Ukraina zamyka dostęp do rosyjskich serwisów

Decyzja prezydenta Poroszenki jest częścią dużego pakietu ukraińskich sankcji nałożonych na Rosję. Zakaz dostępu obejmuje takie serwisy, jak: VKontakte znane inaczej jako VK, który uchodzi za wschodnioeuropejską wersję Facebooka. W wydanym przez siebie oświadczeniu Poroszenko pisze, że wzywa wszystkich Ukraińców do natychmiastowego rezygnacji z używania rosyjskich serwerów z powodów bezpieczeństwa.

Według prezydenta Ukrainy cyberataki ze strony Federacji Rosyjskiej dokonywane niemal na całym świecie, a w szczególności niedawna interwencja w kampanię wyborczą we Francji, wskazują, że nadszedł czas, aby działać inaczej i silniej. Poroszenko zachęca także swoich zwolenników do śledzenia go na innych, zachodnich portalach społecznościowych, takich jak Twitter, Facebook i Instagram.

Dla serwisu społecznościowego VKontakte Ukraina jest drugim co do wielkości rynkiem po Rosji. Z VK korzysta około 12 milionów Ukraińców każdego miesiąca, co stanowi około 29 procent całej populacji Ukrainy, wynoszącej 42 miliony. Zakaz prezydenta objął także rosyjski serwis społecznościowy Odnoklassniki, który ma 5 milionów użytkowników miesięcznie w największej wyszukiwarce Ukrainy i Rosji - Yandex i w usłudze pocztowej Mail.ru.

Wielu Ukraińcom decyzja prezydenta się nie podoba. zakaz prezydenta w przeciwstawiło się sankcjom. – To tak, jakby twój pies zmarł. To całkowiecie zmieni moje życie – powiedziała opisującemu sprawę The Daily Signal 21 letnia-studentka z Kijowa. Ukraińskie sankcję obejmą 468 spółek rosyjskich i ich spółek zależnych na Ukrainie oraz 1228 osób. Zakazano też dostępu do kilku rosyjskich kanałów telewizyjnych i stron internetowych, w tym NTV, agencji prasowej RIA Novosti i RT (dawniej Russia Today), czyli rosyjskiego dziennika kremlowskiego, który jest nadawany m.in. w USA i niektórych krajach Europy. 

Aleksandr Kulikow, 24 letni prawnik z Kijowa powiedział serwisowi The Daily Signal, że nie sądzi, aby to był dobry pomysł. Znaczenie tego zakazu do w stosunku do norm prawa międzynarodowego jest wątpliwe i nie odpowiada zasadom wolnego społeczeństwa – powiedział Kulikov. VKontakte jest ponadto najbardziej popularną siecią społecznościową  na Ukrainie i reprezentuje cały rynek usług, które użytkownicy stracą jako przedsiębiorcy i konsumenci.

Decyzja o zakazie korzystania na Ukrainie z wybranych rosyjskich serwisów społecznościowych mają zacząć obowiązywać najpóźniej 1 czerwca br. Rzecznik prasowy prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow nazwał ukraińskie sankcje "kolejną manifestacją nieprzyjaznej, krótkowzrocznej polityki wobec Rosji" – cytuje rosyjska agencja prasowa TASS. Według Pieskowa nie ma tak wielu głównych zasobów informacyjnych na Ukrainie, które są popularne w rosyjskojęzycznej przestrzeni.

Dla wielu Ukraińców, szczególnie tych młodszego pokolenia, serwis VKontakte stał się niezbędną częścią ich życia. Jest popularnym środkiem komunikacji i miejscem, gdzie wiele osób znajduje swoją muzykę, organizuje imprezy towarzyskie i reklamuje swoje firmy oraz nawiązuje i utrzymuje kontakty towarzyskie. Np. studenci uniwersytetów korzystają często z czatu grupowego na komunikatorze w celu koordynacji spraw organizacyjnych dotyczących studiów, czy omawiają zadania domowe.

Czytaj też: Teraz Adylkuzz? Świat drży przed nowym cyberatakiem ransomware!

- Blokowanie sieci społecznościowych to porażka Poroszenki – powiedział The Daily Signal Yevhen Semekhin, 30-letni dyrektor ds. public relations w ukraińskim przedsiębiorstwie budowlanym. - On po prostu odwraca uwagę od problemów korupcji na tematy emocjonalne. Moja firma nie będzie cierpiała z powodu blokowania. Ale mam znajomych, którzy zarabiają na handlu poprzez sieci społecznościowe. Poroszenko jest po względem blokowania dobrym studentem Putina – powiedział Semekhin. 

Są jednak także tacy ukraińscy eksperci, którzy chwalą ten ruch prezydenta mówiąc, że jest to działanie o wiele spóźnione. - Jeśli okaże się to możliwe, to będzie to największy wkład w ochronę suwerenności informacji na Ukrainie – mówi Yevhen Fedchenko, dyrektor londyńskiej Szkoły Dziennikarskiej Mohyla i założyciel serwisu informacyjnego StopFake, poświęconego wykrywaniu i ujawnianiu rosyjskiej propagandy w ukraińskich doniesieniach prasowych.

- Już w 2010 roku przestałem korzystać z rosyjskich usług, gdy z mojej poczty zniknęło 300 maili z domeną mail.ru – powiedział ukraiński dziennikarz Vieliczko, mieszkający w Kijowie. Twierdzi także, że jednocześnie usunął profil na serwisie VKontakte, ponieważ nie chciał, aby rosyjskie służby specjalne śledziły jego pogawędki z przyjaciółmi. Vieliczko zaznacza, że rozumie decyzję Rady Bezpieczeństwa Narodowego i jego zdaniem to nie jest atak na prawo do korzystania z rosyjskich sieci społecznościowych, tylko sankcje wobec rosyjskich firm, które zarabiają na Ukraińcach. Jego zdaniem sankcje te  pomogą również przeciwdziałać i utrzymywać kontrolę nad zasobami komputerowymi, które mogą być wykorzystane w cyberwojnie na Ukrainie.

Jest także wielu obywateli Ukrainy, którzy mają do tej sprawy dość obojętny stosunek. I choć zgadzają się z Poroszenką i rządem Ukrainy, że kraj ten musi wzmocnić swoje cyberbezpieczeństwo, to mają wątpliwości, czy ogłoszony we wtorek 16 kwietnia br. zakaz dostępu okaże się rzeczywiście skuteczny.

- Ogólnie rzecz biorąc inicjatywa ta jest poprawna z punktu widzenia bezpieczeństwa narodowego, ale niestety blokowanie nie powstrzyma ukraińskich użytkowników od korzystania z rosyjskich witryn i zasobów ... jest tak wiele sposobów obejścia blokady – mówi Myhaiło Vasyanovicz, 29 letni sekretarz wykonawczy w Ministerstwie Polityki Informacyjnej Ukrainy, Vasyanovicz kieruje ukraińską firmą informatyczną SmartGT, która opracowuje strony internetowe organizacji obywatelskich i charytatywnych oraz grupy społeczeństwa obywatelskiego. Mówi on, że urzędnicy rządowi muszą wyraźnie wyjaśnić Ukraińcom, dlaczego zakaz jest niezbędny dla bezpieczeństwa narodowego. - W warunkach wojny hybrydowej można zabronić używania tych zasobów przez wojskowych, urzędników służby cywilnej, instytucji państwowych, ale z innymi użytkownikami sieci internetowej. Konieczne jest jednak wyjaśnienie, w jaki sposób zebrane informacje rosyjscy hakerzy mogą użyć przeciwko obywatelom Ukrainy – mówi Vasyanovicz.