100 tys. zł kary dla Głównego Geodety Kraju za naruszenie RODO

Jak czytamy w oficjalnym komunikacie UODO, Główny Geodeta Kraju (GGK) został zobowiązany do dostosowania operacji przetwarzania danych osobowych do przepisów RODO poprzez zaprzestanie udostępniania na portalu GEOPORTAL2 (www.geoportal.gov.pl) danych osobowych w zakresie numerów ksiąg wieczystych pozyskanych z ewidencji gruntów i budynków (prowadzonej przez starostów).

Główny Geodeta Kraju blokował kontrolę?

Prezes UODO podjął decyzję o przeprowadzeniu czynności kontrolnych u Głównego Geodety Kraju na początku marca 2020 r. - czytamy w komunikacie. 

Jak podkreślono, GGK udaremnił możliwość zbadania legalności publikowania na GEOPORTAL2 informacji o numerach ksiąg wieczystych a w toku kontroli miał udostępnić jedynie dokumentację określającą środki organizacyjne zastosowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa danych oraz dowody potwierdzające wyznaczenie inspektora ochrony danych. W rezultacie w tej sprawie Prezes UODO nałożył na GGK administracyjną karę pieniężną. Mimo odmowy przeprowadzenia kontroli, GGK złożył jednak zeznania, które posłużyły za materiał dowodowy w niniejszym postępowaniu.

Ze złożonych przez GGK zeznań, jak informuje UODO, wynika,  że podmiot ten publikuje informacje pozyskane z ewidencji gruntów i budynków (w tym numery ksiąg wieczystych) z 90 starostw powiatowych jedynie na podstawie zawartych z nimi porozumień.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. a RODO, dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której te dane dotyczą. Dane są przetwarzane zgodnie z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy spełniony jest co najmniej jeden z warunków wskazanych w art. 6 RODO - podkreślił UODO w komunikacie.

GGK, w opinii Urzędu, w trakcie przeprowadzonego postępowania nie wskazał przepisu prawa, który stanowiłby podstawę prawną jego działania. Co więcej,  żaden z przepisów regulujących kwestie związane z działalnością Głównego Geodety Kraju nie pozwala na udostępnianie przez niego w ramach GEOPORTAL2 danych pozyskanych ze starostw.

W ocenie Prezesa UODO, Główny Geodeta Kraju, zdając sobie sprawę z braku wyraźnej podstawy prawnej do przetwarzania numerów ksiąg wieczystych, zawarł porozumienia ze starostami, na postawie których pozyskał informacje z ewidencji gruntów i budynków (w tym numerów ksiąg wieczystych) prowadzonych przez starostów celem ich publikacji na GEOPORTAL2. Organ nadzorczy uznał, że porozumienia te dotyczyły tworzenia i utrzymywania wspólnych elementów infrastruktury technicznej przeznaczonej do przechowywania i udostępniania określonych zbiorów danych, nie stanowiły one natomiast podstawy prawnej do udostępniania danych, w tym numerów ksiąg wieczystych. Podstawa taka musi wynikać z powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Mając na uwadze powyższą argumentacje, Prezes UODO uznał, że doszło do udostępniania danych osobowych w postaci numerów ksiąg wieczystych na GEOPORTAL2 bez podstawy prawnej. Takie działanie skutkuje naruszeniem przez Głównego Geodetę Kraju art. 5 ust. 1 lit. a oraz art. 6 ust. 1 RODO. W doktrynie prawa reprezentowane jest stanowisko, że udostępnianie danych osobowych ze zbiorów publicznych wobec braku wyraźnej podstawy prawnej odnoszącej się do operacji udostępniania jest niezgodne z prawem.

Numery ksiąg są danymi osobowymi

Jak podkreślił UODO, bezsprzeczny jest fakt, że numery ksiąg wieczystych przetwarzane w serwisie www.geoportal.gov.pl stanowią dane osobowe. Zgodnie z RODO „dane osobowe” oznaczają wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej („osobie, której dane dotyczą”); możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej.

Zakres ujawnianych w księdze wieczystej danych osób fizycznych obejmuje m.in. imiona, nazwiska, imiona rodziców, numer PESEL, adres nieruchomości. Opublikowanie takich danych pozwala na zidentyfikowanie osoby, której dane są zawarte w księdze wieczystej. Poprzez opublikowanie numerów ksiąg wieczystych na Geoportal2, dostęp do zawartych w nich informacji może uzyskać każdy zainteresowany użytkownik Internetu. Tego typu sytuacja może narazić bardzo dużą liczbę osób (których dane dotyczą) na kradzież ich tożsamości.

Nakładając karę pieniężną, organ nadzorczy wziął pod uwagę nie tylko wagę naruszenia, jego charakter oraz czas trwania, ale także umyślny charakter działania - podkreślił urząd w komunikacie.

Informacja prasowa UODO / SG