Wojska Obrony Cyberprzestrzeni potrzebują rekrutów. Nowa inicjatywa MON rozwiąże problem?

Nowa instytucja będzie podporządkowana Ministrowi Obrony Narodowej za pośrednictwem Dyrektora Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni i zlokalizowana na terenie WAT oraz kompleksu wojskowego nr 2147 w Wałczu. Jej zadaniem będzie szkolenie żołnierzy i pracowników RON stricte na potrzeby polskiej armii w zakresie szeroko pojętego obszaru: cyber, krypto i IT w oparciu o dedykowany wojskowy cyfrowy poligon – Cyber Range. Główne zadanie Centrum to przygotowanie kadr pod budowane Wojska Obrony Cyberprzestrzeni. Zadanie to ma być zrealizowane do 2022 r. w ścisłej współpracy z ECSC. Za utworzenie WOC odpowiada Dyrektor Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni, gen. bryg. Karol Molenda, będący również pełnomocnikiem MON ds. WOC. 

Minister Obrony Mariusz Błaszczak powiedział, że powołanie ECSC to podążanie wzorem innych państw takich jak USA, Izrael czy Estonia. "Zależało nam na utworzeniu jednostki, która będzie od początku do końca odpowiedzialna za kształcenie ekspertów stricte na potrzeby armii w obszarze cyberbezpieczeństwa i IT. Żadne, nawet najbardziej profesjonalne szkolenia komercyjne nie mogą w pełni zaspokoić potrzeb w tym zakresie, bowiem żadna firma nie ma i nie może mieć pełnej wiedzy na temat wojskowych zasobów, systemów i kompetencji" - dodał minister. 

"Tak, jak inne wojska i cyberżołnierze muszą mieć swój poligon. ECSC będzie właśnie takim poligonem. To miejsce, w którym będą mogli kształcić się i trenować, dzięki czemu będą coraz skuteczniejsi" – tłumaczył gen. bryg. Karol Molenda. Dyrektor NCBC  zaznaczył że ECSC będzie w pierwszej kolejności odpowiedzialne za szkolenie ekspertów z nadzorowanej przez niego instytucji, a w przyszłości także żołnierzy i pracowników WOC. Centrum stanie się w ten sposób jednym z najważniejszych ogniw w systemie bezpieczeństwa państwa poprzez szkolenie najwyższej klasy ekspertów, pełniących zasadnicze role w strukturach odpowiedzialnych za obronę cyberprzestrzeni na wszystkich poziomach struktury polskiej armii.

Powołanie ECSC jest elementem strategii MON w zakresie rozwoju obszaru cyberbezpieczeństwa. Wcześniej dokonano konsolidacji i wzmocnienia rozproszonych struktur organizacyjnych resortu poprzez połączenie Narodowego Centrum Kryptologii i Inspektoratu Informatyki. Rozbudowa potencjału w obszarze cyberprzestrzeni znalazła się także w planie modernizacji technicznej sił zbrojnych i stanowi jeden z priorytetów resortu obrony narodowej. W lutym 2019 r. resort obrony narodowej przedstawił także koncepcję budowy Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni oraz pakiet działań związanych z rozwojem zdolności ministerstwa w zakresie cyberbezpieczeństwa. Dzięki temu pogłębiona została współpraca ekspertów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo teleinformatyczne i wsparcie kryptologi.

Centrum nie zamyka się tylko na instytucje wojskowe i realizację szkoleń wyłącznie w oparciu o dedykowane systemy (w tym niejawne) oraz urządzenia tworzone specjalnie na potrzeby armii, ale planuje także szeroką współpracę z międzynarodowymi firmami, które dostarczają oprogramowanie i sprzęt Z ich urządzeń korzysta cały rynek, a więc również potencjalni adwersarze Polski w cyberprzestrzeni. 

Współpraca z przemysłem i uczelniami

W dniu inauguracji ECSC zawarło porozumienia z wiodącymi firmami z sektora IT – CISCO oraz Microsoft. Dotyczy ono w szczególności rozwoju oferty szkoleniowej Centrum w oparciu o produkty edukacyjne i platformy szkoleniowe, których twórcami są ww. koncerny.

Współpraca została także zainicjowana z Wojskową Akademia Techniczną w Warszawie,  kształcącą studentów w obszarach szeroko rozumianego cyberbezpieczeństwa, IT i kryptologii w Polsce. WAT i ECSC określą zasady współpracy z uwzględnieniem zabezpieczenia logistycznego i administracyjnego. ECSC podpisało również porozumienie z Brygadą Wsparcia Dowodzenia Wielonarodowego Korpusu Północny-Wschód.

