Jak skutecznie chronić infrastrukturę krytyczną w dobie cyberataków?

• Seria ISA/IEC 62443 to globalny standard cyberbezpieczeństwa dla systemów automatyki przemysłowej (OT/ICS), uznany przez ONZ, NATO i UNECE za horyzontalny model ochrony infrastruktury krytycznej.
• Koncepcja Defense in Depth buduje wielowarstwową strategię bezpieczeństwa — od komponentów technicznych po procesy i kulturę organizacyjną.
• W 2025 roku liczba cyberataków na systemy OT (Operational Technology) wzrosła o 38% rok do roku, a 61% incydentów dotyczyło pośrednich łańcuchów dostaw.

Materiał sponsorowany

ISA/IEC 62443 – fundament bezpieczeństwa OT w erze konwergencji IT/OT

Standard ISA/IEC 62443 powstał jako odpowiedź na gwałtowny rozwój automatyki przemysłowej i związane z tym ryzyka cybernetyczne. Dziś, w 2025 roku, to nie tylko zbiór dokumentów technicznych, lecz kompletny system zarządzania bezpieczeństwem operacyjnym w środowiskach przemysłowych. Obejmuje zarówno wymagania wobec organizacji, jak i procesów, produktów, dostawców oraz integratorów.

ISA/IEC 62443 uzyskał status standardu horyzontalnego IEC, co oznacza, że może być stosowany w każdej branży – od energetyki, przez automatykę budynkową, po transport i medycynę. Coraz częściej stanowi również podstawę przetargów publicznych oraz wymagań audytowych w ramach krajowych strategii cyberbezpieczeństwa (np. NIS2 i CRA).

ISA/IEC 62443 jest dziś tym dla przemysłowego OT, czym ISO 27001 było dla IT dekadę temu. To wspólny język bezpieczeństwa i zestaw praktyk, które umożliwiają interoperacyjność między różnymi środowiskami, właścicielami i dostawcami.
Michał Płocharski, ekspert ds. bezpieczeństwa IT w firmie Sprint SA

Defense in Depth – wielowarstwowa strategia cyberodporności

Idea Defense in Depth (DiD), czyli „obrony w głąb”, jest jednym z filarów ISA/IEC 62443. W odróżnieniu od klasycznych modeli, które koncentrowały się wyłącznie na zapobieganiu incydentom, Defense in Depth zakłada wielowarstwowe zabezpieczenie zasobów, tak by przełamanie jednej warstwy nie oznaczało kompromitacji całego systemu.

Model DiD obejmuje trzy wymiary bezpieczeństwa:

• techniczny (zabezpieczenia sieciowe, segmentacja, systemy detekcji i izolacji zagrożeń),
• proceduralny (zarządzanie incydentami, polityki dostępu, procesy zmian),
• ludzki (szkolenia, świadomość zagrożeń, odpowiedzialność zespołów OT/IT).

Każda z warstw wprowadza własne bariery: od autoryzacji użytkowników i kontroli tożsamości, przez segmentację stref i korytarzy (zones & conduits), aż po monitoring i detekcję anomalii w ruchu przemysłowym.

Według raportu Dragos OT Cyber Threats 2025, aż 73% ataków na infrastrukturę OT wykorzystywało luki w komunikacji pomiędzy segmentami sieci. Wdrożenie architektury Defense in Depth pozwala na izolację incydentów i ograniczenie skutków ewentualnych naruszeń.

Defense in Depth to nie technologia. To filozofia zarządzania ryzykiem, w której zakładamy, że incydent prędzej czy później się wydarzy – kluczowe jest więc, by jego skutki nie sparaliżowały organizacji.
Michał Płocharski, ekspert ds. bezpieczeństwa IT w firmie Sprint SA

Defense in Breadth – rozszerzenie ochrony na cały ekosystem

Nowym trendem, szczególnie podkreślanym w analizach ISA Global Cybersecurity Alliance (ISAGCA), jest pojęcie Defense in Breadth. To rozszerzenie klasycznej obrony w głąb o wymiar horyzontalny, obejmujący cały ekosystem organizacji, w tym partnerów technologicznych, integratorów i łańcuch dostaw.

W 2025 roku ponad 61% incydentów OT miało źródło w lukach u zewnętrznych dostawców (SANS ICS Survey 2025). Z tego powodu coraz większe znaczenie zyskują certyfikacje ISASecure® (Component Security Assurance, System Security Assurance) oraz Security Development Lifecycle Assurance (SDLA), które weryfikują poziom bezpieczeństwa produktów i procesów dostawców.

Defense in Breadth oznacza również konwergencję IT/OT. Coraz częściej systemy przemysłowe są zintegrowane z chmurą, platformami analitycznymi i systemami ERP. To zwiększa powierzchnię ataku, ale też wymaga ujednolicenia polityk bezpieczeństwa między środowiskami.

Wyzwania bezpieczeństwa OT w 2025 roku

Rok 2025 to moment, w którym cyberzagrożenia wobec infrastruktury krytycznej osiągnęły bezprecedensową skalę. Według raportu ENISA Threat Landscape for ICS 2025, liczba incydentów o charakterze operacyjnym wzrosła o 38% rok do roku, a co trzeci atak dotyczył systemów energetycznych i wodno-kanalizacyjnych.

Nowe wektory ataków obejmują:

• manipulację danymi sensorowymi,
• złośliwe aktualizacje firmware'u urządzeń PLC i RTU,
• atakowanie łańcuchów dostaw oprogramowania OT,
• nadużycia w zdalnych połączeniach serwisowych (VPN, RDP).

Na poziomie strategicznym organizacje stawiają dziś na cyber resilience – odporność operacyjną, a nie tylko ochronę. W praktyce oznacza to wdrożenie ciągłego monitoringu OT, SOC, segmentacji logicznej sieci oraz ćwiczeń red/blue teamowych w środowisku OT.

Ochrona infrastruktury krytycznej to dziś maraton. Firmy, które wdrożyły 62443, lepiej reagują na incydenty, bo mają jasno zdefiniowane procedury, zaawansowany poziom techniczny cyberbezpieczeństwa i zaufanych partnerów w całym łańcuchu dostaw.
Michał Płocharski, ekspert ds. bezpieczeństwa IT w firmie Sprint SA

Od zgodności do kultury bezpieczeństwa

Wdrażanie ISA/IEC 62443 to proces długofalowy. Obejmuje audyt stanu obecnego, plan dojścia do zgodności, a następnie ciągłe doskonalenie. W Polsce standard ten staje się coraz częściej wymogiem w projektach finansowanych ze środków publicznych, szczególnie w energetyce, transporcie i administracji. Od 2026 roku ISA/IEC 62443 będzie rekomendowanym standardem technicznym dla operatorów usług kluczowych w ramach wdrażania dyrektywy NIS2.

W erze rosnącej cyfryzacji i automatyzacji, ISA/IEC 62443 stanowi najpełniejsze i najbardziej uznane na świecie ramy ochrony systemów OT i ICS. Oparty na zasadzie Defense in Depth, uzupełniony o podejście Defense in Breadth, buduje trwałą odporność organizacji przemysłowych na cyberzagrożenia.

W kontekście współczesnych ataków nie istnieje już coś takiego jak całkowicie bezpieczna sieć OT. Istnieją tylko te organizacje, które są przygotowane, aby skutecznie reagować.
Michał Płocharski, ekspert ds. bezpieczeństwa IT w firmie Sprint SA