Minister cyfryzacji: system informacji o poziomie pola elektromagnetycznego w II połowie 2020

W interpelacji o numerze 2357 poseł Platformy Obywatelskiej Bogusław Sonik zwraca uwagę na niepokojące dane dotyczące kontroli promieniowania elektromagnetycznego prowadzonych przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (WIOŚ). W związku z tą informacją, poseł zapytał jak wyglądają kontrole promieniowania elektromagnetycznego prowadzone przez WIOŚ, a także czy System Informacyjny o Instalacjach Wytwarzających Promieniowanie Elektromagnetyczne został już utworzony.

Minister Cyfryzacji w odpowiedzi wskazał, że Ministerstwo Cyfryzacji od lat dostrzegało problem ze skuteczną kontrolą pola elektromagnetycznego (PEM) przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska oraz niejednoznaczność przepisów w tym zakresie. Minister tłumaczy, że był to powód do przygotowania w 2018 r. przez resort cyfryzacji projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw. Dokument ten został skierowany do szerokich konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania (konsultacje trwały 30 dni – od dnia 3 grudnia 2018 r.). Zawierał on już postanowienia, które w opinii resortu powinny poprawić działania administracji rządowej w tym zakresie.

Wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska (WIOŚ) prowadzą kontrole związane z dotrzymywaniem poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku w terenie oraz kontrole polegające na analizie badań przedkładanych przez prowadzących instalacje oraz użytkowników urządzeń emitujących pole elektromagnetyczne. Kontrole prowadzone w terenie mają charakter planowy oraz pozaplanowy.

Kontrole planowe wynikają z rocznego planu działalności kontrolnej IOŚ, natomiast kontrole pozaplanowe wykonywane są na wniosek organów administracji publicznej lub w związku z rozpatrywaniem skarg i interwencji obywateli. Kontrole pozaplanowe realizowane są bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze przeprowadzenia kontroli – informuje minister cyfryzacji.

Marek Zagórski w dalszej części odpowiedzi informuje, że w uzasadnionych przypadkach podczas kontroli mogą być prowadzone badania, tj. pomiary poziomów pól elektromagnetycznych, zgodnie z metodyką referencyjną określoną w rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, które zastąpiło rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów. Badania, polegające na ustaleniu gdzie występują najwyższe natężenia promieniowania w środowisku, przeprowadza się m.in. przed budynkami mieszkalnymi, na balkonach lub tarasach oraz w płaszczyznach otworów okiennych znajdujących się od strony źródła pól elektromagnetycznych (pomiary wewnątrz lokali oraz zagadnienia z zakresu zdrowia publicznego, dotyczące pól elektromagnetycznych, realizowane są przez Państwową Inspekcję Sanitarną).

Jak podkreślono niemożliwe jest przeprowadzenie wiarygodnych pomiarów bez uprzedniego pozyskania informacji od operatorów o zakresach częstotliwości pracy instalacji, mocy równoważnej EIRP anten, azymutów kierunkowych, rodzajach anten oraz kątach nachyleń wiązki promieniowania. W uzasadnionych przypadkach praktyką WIOŚ jest również wykonywanie pomiarów wstępnych bez wcześniejszego powiadomienia prowadzącego instalację, następnie zwrócenie się do niego po informacje oraz przeprowadzenie ponownych pomiarów, a w efekcie końcowym następuje porównanie tych wyników z wynikami z pomiarów wstępnych.

Odnosząc się do drugiego pytania o "System Informacyjny o Instalacjach Wytwarzających Promieniowanie Elektromagnetyczne", minister odpowiedział, że Ministerstwo Cyfryzacji wraz z Instytutem Łączności pracuje nad stworzeniem powszechnie dostępnego narzędzia - systemu informacji o poziomie pola elektromagnetycznego emitowanego ze stacji bazowych telefonii komórkowej (System Informacyjny o Instalacjach wytwarzających Promieniowanie ElektroMagnetyczne - SI2PEM).

Utworzona i prowadzona w ramach systemu baza danych przyczyni się m.in. do:

• opracowania narzędzi teleinformatycznych oraz modeli obliczeniowych,
• umożliwienia przetwarzanie danych administracyjnych,
• agregacji i przetwarzania danych pomiarowych z różnych dostępnych źródeł,
• precyzyjnej estymacji ciągłych rozkładów PEM w oparciu o pomiary i analizy symulacyjne wypadkowych wartości PEM na bazie opracowanych modeli matematycznych i inżynierskich.

Jednocześnie, dzięki systemowi każdy obywatel będzie miał dostęp do informacji o miejscu zlokalizowania stacji bazowej, do kogo ona należy, kiedy przeszła wszelkie niezbędne pomiary i certyfikacje oraz jakie były ich wyniki podkreśla minister.

Działania te przyczynią się do zwiększenia transparentności procesu podejmowania przez odpowiednie organy Państwa decyzji, mającej na celu wydawanie stosownych pozwoleń w tym obszarze, a także usprawnienia tego procesu w nadchodzącej erze technologii 5G – czytamy w odpowiedzi szefa resortu. Zagórski zapowiedział również, że system ma być gotowy w II połowie bieżącego roku.