyciem lub zbyciem wirtualnej waluty. Warunkiem koniecznym jest także udokumentowanie poniesionych kosztów w sposób umożliwiający przypisanie ich do danej osoby. W praktyce, kosztami uzyskania przychodów nie mogą być koszty finansowania kryptowalut – np. odsetki kredytu zaciągniętego na ich zakup, za to będzie można do nich zaliczyć np. prowizję dla podmiotów świadczących usługi wymiany kryptowalut oraz prowizję dla podmiotów prowadzących rachunki w tej walucie. Koszty uzyskania przychodów będą potrącane w rozliczeniu podatkowym za rok, w którym zostały poniesione, nawet wtedy, gdy w danym roku podatkowym podatnik nie uzyskał przychodów z odpłatnego zbycia kryptowalut. Ewentualna nadwyżka kosztów nad przychodami osiągnięta w danym roku podatkowym ma powiększać koszty uzyskania przychodów poniesione w następnym roku podatkowym. Niestety nowe przepisy pomijają fakt, że osoby zajmujące się „wydobyciem” wirtualnej waluty ponoszą również inne, nieuwzględnione w ustawowym katalogu wydatki (np. koszty związane z zakupem odpowiedniego sprzętu komputerowego czy oprogramowania).

DOCHÓD

Od 1 stycznia 2019 r. dochody pochodzące z obrotu kryptowalutami podlegają podatkowi dochodowemu w wysokości 19%, a stawka ta obowiązuje niezależnie od tego, czy podatnik prowadzi działalność gospodarczą, czy też nie. Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i podatku dochodowego od osób prawnych jest zobowiązany wykazać uzyskane dochody w deklaracji i samodzielnie obliczyć należny podatek dochodowy. Dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia a kosztami uzyskania przychodów (rozpoznawanymi zgodnie z zasadami wskazanymi w ustawie). Wspomnieć należy również, że w trakcie roku podatkowego, podatnicy nie są zobowiązani do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

DANINA SOLIDARNOŚCIOWA

Zgodnie z inną, niedawno przyjętą ustawą (z dnia 23 października 2018 r.) o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, jeśli dochód z wirtualnych transakcji przekroczy w ciągu roku 1 mln zł, zobowiązany podatnik będzie musiał zapłacić tzw. daninę solidarnościową – czyli 4% podatku od uzyskanego dochodu. Po raz pierwszy, z daniny solidarnościowej podatnik będzie musiał rozliczyć się samodzielnie za rok 2019, w terminie do końca kwietnia 2020 r.

ROZLICZENIE STRATY PODATKOWEJ

Według nowych przepisów, od nowego roku nie można rozliczać strat poniesionych w wyniku operacji związanych z kryptowalutami. W przypadku, jeżeli w danym roku podatkowym podatnik wygeneruje stratę, o taką nadwyżkę kosztów powinien powiększyć koszty poniesione w kolejnym roku podatkowym. Straty poniesione z kryptowalut nie mogą być kompensowane przychodami z innej działalności

ROZLICZENIE PODATKU
Wedle nowej ustawy, w zeznaniu podatkowym – poczynając od zeznania podatkowego za rok 2019 – trzeba umieszczać każdą transakcję dokonaną za pomocą kryptowalut. W zeznaniu musi znaleźć się także informacja o nabyciu kryptowalut. Nowe przepisy obowiązują od początku 2019 r., jednak koszty nabycia kryptowalut poniesione i nierozliczone przed 1 stycznia 2019 r. podatnicy będą zobowiązani wykazać w pierwszym zeznaniu składanym po 1 stycznia 2019 r. (a więc w zeznaniu za 2018 r.). Tak jak już wspomniano wcześniej, w trakcie roku podatkowego, podatnicy nie będą zobowiązani wpłacać zaliczek na podatek dochodowy.

KATALOG PODMIOTÓW OBOWIĄZANYCH

W nowej ustawie rozszerzono także katalog podmiotów obowiązanych do jej stosowania o podmioty prowadzące działalność związaną z wymianą kryptowalut, a także prowadzące w formie elektronicznej zbiór danych identyfikacyjnych, zapewniających osobom uprawnionym możliwość korzystania z jednostek walut wirtualnych, w tym przeprowadzania transakcji ich wymiany.

PODSUMOWANIE

Istnieją osoby, dla których kryptowaluta to pojęcie nie do końca zrozumiałe lub wręcz abstrakcyjne.  Pomimo to, wirtualna waluta ma już na świecie ugruntowaną pozycję i cieszy się niesłabnącą popularnością. Po 10 latach od pojawienia się kryptowalut, idąc za przykładem innych państw (takich jak np. Czechy czy Finlandia), także w Polsce wprowadzono przepisy, dzięki którym w końcu wiadomo, jak rozliczać się z kryptowalut. I choć obowiązujące od nowego roku regulacje dotyczące kryptowalut nie uwzględniają niektórych, istotnych kwestii, a część z nich nadal jest nieprecyzyjna, to i tak jest to pierwszy, duży krok do stworzenia spójnego systemu podatkowego w tym zakresie.

Źródło: Kancelaria prawnicza Kruk i Wspólnicy