Akt o usługach cyfrowych. Jest porozumienie w sprawie większej ochrony internautów

Porozumienie polityczne, osiągnięte przez Parlament Europejski i państwa członkowskie Unii Europejskiej w sprawie wniosku dotyczącego Aktu o Usługach Cyfrowych (DSA), zaproponowanego przez Komisję w grudniu 2020 roku oznacza nowy standard obowiązujących zasad dla platform online m.in. w zakresie nielegalnych i szkodliwych treści. Uzytkownicy internetu mają zyskać większą ochronę.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen stwierdziła: „Porozumienie w sprawie ustawy o usługach cyfrowych jest historyczne, zarówno pod względem szybkości, jak i treści. DSA zaktualizuje podstawowe zasady dla wszystkich usług online w UE. Zapewni to, że środowisko internetowe pozostanie bezpieczną przestrzenią, chroniącą wolność wypowiedzi i możliwości dla przedsiębiorstw cyfrowych. Wprowadza w życie zasadę, że to, co jest nielegalne poza internetem, powinno być nielegalne w internecie. Im większy rozmiar (platformy - red.), tym większe obowiązki platform internetowych. Dzisiejsze porozumienie – uzupełniające porozumienie polityczne w sprawie Ustawy o rynkach cyfrowych z zeszłego miesiąca – wysyła silny sygnał: do wszystkich Europejczyków, do wszystkich unijnych przedsiębiorstw i do naszych międzynarodowych odpowiedników” – komentuje Ursula von der Leyen, cytowana w komunikacie Komisji Europejskiej.

Natomiast Margrethe Vestager, europejska komisarz ds. konkurencji oceniła, że: „Dzięki DSA pomagają tworzyć bezpieczne i odpowiedzialne środowisko internetowe". "Platformy powinny w przejrzysty sposób informować o swoich decyzjach dotyczących moderowania treści, zapobiegać rozprzestrzenianiu się niebezpiecznej dezinformacji oraz unikać oferowania niebezpiecznych produktów na rynkach. Dzięki dzisiejszej umowie zapewniamy, że platformy będą rozliczane z ryzyka, jakie ich usługi mogą stanowić dla społeczeństwa i obywateli”.

Z kolei komisarz ds. rynku wewnętrznego, Thierry Breton, skomentował nowe regulacje słowami: „Dzięki DSA kończy się czas wielkich platform internetowych, które zachowują się tak, jakby były >>zbyt duże, by się nimi przejmować<<. DSA ustanawia jasne, zharmonizowane obowiązki dla platform – proporcjonalne do wielkości, wpływu i ryzyka. Powierza Komisji nadzór nad bardzo dużymi platformami, w tym możliwość nakładania skutecznych i odstraszających sankcji do 6 proc. światowych obrotów lub nawet zakazu działania na jednolitym rynku UE w przypadku powtarzających się poważnych naruszeń. Instytucje UE pracowały ramię w ramię w rekordowym czasie, z determinacją i ambicją, aby chronić naszych obywateli w Internecie” – mówi, cytowany w komunikacie.

Nowe ramy dla usług cyfrowych

Jak stwierdza KE, nowe ramy dla DSA opierają się na „poszanowaniu praw człowieka, wolności, demokracji, równości i praworządności. Zrównoważy prawa i obowiązki użytkowników, pośredników internetowych, w tym platform internetowych, jak również bardzo dużych platform internetowych, oraz organów publicznych”.

W praktyce oznacza to m.in. nowe procedury szybszego usuwania nielegalnych treści w internecie, ochronę użytkowników w sieci, a także nowe obowiązki dla właścicieli platform, w zależności od ich roli, rozmiaru i wpływu.

Co oznacza Kodeks Usług Cyfrowych dla użytkownika?

Digital Services Act (DSA) zawiera w praktyce:

• mechanizm umożliwiający użytkownikom łatwe oznaczanie nielegalnych i szkodliwych treści oraz umożliwiający platformom współpracę z tak zwanymi „zaufanymi podmiotami zgłaszającymi”;
• nowe obowiązki dotyczące identyfikowania użytkowników biznesowych na internetowych platformach handlowych;

Nowe środki wzmacniające pozycję użytkowników i społeczeństwa obywatelskiego, w tym:

• możliwość zakwestionowania decyzji platform, dotyczących moderacji treści i dochodzenia zadośćuczynienia za pośrednictwem pozasądowego mechanizmu rozstrzygania sporów lub dochodzenia roszczeń na drodze sądowej;
• zapewnienie dostępu badaczom do kluczowych danych z największych platform oraz zapewnienie dostępu organizacjom pozarządowym, w zakresie dostępu do danych publicznych, aby zapewnić lepszy wgląd w ewolucję zagrożeń internetowych;
• przejrzyste zasady dotyczące m.in. algorytmów wykorzystywanych do polecania treści lub produktów użytkownikom;

Środki oceny i łagodzenia ryzyka, takie jak:

• zobowiązania bardzo dużych platform i wyszukiwarek internetowych do podejmowania działań opartych na analizie ryzyka, w celu zapobiegania nadużyciom ich systemów i poddawania się niezależnym audytom
• mechanizmy szybkiego i skutecznego dostosowania się w związku z kryzysem zagrażającym bezpieczeństwu publicznemu lub zdrowiu publicznemu
• nowe gwarancje ochrony nieletnich i ograniczenia wykorzystywania wrażliwych danych osobowych do tzw. ukierunkowanej (targetowanej - red.) reklamy
• wzmocniony nadzór i egzekwowanie zasad przez Komisję w przypadku bardzo dużych platform internetowych.

Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę podlega obecnie formalnemu zatwierdzeniu przez oba podmioty. Po przyjęciu DSA będzie miała bezpośrednie zastosowanie w całej UE od 1 stycznia 2024 roku.

Obok DSA, drugą sztandarową regulacją unijną, której celem jest zmiana krajobrazu rynku usług i produktów cyfrowych jest Digital Markets Act, czyli Akt o rynku cyfrowym. Więcej na ten temat piszemy w tym materiale.

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.