Unijny akt o cybersolidarności. Ważny krok dla cyberbezpieczeństwa

Akt o cybersolidarności (Cyber Solidarity Act) ma poprawiać zdolności w Unii Europejskiej do zwiększenia odporności i reakcji Europy na cyberzagrożenia, przy jednoczesnym wzmocnieniu współpracy. Ma przyczynić się do zapewnienia bezpiecznej cyberprzestrzeni dla obywateli i firm oraz do ochrony podmiotów krytycznych i usług kluczowych, takich jak szpitale i usługi użyteczności publicznej.

"Przedstawiony dziś pakiet dotyczący cyberbezpieczeństwa pokazuje, w jaki sposób, działając w duchu solidarności, możemy budować infrastrukturę, umiejętności i zdolności, których potrzebujemy, aby stawić czoła naszemu wspólnemu rosnącemu zagrożeniu dla cyberbezpieczeństwa" - komentowała Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza ds. Europy na miarę ery cyfrowej.

Unijny akt o cybersolidarności ma też wzmocnić solidarność na szczeblu unijnym, by lepiej wykrywać incydenty, przygotowywać się do nich, reagować - poprzez utworzenie "europejskiej tarczy cyberbezpieczeństwa" i mechanizmu reagowania cyberkryzysowego.

Europejska tarcza cyberbezpieczeństwa ma polegać na ogólnoeuropejskej infrastrukturze, która będzie się składać z krajowych i transgranicznych centrów monitorowania bezpieczeństwa (SOC) w całej UE. Ich zadaniem będzie wykrywanie cyberzagrożeń i reagowanie na nie, wykorzystywanie najnowocześniejszych technologii, takich jak sztuczna inteligencja (AI) i zaawansowanych analiz danych - do wykrywania i rozpowszechniania ostrzeżeń na temat cyberzagrożeń i cyberincydentów. Z kolei organy i właściwe jednostki mają skuteczniej i efektywniej reagować na poważne incydenty.

"Przedstawiamy wniosek w sprawie europejskiej tarczy cyberbezpieczeństwa. Aby skutecznie wykrywać cyberzagrożenia na dużą skalę, reagować na nie i przezwyciężać ich skutki, musimy dokonać pilnych i znacznych inwestycji w zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa. Akt o cybersolidarności stanowi kluczowy krok w naszym dążeniu do osiągnięcia tego celu" - komentował zmiany Thierry Breton, komisarz do spraw rynku wewnętrznego UE.

Takie centra mogą rozpocząć działalność na początku 2024 roku. Na etapie przygotowawczym europejskiej tarczy cyberbezpieczeństwa w kwietniu 2023 r. Komisja wybrała - w ramach programu „Cyfrowa Europa” - trzy konsorcja transgranicznych centrów monitorowania bezpieczeństwa (SOC), skupiające organy publiczne z 17 państw członkowskich i Islandii.

Unijny akt o cybersolidarności obejmuje również stworzenie mechanizmu reagowania cyberkryzysowego, by zwiększyć gotowość i zdolność reagowania na incydenty w UE.

Dzięki temu UE ma wspierać:

• działania w zakresie gotowości, w tym testowanie podmiotów w wysoce krytycznych sektorach (takich jak np. opieka zdrowotna, transport, energia itp.) pod kątem potencjalnych podatności, w oparciu o wspólne scenariusze ryzyka i metody;
• utworzenie nowej unijnej rezerwy cyberbezpieczeństwa - składającej się ze usług reagowania na incydenty świadczonych przez zaufanych dostawców, gotowych do interwencji na wniosek państwa członkowskiego lub instytucji, organów i agencji Unii - w przypadku znaczącego cyberincydentu lub na dużą skalę;
• zapewnienie wsparcia finansowego na rzecz wzajemnej pomocy, w przypadku gdy państwo członkowskie mogłoby zaoferować wsparcie innemu państwu członkowskiemu.

Dodatkowo obecny ma być mechanizm przeglądu cyberincydentów, by zwiększyć odporność Unii. Chodzi o przegląd i ocenę znaczących lub cyberincydentów na dużą skalę po ich wystąpieniu, wyciągnięcie wniosków i - w stosownych przypadkach - wydanie zaleceń, które mają poprawić poziom cyberbezpieczeństwa całej UE.

Całkowity budżet na wszystkie działania w ramach unijnego aktu o cybersolidarności wynosi 1,1 mld euro, z czego około 2/3 zostanie sfinansowane przez UE w ramach programu „Cyfrowa Europa”.

Akademia Umiejętności w cyberbezpieczeństwie

Komisja przedstawiła również Akademię Umiejętności w dziedzinie cyberbezpieczeństwa w ramach Europejskiego Roku Umiejętności 2023. Jej celem jest skoordynowane podejście do zlikwidowania luki talentów w branży cyberbezpieczeństwa. Akademia ma zgromadzić już istniejące inicjatywy (prywatne i publiczne), których celem jest promowanie umiejętności w zakresie cyberbezpieczeństwa, udostępni je na platformie internetowej - co ma poprawić dostęp do nich i świadomość ich istnienia, a przez to przyczyni się do zwiększenia liczby wykwalifikowanych specjalistów w tej dziedzinie w UE.

Początkowo Akademia będzie prowadzona online na platformie Komisji na rzecz umiejętności cyfrowych i miejsc pracy. Osoby zainteresowane karierą w dziedzinie cyberbezpieczeństwa będą mogły znaleźć możliwości finansowania, szkolenia i certyfikacji z całej UE - w jednym miejscu online. Dodatkowo zainteresowani będą mogli oferować szkolenia i certyfikację w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Akademia ma oferować wspólną przestrzeń dla środowisk akademickich, organizatorów szkoleń i sektora, pomagając im koordynować programy edukacyjne, szkolenia, finansowanie i monitorować rozwój rynku pracy w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.

Systemy certyfikacji dla zarządzanych usług w zakresie bezpieczeństwa

Komisja Europejska zaproponowała także zmianę aktu o cyberbezpieczeństwie, aby umożliwić przyjęcie w przyszłości europejskich systemów certyfikacji „zarządzanych usług w zakresie bezpieczeństwa”, czyli krytycznych i wrażliwych usług świadczonych przez dostawców usług w zakresie cyberbezpieczeństwa (reagowanie na incydenty, testy penetracyjne, audyty bezpieczeństwa i doradztwo w zakresie bezpieczeństwa). Ma to pomóc przedsiębiorstwom i innym organizacjom w zapobieganiu cyberincydentom, ich wykrywaniu, reagowaniu na nie lub usuwaniu ich skutków.

Co dalej?

Parlament Europejski i Rada przeanalizują obecnie proponowane rozporządzenie w sprawie unijnego aktu o cybersolidarności, a także ukierunkowaną zmianę aktu o cyberbezpieczeństwie.

Natomiast Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa zorganizuje wspólne zamówienia na narzędzia i infrastrukturę z wybranymi transgranicznymi centrami monitorowania bezpieczeństwa w celu budowania zdolności w zakresie wykrywania cyberbezpieczeństwa.

Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) i Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa mają kontynuować nad wdrożeniem Akademii Umiejętności w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa, w ścisłej współpracy z Komisją i państwami członkowskimi.

Akt o cybersolidarności ma być odpowiedzią na apel państw członkowskich o wzmocnienie cyberodporności UE.

/NB

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected].