Polityka i prawo
Ukraińcy uczą dzieci wykrywać dezinformację. Efekty są zdumiewające
Od pięciu lat trwa na Ukrainie konflikt zbrojny pomiędzy siłami rządowymi a wspieranymi przez Rosję separatystami, którego jednym z kluczowych elementów są kampanie dezinformacyjne i propaganda. Dlatego też, w ukraińskich szkołach wprowadzono nauczanie z zakresu oceny oraz analizy informacji publikowanych przez media.
Raport opracowany przez globalną organizację zajmującą się powszechną edukacją IREX podkreśla, że uczniowie klas ósmych i dziewiątych są w stanie lepiej identyfikować fałszywe informacje oraz mowę nienawiści po tym, jak włączono do programu nauczania zajęcia podnoszące umiejętności korzystania z mediów.
Według statystyk przedstawionych w raporcie, młodzi Ukraińcy objęci programem dwukrotnie częściej wykrywali przejawy nienawiści i o 18% lepiej wykrywali fake newsy niż pozostali uczniowie.
Program „The Listen to Discern” jest finansowany przez ambasady USA i Wielkiej Brytanii na Ukrainie. Został on przetestowany w 50 różnych szkołach, w tym w niestabilnym Mariupolu, który był obszarem operacji w początkowej fazie wojny.
Pomiędzy wrześniem a grudniem 2018 roku uczniowie mogli przeanalizować podczas zajęć m.in. materiały wideo oraz informacje tekstowe dotyczące kampanii wyborczych. Lekcje były przeprowadzane w taki sposób, że młodzi Ukraińcy nie zdawali sobie sprawy z faktu, iż są objęci specjalistycznym szkoleniem z zakresu umiejętności korzystania z mediów.
„Pokazujemy, jak dane zdjęcie może zostać wyjęte z filmu, a następnie po dołączeniu określonych napisów może zmienić swoje znaczenie w taki sposób, aby było adekwatne do danego konfliktu lub sytuacji” – mówi Mehri Druckman, przedstawicielka IREX na Ukrainie. Dzięki lekcjom uczniowie nauczyli się dokładnie sprawdzać materiały, które mogły zostać zmanipulowane.
Według specjalistów IREX dzieci, które zostały objęte nowym programem nauczania lepiej radziły sobie ze wszystkimi umiejętnościami analizy medialnej, w tym rozróżniania faktów i opinii, identyfikowania mowy nienawiści oraz wykrywania luk w publikowanych informacjach.
Co ciekawe, dziewczynki zdobyły większe umiejętności niż chłopcy. „Dziewczęta lepiej oddzieliły fakty od opinii i posiadają większe umiejętności analityczne oraz wiedzę medialną” – wskazuje Mehri Druckman. – „Dlaczego? Sami próbujemy to zrozumieć” – dodaje.
IREX rozpoczął program „The Listen to Discern” na Ukrainie w 2015 roku, po aneksji Krymu przez Rosję. Początkowo specjaliści uczyli dorosłych w całym kraju. Szkolenia odnosiły się do sprawnego wykrywania dezinformacji oraz propagandy. W następnych latach programem zostali objęci młodzi Ukraińcy.
W planie IREX jest wdrożenie programu w około 650 szkołach do 2021 roku. „Często miejsca, które są najbardziej narażone (przyp. red. na dezinformację), są miejscem, w którym duże podziały społeczne są aktywnie wykorzystywane przez złych aktorów” – podkreśla Mike Caulfield, przedstawiciel American Association of State Colleges and Universities.
