#CyberWojska Francji - jeden z filarów NATO

W 2023 roku Francuska Narodowa Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa (ANSSI) potwierdziła, że poziom cyberszpiegostwa utrzymywał się na wysokim poziomie, przy zauważalnym wzroście ataków wymierzonych w osoby prywatne i organizacje posiadające lub przetwarzające dane wrażliwe. 

Wzrosła również liczba ataków powiązanych z konkretnymi aktorami państwowymi; w szczególności Rosją. Ataki DDoS oraz operacje dezinformacyjne, wymierzone w debatę publiczną i reputację instytucji, pozostają dominującymi zagrożeniami. Ransomware odnotował wzrost o 30% względem 2022 roku.

Z danych ANSSI wynika, że w przypadku cyberataków o znanym pochodzeniu, Rosja odpowiada za ponad połowę. Pozostałe państwa identyfikowane jako źródło incydentów to Chiny, Iran, Korea Północna, Turcja i Bangladesz.

Historia i ewolucja jednostek cyber

Podstawy francuskiej strategii cyberobrony sięgają 2009 roku, gdy utworzono Narodową Agencję ds. Bezpieczeństwa Systemów Informacyjnych (ANSSI). Dwa lata później ogłoszono strategię cyberbezpieczeństwa, zakładającą centralizację kompetencji i wsparcie także dla podmiotów prywatnych. W „Białej księdze obrony” z 2013 roku Paryż zadeklarował traktowanie poważnych cyberataków jako potencjalnych aktów wojny.

Kluczowym momentem było powołanie w 2017 roku Dowództwa ds. Obrony Cybernetycznej (COMCYBER). W 2019 roku opublikowano dokument doktrynalny formalizujący cyberoperacje jako integralny element działań sił zbrojnych. Francja przyznała się w nim do gotowości stosowania ofensywnych zdolności cybernetycznych w ramach zadań resortu obrony.

Struktura COMCYBER została zbudowana wokół dwóch głównych filarów: Sztabu Cyberobrony (EM-CYBER) i utworzonej w 2020 roku Grupy Cyberobrony Sił Zbrojnych (GCA), która integruje specjalistyczne ośrodki cyberwojsk z różnych rodzajów sił zbrojnych.

Obecna struktura i zdolności operacyjne

COMCYBER podlega bezpośrednio Szefowi Sztabu Generalnego (CEMA) i doradza Ministrowi Sił Zbrojnych w zakresie cyberoperacji. W jego skład wchodzą m.in. następujące wyspecjalizowane ośrodki:

• CALID – Centrum Analiz Walki Informatycznej,
• CASSI – Centrum Audytów Bezpieczeństwa Systemów Informacyjnych,
• C2PO – Centrum Przygotowania Operacyjnego Cyber,
• CHPI – Główna Jednostka Certyfikująca Sił Zbrojnych.

W 2024 roku powołano także Brygadę Wsparcia Cyfrowego i Cybernetycznego (BANC), powstałą z przekształcenia dawnego dowództwa systemów informacyjnych COMSIC. Jest to wyspecjalizowana formacja Wojsk Lądowych, która stanowi nowoczesne wsparcie operacyjne i technologiczne.

Rozwój

Francja inwestuje intensywnie w rozwój cyberzdolności. Ustawa o planowaniu wojskowym na lata 2024–2030 (LPM) przewiduje 4 miliardy euro na potrzeby cyberbezpieczeństwa. W 2023 roku liczba operatorów cyber w siłach zbrojnych wynosiła 3502 osoby, przy niemal 1100 nieobsadzonych stanowiskach. Plan zakłada zwiększenie ich liczby do 5553 w perspektywie 2030 roku.

Kluczowe znaczenie mają także partnerstwa publiczno-prywatne – COMCYBER i ANSSI współpracują z francuskimi firmami technologicznymi (np. Thales, Airbus, Atos), rozwijając nowoczesne narzędzia zarówno dla zastosowań wojskowych, jak i cywilnych.

Francja coraz częściej uznaje cyberprzestrzeń za samodzielny obszar walki – pojawiają się sygnały, że powołanie oddzielnego rodzaju sił zbrojnych odpowiedzialnych za cyberprzestrzeń to kwestia najbliższych miesięcy. To oznacza, że obecnie cyberprzestrzeń jest uznawana za odrębną domenę operacyjną, ale bez formalnej autonomii strukturalnej – czyli jest to samodzielny „obszar działań”, ale jeszcze nie „rodzaj sił zbrojnych”.

Dał przykład Paryż, jak cyber budować

Francuski model cyberobrony charakteryzuje się pełnym zintegrowaniem z doktryną wojskową, przejrzystością strategiczną oraz szeroką skalą inwestycji. Francja otwarcie deklaruje gotowość prowadzenia ofensywnych operacji i nie marginalizuje znaczenia tego teatru działań.

Rozbudowana struktura COMCYBER, dynamiczny rozwój sił operacyjnych, współpraca z sektorem prywatnym i ścisłe powiązania z NATO czynią z Francji jednego z liderów w zakresie cyberobrony i cyberwojsk w Europie. Paryż nie tylko broni swoich interesów w cyberprzestrzeni, ale aktywnie kształtuje standardy jej wykorzystania w działaniach wojennych i strategicznych.

Autorzy: dr A. Olech, P. Makowiec, D. Kwaśniewska, G. Urbańska, K. Markiewicz, Z. Sadowska, M. Kucharski

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].