Operacje wpływu na Facebooku. Trwa walka z fałszywymi profilami i grupami dezinformującymi dot. sytuacji na granicy

41 fałszywych kont, 5 grup na Facebooku oraz 4 konta na Instagramie działające z Białorusi – tyle Meta – jak wskazuje w swoim raporcie za listopad - usunęła w ostatnim czasie ze swojej platformy oznak działania użytkowników, którzy podszywali się pod aktywistów, dziennikarzy z Polski, Litwy oraz krajów UE, a którzy krytykowali działania Polski wobec migrantów i mieli zainteresować swoim działaniem organizacje na rzecz migrantów. Grupy zawierające fałszywe konta - działające z terenu Białorusi - liczyły poniżej 1400 osób, z czego zdjęcia profilowe w ogóle posiadało poniżej 200 z nich. Działania fejkowej sieci powiązano z białoruskim KGB.

Jedno z fałszywych kont, ze zdjęciem profilowym prawdopodobnie wygenerowanym przy użyciu technik sztucznej inteligencji zaplanowało protest w Mińsku, które reklamowało na Facebooku. Lokalne media podały do publicznej wiadomości planowanie tego wydarzenia. Profil ten również usunięto w listopadzie.

Polecamy: Dezinformacja na Facebooku napędza kryzys na granicy Polski i Białorusi

Działalność fałszywych profili w Polsce

Z jednej strony fałszywe konta zachęcały do przyjazdu na granicę z Polską, ale z drugiej zniechęcały – takich fałszywych kont, działających z terenu naszego kraju usunięto 31, dodatkowo 4 grupy na Facebooku oraz 4 konta na Instagramie. Utworzono też dwa facebookowe „wydarzenia” mające zniechęcić migrantów do przekroczenia granicy Polski z Białorusią. Profile te były zakładane w Polsce, skupiały się na umieszczaniu filmów i treści, które miały pokazać brutalne traktowanie migrantów przez białoruskie wojsko. Z drugiej strony krytykowano Polskę w języku angielskim, polskim i kurdyjskim, publikowano także zdjęcia i filmy o polskich funkcjonariuszach Straży Granicznej, rzekomo naruszających prawa migrantów.

Dla przykładu, jedna z grup skupiająca fejkowe konta liczyła 600 osób, a jedno z wydarzeń - 90 osób. Jeśli fałszywe profile posiadały w ogóle zdjęcia, to były one generowane komputerowo.

Fałszywe profile miały publikować też informacje dotyczące polityki antyimigracyjnej oraz „antyimigranckiej działalności neonazistów". Większość z nich usunięto w listopadzie.

Warto: Łukaszenka w „ślepej uliczce” kryzysu granicznego? „Lepszy stabilny wróg niż niewiadoma” [WYWIAD]

Chiny i Palestyna

Raport Meta – poza sytuacją w Polsce i na Białorusi - dotyczy także Chin i Palestyny, gdzie również zaobserwowano operacje wpływu. W Palestynie działania te były powiązane z Hamasem – usunięto 141 kont na Facebooku, 79 stron, 13 grup i 21 kont na Instagramie. Były one skierowane w większości do osób w Palestynie, w mniejszym stopniu – w Egipcie i Izraelu.

Z kolei chińska operacja wpływu była związana z tamtejszymi firmami państwowymi. Jej celem było ośmieszenie teorii głoszącej, że za pandemię COVID-19 odpowiada „wyciek” koronawirusa z laboratorium Wuhańskiego Instytutu Wirusologii. W tym celu stworzono fikcyjnego eksperta – biologa ze Szwajcarii, którego wypowiedzi cytowały potem chińskie media państwowe. W sumie usunięto 524 fałszywe konta na Facebooku, 20 stron, 4 grupy i 86 kont na Instagramie. Sieć fałszywych profili powstała w Chinach i była ukierunkowana na cały świat do anglojęzycznych odbiorców m.in. w USA i Wielkiej Brytanii oraz do chińskojęzycznych użytkowników na Tajwanie i w Hongkongu. 

Dodatkowo usunięto sieć w Wietnamie, która wielokrotnie zgłaszała Facebookowi aktywistów i osoby krytykujące rząd, by ich uciszyć. Usunięto również sieć powiązaną z ruchem antyszczepionkowym, która atakowała lekarzy, dziennikarzy i urzędników we Włoszech i Francji.

Całkowita liczba usuniętych kont w listopadzie to 737, na Instagramie: 115, usunięto 99 stron oraz 26 grup.

Ciągła walka

Meta w swoim raporcie wskazała, że tzw. operacje wpływu na przestrzeni ostatnich lat zmieniają się, a sieci fałszywych kont podejmują interakcje także z autentycznymi, jednocześnie są one używane przez tych samych użytkowników.

„Skoordynowana sieć w dużej mierze autentycznych kont może angażować się w masowe nękanie aktywistów poprzez komentarze do ich postów, jednocześnie utrzymując uśpione duplikaty i fałszywe konta, aby pozostały na platformie na wypadek, gdyby ich prawdziwe konta zostały wyłączone z powodu powtarzającej się mowy nienawiści lub innych naruszeń” – wskazuje Facebook w swoim raporcie.

Dodano, że moderatorzy platformy nie oczekują zaprzestania tego typu działania, a raczej spodziewają się dostosowania się do sytuacji przez osoby tworzące fałszywe konta i „testowania nowych taktyk, by przetrwać”.

„Naszym celem z biegiem czasu jest uczynienie tych zachowań bardziej kosztownymi i trudnymi do ukrycia, a także mniej skutecznymi. Jest to znaczący, ciągły wysiłek, który obejmuje zespoły, działy” – czytamy w raporcie.

Sieci fałszywych profili miały różny model działania, ale wszystkie mają jedną wspólną cechę — każda aktywnie koordynowana sieć powstała w celu atakowania ludzi lub organizacji. 

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.