Dyrektor Centrum Paweł Dziuba podkreślił,  że instytucja zamierza współpracować z narodowymi strukturami wojskowymi i szkołami związanymi z resortem obrony narodowej na podstawie różnego rodzaju listów intencyjnych czy umów. Ponadto podkreślił, że ECSC nie zamyka się jedynie na rozwiązania wojskowe i zamierza  realizować współpracę z firmami o ugruntowanej pozycji na rynku usług i produktów z obszaru IT.  Porozumienie uściśla reguły funkcjonowania Wydziału Szkoleń Specjalistycznych ECSC zlokalizowanego w Wałczu, na terenie kompleksu wojskowego 100. batalionu łączności. Precyzuje też m.in. kwestie organizacji i realizacji kursów, w tym zasady użytkowania pomieszczeń przez Wydział zamiejscowy ECSC oraz uzgadnianie terminów i harmonogramów zajęć prowadzonych w salach wykładowych, które są współużytkowane przez obie Strony porozumienia. Przedmiotem podjętych ustaleń jest także współpraca w zakresie zabezpieczenia logistycznego i administracyjnego, wsparcia teleinformatycznego oraz obsługi kancelaryjnej z uwzględnieniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.

Pierwsze szkolenia ECSC

Pierwsze szkolenia przeprowadzane przez ECSC dotyczyły konfiguracji i administrowania sieciami komputerowymi z uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa sieci. Realizowane są one równolegle w salach szkoleniowych (laboratoriach) ECSC w Warszawie oraz w Wałczu. Wkrótce w Centrum Eksperckim rozpoczną się kolejne kursy wychodzące naprzeciw potrzebom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Kolejność uruchomienia kursów i ich tematyka wynika z opracowanych ścieżek szkoleń obejmujących zintegrowane pakiety szkoleniowe. Dzięki temu szkoleni etapami, stopniowo i systematycznie żołnierze nabywają coraz wyższe kwalifikacje, aż do osiągnięcia poziomu eksperckiego.

Przyszłość ECSC

Pod koniec 2021 roku Centrum powinno mieć możliwość przeprowadzania szkoleń specjalistycznych. W tym celu trzeba zbudować zespoły eksperckie w ECSC oraz przygotować odpowiednią infrastrukturę do prowadzenia szkoleń na potrzeby NCBC, wojsk operacyjnych i WOT. Następnie ma rozpocząć się działalność szkoleniowa w obszarze teleinformatyki i cyberbezpieczeństwa oraz skonfigurowane zostanie środowisko szkoleniowe do prowadzenia ćwiczeń, treningów i gier wojennych.

W latach 2022-2023 zakłada się, że Centrum osiągnie pełną zdolność do prowadzenia szkoleń specjalistycznych dla zainteresowanych podmiotów spoza Ministerstwa Obrony Narodowej, szczególnie tych funkcjonujących w ramach systemu bezpieczeństwa narodowego. Planuje się również rozbudowę i włączenie w system kursów oraz szkoleń, platformy e-learningowej, a także prowadzenie warsztatów, ćwiczeń, treningów i gier wojennych w obszarze cyberbezpieczeństwa. Zakłada się też zainicjowanie  i rozwój współpracy oraz wymiany doświadczeń na szczeblu krajowym (np. uczelnie) i międzynarodowym (NATO, UE).

Ostatni etap przedstawiony na stronie ECSC zakłada, że od 2024 roku będzie miał miejsce dalszy rozwój współpracy krajowej i międzynarodowej, m.in. w zakresie kierunków badań naukowych oraz analiz eksperckich w obszarze szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa. Zostanie również przygotowane i utrzymane środowisko do prowadzania i wsparcia procesu certyfikacji Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. Nastąpi także  rozwój i umacnianie relacji międzynarodowych dotyczących aspektów cyberbezpieczeństwa poprzez organizację wspólnych warsztatów i konferencji.

Wojska Obrony Cyberprzestrzeni nie zostaną powołane, jeżeli nie uda się zebrać odpowiedniej liczby rekrutów. Jest to niewątpliwe bardzo trudne zadanie, ponieważ popyt na ekspertów ds. cyberbezpieczenstwa znacznie przewyższa podaż, a wojska, jak również sektor publiczny, nie są w stanie zaoferować konkurencyjnych zobowiązań finansowych. Dlatego inicjatywy takie jak ECSC mogą okazać się pomocne.

AK/ECSC