#CyberWojska Czarnogóry – skromny zespół na natowskim poziomie
Autor. Dr Aleksander Olech
W sierpniu 2022 roku Czarnogóra padła ofiarą poważnego cyberataku, który sparaliżował znaczną część infrastruktury cyfrowej administracji publicznej. Operacja, którą przypisuje się Rosji była podstawą dla rozwoju narodowych zdolności w obszarze cyberwojsk oraz rozpoczęcia dyskusji o powołaniu wyspecjalizowanej agencji cyberbezpieczeństwa. Mimo ograniczonych zasobów, państwo konsekwentnie angażuje się w inicjatywy regionalne i międzynarodowe – również w ramach NATO – by budować fundamenty pod przyszłe cyberwojska.S
Atak z 2022 roku znacząco zakłócił funkcjonowanie administracji publicznej. W jego następstwie Czarnogóra rozpoczęła prace nad modyfikacją przepisów oraz analizą możliwości powołania nowej Agencji ds. Cyberbezpieczeństwa. Mimo braku wojskowych cyberstruktur, kraj ten uczestniczy w działaniach UE i NATO, a także podejmuje własne kroki, m.in. poprzez realizację postanowień strategii cyberbezpieczeństwa 2022-2026.
Kluczowe znaczenie ma również współpraca z Francją i Słowenią przy tworzeniu regionalnego centrum WB3C w Podgoricy.
Czytaj też
Czarnogóra, choć nie ma cyberwojsk, jest zaangażowana
Czarnogóra przyjęła pierwszą ustawę o bezpieczeństwie informacji w 2010 roku, a w 2012 powołała CSIRT – strukturalnie cywilny, lecz współpracujący z instytucjami obronnymi.
Do tej pory nie utworzono stricte wojskowej jednostki w domenie cyber, jednak w Ministerstwie Obrony funkcjonuje Biuro ds. Cyberbezpieczeństwa i Biuro Operacji Cybernetycznych. Czarnogórskie Siły Zbrojne biorą też udział w ćwiczeniach NATO, takich jak Cyber Coalition 2023 i Steadfast Defender 2024.
Rozważano powołanie Agencji Cyberbezpieczeństwa, która miałaby odpowiadać za infrastrukturę pozapaństwową, jednak projekt został wstrzymany z uwagi na ryzyko dublowania kompetencji z CSIRT oraz zagrożenia polityzacji.
Czytaj też
Obecne zdolności – skromny zespół specjalistów
Czarnogóra nie posiada cyberwojsk w klasycznym rozumieniu – brak jest zarówno dowództwa cyber, jak i samodzielnej doktryny wojskowej. W strukturze Ministerstwa Obrony funkcjonuje obecnie 17 osób odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo (w tym doradca ds. CCDCOE), z planem zwiększenia tej liczby do 20 do 2026 roku.
CSIRT liczy obecnie 16 oficerów – z planowanym rozszerzeniem do 24. Choć skala jest niewielka, to dynamika wzrostu i ukierunkowanie na interoperacyjność z NATO wskazują na systematyczne wzmacnianie tej sfery.
Czarnogóra, mimo ograniczeń kadrowych i finansowych, nie pozostaje bierna wobec rosnących zagrożeń w cyberprzestrzeni. Choć nadal nie posiada formalnych cyberwojsk, jej działania – zarówno legislacyjne, jak i organizacyjne – wpisują się w europejskie i natowskie standardy.
Budowa zdolności odbywa się przez współpracę międzynarodową, inwestycje w ludzi i strukturalne wzmacnianie pionów odpowiedzialnych za cyberprzestrzeń. W kolejnych latach kluczowe będzie przekucie strategii i współpracy w rzeczywiste zdolności operacyjne.
Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].
Cyfrowy Senior. Jak walczy się z oszustami?