MON wziął się za AI. Wojsko jej użyje, ale są pewne warunki

Na łamach CyberDefence24.pl szczegółowo omawiamy strategię Ministerstwa Obrony Narodowej w zakresie możliwości i potencjału wykorzystania sztucznej inteligencji w Siłach Zbrojnych („Resortowa strategia sztucznej inteligencji do roku 2039”). Dziś już nikt nie ma wątpliwości, że to krytyczna technologia dla przyszłych konfliktów, których przebieg będzie zależał od odpowiedniego, ale i odpowiedzialnego jej użycia.

Szanse i zagrożenia, jakie - zdaniem resortu obrony - niesie z sobą AI, opisywaliśmy w tym materiale, a także wizję i cele, jakie stawia przed sobą MON na kolejnych 15 lat. Warto jednak wziąć pod uwagę także kierunki interwencji, jakie muszą zostać podjęte, aby plan się powiódł.

Niezbędne jest przeprowadzenie szeregu prac przygotowawczych dotyczących przygotowania danych, uzyskania wiedzy i kompetencji, dostosowania prawa oraz obowiązujących procesów i procedur, rozwoju technologii i infrastruktury teleinformatycznej oraz wzmocnienia ekosystemu AI.
Ministerstwo Obrony Narodowej

Podstawą jest zastosowanie AI zgodnie z przepisami prawa krajowego i międzynarodowego, w tym z postanowieniami międzynarodowego Prawa Humanitarnego Konfliktów Zbrojnych. W dokumencie wskazano też na aspekty etyczne w podejmowaniu decyzji oraz kwestię odpowiedzialności dowódców.

W Siłach Zbrojnych RP mają zostać zapewnione warunki do: rozliczalności decyzji oraz realizacji zadań w ramach łańcucha dowodzenia i kierowania; zbalansowania ryzyka z możliwymi do osiągnięcia korzyściami; minimalizacji ryzyka ewentualnego stronniczego działania lub nieprzewidywalnego zachowania wykorzystywanych systemów AI.

Do spełnienia wszystkich tych warunków niezbędne jest zatem wdrożenie „odpowiednich środków kontroli”.

Trzy cele operacyjne

Wyszczególniono trzy cele operacyjne, które są bezpośrednio związane z kierunkiem interwencji, jakie zostaną podjęte przez resort.

Po pierwsze, przygotowanie do implementacji AI w resorcie. W tym zakresie potrzebne jest zapewnienie wymaganej wiedzy i kompetencji; dostosowanie infrastruktury informatycznej; zapewnienie dostępu do zaufanych i zweryfikowanych danych; dostosowanie przepisów prawa i procedur operacyjnych oraz struktur organizacyjnych.

Po drugie, skalowalne wdrożenie sztucznej inteligencji. Jako kierunki wymaganej interwencji obrano: zbudowanie zaufania do technologii; promowanie innowacyjności, rozwój koncepcji i eksperymentowania; wdrażanie zdolności AI; budowanie wzajemnego zaufania pomiędzy resortem a partnerami; rozwijanie współpracy w ramach ekosystemu AI; usuwanie barier we współpracy z przemysłem oraz środowiskami akademickimi i naukowymi; rozwijanie współpracy z krajowymi instytucjami rządowymi oraz współpracy międzynarodowej.

Trzecim celem operacyjnym ma być ochrona strategicznych zasobów i rozwiązań. Do tego konieczne jest podjęcie działań w kierunku: ochrony systemów AI i krytycznych technologii; przeciwdziałania rozpowszechnianiu AI i kontrola zbrojeń.

Sztuczna inteligencja. Rekomendacje

MON uważa, że aby „odpowiedzialnie i efektywnie” wdrożyć rozwiązania oparte o AI, potrzeba systemowego i spójnego podejścia do realizowanych działań. Stąd trzeba utworzyć struktury wykonawcze i zarządcze, które zajmą się planowaniem, nadzorowaniem oraz realizacją projektów w tym zakresie.

W lipcu br. informowaliśmy, że powstanie Centrum Implementacji Sztucznej Inteligencji (CISI), które będzie odrębną jednostką wojskową, podlegającą pod dowódcę DKWOC, gen. dyw. Karola Molendę.

Zdaniem resortu konieczne są kompleksowe plany pod kątem transformacji cyfrowej oraz w zakresie zarządzania danymi i ich wykorzystania, które odpowiedzą na rosnące wyzwania.

Wśród rekomendacji działań koniecznych do podjęcia, przygotowanych przez MON, znalazły się:

• określenie potrzeb dotyczących zapewnienia wiedzy i kompetencji wymaganych do rozwoju i wykorzystania systemów AI w zakresie rekrutacji i szkolenia kadr;
• dokonanie przeglądu potrzeb i wymagań dotyczących implementacji AI w zdolnościach sił zbrojnych;
• określenie potrzeb w zakresie rewizji regulacji prawnych oraz obowiązujących w resorcie polityk, procesów i procedur;
• zdefiniowanie potrzeb w zakresie rozwoju resortowej infrastruktury cyfrowej;
• dokonanie analizy stanu prawnego, procedur i procesów w aspekcie wykorzystania systemów AI w zastosowaniach wojskowych;
• utworzenie dedykowanych dla obszaru sztucznej inteligencji struktur organizacyjnych.

Dodatkowo ma zostać opracowany dokument wykonawczy, który skupi się na harmonogramie poszczególnych działań, określi kamienie milowe oraz wskaźniki mierzenia efektywności.

Strategia Cyfryzacji Państwa

Strategia MON to nie jedyny dokument, jaki ukazał się w ostatnim czasie ukazujący, jak państwo ma radzić sobie z nowymi, technologicznymi wyzwaniami.

Ministerstwo Cyfryzacji kilkanaście dni temu przedstawiło Strategię Cyfryzacji Państwa - kompleksowe opracowanie, które dotyczy wielu aspektów transformacji cyfrowej, w tym pod kątem AI. Materiały na ten temat znajdziecie tutaj.

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].